Алматы, 2015 ж. 1. ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТ ЖОО атауы – С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті
1. ЖАЛПЫ МАҒ ЛҰ МАТ
ЖОО атауы
| –
| С.Ж.Асфендияров атындағ ы Қ азақ Ұ лттық медицина университеті
| Модуль
| –
| «Фармацевт-технолог»
| Пә ні
| –
| Дә рілердің ө неркә сіптік технологиясы
| Мамандық
| –
| 051103 – «Фармация»
| Кредит кө лемі
| –
| 5 кредит (245 сағ)
| Курс жә не семестр
| –
| 4 курс; 7 семестр
| Кафедра оқ ытушылары жө ніндегі мағ лұ мат:
№ р/с
| Аты жө ні
| Лауазымы
| Ғ ылыми дә режесі
| Приоритетные научные интересы, достижения и др.
|
| Дильбарханов Р.Д.
| Профессор
| фарм.ғ.д.
| «Разработка состава и технологии новых лекарственных форм, обладающих антимикробным и противовоспалительным действием», разработка нормативных документов на лекарственные препараты, получены патенты, предпатенты
|
| Байзолданов Т.Б.
| Профессор
| фарм.ғ.д.
| Разработка новых лекарственных средств на основе стероидного алкалоида соланидина, выделяемого из ростков картофеля, разработка нормативных документов на лекарственные препараты, получены патенты, предпатенты
|
| Устенова Г.О.
| Доцент
| фарм.ғ.д.
| Cоздание фитопрепаратов на основе углекислотных экстрактов, полученных в сверхкритических условиях, разработка нормативных документов на лекарственные препараты, получены патенты, предпатенты
|
| Кожанова К.К.
| Доцент.
| фарм.ғ.к.
| Разработка состава и технологии мягких лекарственных форм, разработка нормативных документов на лекарственные препараты, получены патенты, предпатенты
|
| Капсалямова Э.Н.
| Оқ ытушы
| фарм.ғ.к.
| Разработка состава и технологии лекарственной формы на основе полифенольных соединений Cistanche salsa (С.А.Mey.) G. Beck, разработка нормативных документов на лекарственные препараты, получены патенты, предпатенты
|
| Аюпова Р.Б.
| Оқ ытушы
| PhD доктор
| Разработка состава и технологии лекарственной формы на основе пихтового масла, разработка нормативных документов на лекарственные препараты, получены патенты, предпатенты
|
| Досжанова Б.А.
| Оқ ытушы
| Техника жә не технология магистрі
| Разработка фитокомпозиционного стоматологического препарата и его стандартизация, получен патент
| Ақ парат
Мекен-жайы: Богенбай батыр кө шесі 151, № 2 оқ у ғ имараты, бірінші этаж.
Телефоны: 380-70-90 (7291)
· Пә ннің саясаты: студенттер Дә ріхана жә не ірі ө ндіріс кә сіпорындарында дайындалатын дә рілік тү рлердін технологиясы туралы толық мә лімет алу. Пә нді оқ ыту нә тижесінде қ орытытынды бақ ылау тапсырылады.
· Зерттеудiң нә тижесiнде студенттер босатылғ ан СӨ ОЖ жә не СӨ Ж сабақ тары бойынша қ орытынды бақ ылау тапсырылады.Қ азҰ МУ-дың жылдық рейтингтік қ орытынды бағ а мен есептелінеді. Себепті жағ дайларымен босатылғ ан сабақ тар ә дістемелік нұ сқ ауда кө рсетілгендей сол кү нгі тақ ырып бойынша оқ ытушының консультациясында ауызша сұ рақ тарғ а жауап береді.Босатылғ ан сабақ тар аралық бақ ылауғ а дейін ө телуі керек.
· Студенттің Кодекске сай, студент сабақ қ а ақ халатта жә не колпак, екінші аяқ киім де келу керек.Студент оқ у жылында 4 аралық бақ ылау тапсырады.
· Жылдық кредиттік тақ ырыптық жоспар бойынша оқ ытушы ә р кредиттік СӨ ОЖ ге студенткке жеке бағ а қ ояды(жылына 8 бағ а).
· Кафедрада алдын ала дайындалғ ан жұ мыс жоспары бойынша сабақ барлық тү рі бойынша жү ргізеді-тә жірибелік сабақ, СОӨ Ж, СӨ Ж.
· 1-кредитте: СОӨ Ж жә не тә жірибелік сабақ тақ ырыптары бойынша жағ дайлық есеп жә не тесттік тапсырмалар бойынша қ орытынды бақ ылау алынады.
· 2-кредитте: СОӨ Ж жә не тә жірибелік сабақ тақ ырыптары бойынша жағ дайлық есеп, жасалғ ан зертханалық жұ мыстарын қ орғ айды, тесттік тапсырмалар бойынша қ орытынды бақ ылау алынады.
· 3-кредитте: СОӨ Ж жә не тә жірибелік сабақ тақ ырыптары бойынша жағ дайлық есеп, жасалғ ан зертханалық жұ мыстарын қ орғ айды, тесттік тапсырмалар бойынша қ орытынды бақ ылау алынады.
· 4-кредитте: СОӨ Ж жә не тә жірибелік сабақ тақ ырыптары бойынша жағ дайлық есеп, жасалғ ан зертханалық жұ мыстарын қ орғ айды, тесттік тапсырмалар бойынша қ орытынды бақ ылау алынады.
· 5-кредитте: СОӨ Ж жә не тә жірибелік сабақ тақ ырыптары бойынша жағ дайлық есеп, жасалғ ан зертханалық жұ мыстарын қ орғ айды, тесттік тапсырмалар бойынша қ орытынды бақ ылау алынады.
2.Бағ дарлама
2.1 Кіріспе
Дә рілік заттар ө ндірісі басқ а фармацевтикалық пә ндермен бірге фармацевт мамандығ ын қ алыптастыруда жә не бітірушілердің арнайы технологиялық дайындығ ын қ амтамасыз етуде маң ызды роль атқ арады.
Оқ у бағ дарламасында келешектегі фармацевтикалық ғ ылым мен іс-тә жірибенің негізгі конценпциялары кө рсетілген, сонымен бірге теориялық білімдерді жә не дағ дыларды қ азіргі іс-тә жірибелік фармацияғ а жақ ындату қ ажеттілігі дә йектелген.
Бағ дарламада бастапқ ы шикізаттың тазалығ ына, экология жағ дайларына Бү кілә лемдік денсаулық сақ тау ұ йымының (БДСҰ) талаптарын енгізіп, дә рілік препараттардың ө ндірісіне қ азіргі заманғ ы талаптар берілген, сонымен бірге дә ріханалық жә не ө неркә сіптік ө ндіріс ө німінің технологиясын жә не сапасын нормалайтын нұ сқ аулар мен бұ йрық тарғ а кө ң іл аударылғ ан.
Қ Р Мемлекеттік Реестріндегі дайын дә рілік препараттар номенклатурасының мезгілімен жаң артылуына байланысты кафедраларғ а дә рілердің жеке технологиясына ө згерістерді енгізуге мү мкіндік беріледі.
2.2 Пә ннің мақ саты: студентерді дайын дә рілік қ ұ ралдар ө ндірісі бойынша теориялық білімдер мен іс-тә жірибелік дағ дыларғ а ү йрету.
2.3 Пә ннің міндеттері:
· химия-фармацевттік ө ндірістерді ұ йымдастырудың негізгі принциптеріне білім беру;
· дә рілік тү рлер ө ндірісіне инновациялық технологияларды жасап ендіруге ү йрету;
· дә рілік тү рлерді даярлаудың теориялық негіздерін игеру жә не кә сіптік дағ дылар мен тә лімдерді ү йрету;
· ө ндірісте шығ арылатын дә рілік тү рлер мен препараттарды сатылы бақ ылау жә не стандарттау ә дістерін ү йрету;
· ө ндірісте шығ арылатын дә рілік тү рлерді биофармацевттік бағ алауды ү йрету;
· дайын дә рілік тү рлері технологиясын жетілдіру жолдарын ү йрету;
· фармацевттік ө ндіріс ү шін жаң а кө мекші заттарды іздестіруді жә не ө ндіріске енгізуді ү йрету;
· дайын дә рілік тү рлердің, дә рілік заттардың, препараттардың, жартылай ө німдердің жә не басқ а фармацевттік ө німдердің тұ рақ тылығ ын анық тау жә не сақ тау мерзімдерін белгілеуді ү йрету.
Білім берудің қ орытынды нә тижелері
Студент білуі керек:
· кә сіптік міндеттерді орындау ү шін анық тама жә не ғ ылыми фармацевтикалық ә дебиеттер номенклатурасын;
· ө неркә сіптік ө ндірісте жасалынатын дайын дә рілік тү рлер, препараттар мен жартылай ө німдердің номенклатурасын;
· химия-фармацевттік кә сіпорындар мен ірі фармацевтік ө ндірістерді ұ йымдастырудың негізгі принциптерін;
· негізгі технологиялық қ ұ рал-жабдық тардың қ ұ рылысы мен жұ мыс істеу принциптерін, қ ұ рал-жабдық тарды іске қ осу жә не қ олдану ережелерін;
· ө ндірісте сатылы бақ ылау жү ргізу жә не дә рілік препараттарды, дә рілік қ ұ ралдарды стандарттау ә дістері мен тә сілдерін;
· дә рілердің сапасы мен биологиялық тиімділігіне фармацевтикалық факторлардың ә серін;
· дә рілік препараттар мен дә рілік тү рлерге жә не медициналық мақ сатта қ олданылатын қ ұ ралдарғ а арналғ ан орауыштар тү рлерін жә не орауыш материалдарының номенклатурасын, оларғ а қ ойылатын негізгі жә не арнайы талаптарды;
· дә рілік препараттардың жә не дайын дә рілік тү рлердің тұ рақ тылығ ына сақ тау жағ дайлары мен орауыш тү рінің ә серін;
· дә рілерді тұ рақ тандыру жә не олардың ә серін ұ зарту тә сілдерін;
· жаң а дә рілік препараттарды іздестіру жә не жасап шығ ару саласындағ ы жетістіктерді;
· ең бекті қ орғ ау, ө неркә сіптік санитария жә не қ ауіпсіздік техникасы ережелерін.
Студент ү йреніп алуы қ ажет:
· кә сіптік міндеттерді орындау ү шін анық тама жә не ғ ылыми фармацевттік ә дебиеттерді қ олдануды;
· ө неркә сіп жағ дайында (химия-фармацевтік кә сіпорындар мен шағ ын фарма-цевтік ө ндірістерде) дайын дә рілік тү рлер, дә рілік препараттар дайындауды;
· дайын дә рілік тү рлер, препараттар, субстанциялар, жартылай ө німдер жә не басқ а фармацевтік ө німдер ө ндірісінде технологиялық есептеулер жү ргізуді;
· дә рілердің сапасы мен биологиялық тиімділігіне фармацевтикалық факторлардың ә серін анық тауды жә не жұ мыс барысында ескеруді;
· ө ндірісте сатылы бақ ылау жү ргізуді жә не дә рілік препараттарды, дә рілік қ ұ ралдарды, жартылай ө німдерді стандарттауды;
· дә рілік препараттар, субстанциялар мен дә рілік жартылай ө німдердің тұ рақ тылығ ына сақ тау жағ дайы мен орауыш тү рінің ә серін анық тауды;
· дә рілік тү рлер мен олардың технологиясын жетілдіру жә не жаң а технологияларды жасау
бойынша зерттеулер жү ргізуді;
· дә рілік қ ұ ралдар, препараттар ө ндірісінде технологиялық процесстің тиімділігін анық тауды;
· ең бекті қ орғ ау жә не қ ауіпсіздік техникасы ережелерін орындауды.
Студент машық тануы қ ажет:
· фармацевттік кә сіпорындардың қ ызметін жоспарлау, ұ йымдастыру, басқ ару, бақ ылау жә не талдауды;
· кә сіптік қ ызмет саласындағ ы ақ паратты, соның ішінде компьютерлік ақ паратты да жинақ тау, ө ң деу жә не сақ тауды;
· ө неркә сіптік ө ндірісте дә рілік препараттарды дайындауды;
· заманауи технологиялық процестер мен аппараттарды қ олдану арқ ылы дә рілік қ ұ ралдардың қ ұ рамдарын жә не технологиясын жетілдіруді;
· дә рілік қ ұ ралдардың сапасын сатылы бақ ылауды жү ргізуді ұ йымдастару;
· медициналық, медицина-ә леуметтік жә не жедел кө мек кө рсетуді;
· салауатты ө мір сү руді насихаттау, аурудың алдын алу шараларын жү ргізуді.
2.5 Пререквизиттер: физикалық жә не коллоидты химия, математика, физика, органикалық химия, микробиология, фармацевтикалық химия, фармацевтикалық қ ызметті ұ йымдастыру негіздері, фармацияны басқ ару мен экономикасы
2.6 Постреквизиттер: фармакогнозия.
Дә ріс сабақ тарының тақ ырыптық жоспары
№ р/с
| Ө ткізу
мерзімі
| Ө ткізу
уақ ыты
| Дә ріс тақ ырыптарының атаулары
| Дә рістің ұ зақ т.
| Дә ріскердің
аты-жө ні
| Ауд
|
| 01.09.15
| 8.00-8.50
| Дә рілердің ө неркә сіптік ө ндірісі пә ннің мақ саты мен міндеттері. Дә рілер ө ндірісін мемлекеттік нормалау. Дә рілік қ алыптардың жіктелуі. Фармацевтикалық жә не медициналық ө неркә сіптің дамуы негізгі тенденциялары.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 01.09.15
| 9.00-9.50
| Қ атты денелерді жә не қ ұ рылысы клеткалы материалдарды майдалау (ұ нтақ тау). Елеу. Араластыру. Жылу процестері. Жылу алмастырғ ыш аппараттар. Фармацевтикалық ө ндірісте буландыру. Буландырғ ыш аппараттар мен қ ондырғ ылар. Фармацевтикалық ө ндірісте кептіру. Кептіру тә сілдері. Кептіргіштер.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 02.09.15
| 8.00-8.50
| Экстракциялық препараттар. Қ ұ рылысы клеткалы капиллярлы-саң лаулы шикізатты экстракциялаудың негізгі заң дылық тары. Биологиялық белсенді заттарды экстракциялау ә дістері. Аппаратура. Тұ ндырмалар. Экстракттар. Максималды тазартылғ ан фитопрепараттар. Жіктелуі. Ө ндірістің технологиялық схемасы. Тазарту тә сілдері. Номенклатурасы.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 02.09.15
| 9.00-9.50
| Таблеткалар. Жіктелуі. Таблеткалаудың теориялық негіздері. Таблеткалар ө ндірісінде қ олданылатын қ осымша заттар, олардың жіктелуі, қ олдану мақ саттары. Таблеткалар ө ндірісінің технологиялық схемасы. Тү йіршіктеудің мә ні жә не тә сілдері. Тү йіршіктің сапасын бағ алау. Тү йіршіктеу тә сілінің таблеткадағ ы дә рілік заттардың биологиялық тиімділігіне ә сері. Престеу. Тікелей престеу. Таблеттеуші машиналардың қ ұ рылысы жә не жұ мыс істеу принципі. Таблеткаларды қ абық шалармен қ аптау. Қ абық шалармен қ аптаудың мақ саты. Таблеткаларды қ абық шалармен қ аптаудың тә сілдері.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 03.09.15
| 8.00-8.50
| Медициналық капсулалар. Желатинді капсулаларды алудың технологиялық процесі. Қ осымша заттар. Капсулалардың сапасын бағ алау.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 03.09.15
| 9.00-9.50
| Стерильді жә не асептикалық жағ дайда дайындалатын инъекцияғ а арналғ ан дә рілік қ алыптар. Ө ндіру жағ дайлары. Бө лмелер тазалығ ының кластары. GMP талаптары. Ампулаларды, флакондарды жә не шприц-тюбиктерді ө ндіруге арналғ ан шыны жә не полимерлі материалдар. Ампулаларды жасау жә не оларды толтыруғ а дайындау.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 04.09.15
| 8.00-8.50
| Инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді тұ рақ тандыру. Инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді механикалық қ оспалардан тазарту. Ө ндірістік жағ дайда қ олданылатын фильтрлеуші қ ондырғ ылар. Ампулаларды ерітіндімен толтыру жә не дә некерлеу тә сілдері. Инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді стерильдеу. Ерітінділерді газдармен жә не су буымен қ орғ ау. Ампулалардағ ы ерітінділер сапасын бағ алау. Инфузиялық ерітінділер.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 04.09.15
| 9.00-9.50
| Фармацевтикалық ө ндірісте суспензияларды, эмульсияларды, жағ ар майларды дайындау ерекшеліктері жә не олардың технологиясын жетілдіру. Аталғ ан дә рілік тү рлерде дә рілік заттардың биологиялық тиімділігін қ амтамасыз етуші факторлар. Ректальды дә рілік қ алыптардың ө ндірісі. Кө мекші заттар. Суппозиторий-лердің сапасын бағ алау. Пластырлерді ө ндіру. Қ ышалар. Аэрозольдер. Пропеленттер. Препараттардың сапасын бағ алау.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 05.09.15
| 8.00-8.50
| Жаң а дә рілік тү рлерді жасауда фармацевтік технологияның жетістіктері. Жасына байланысты қ олданылатын дә рілік қ алыптар.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
| 05.09.15
| 9.00-9.50
| Дә рілерді тұ рақ тандыру жә не ә серін ұ зарту проблемалары. Препараттардың (субстанциялардың) жә не дә рілік қ алыптардың микробтық контаминацияғ а тұ рақ тылығ ын арттыру. Дә рілік қ ұ ралдарда қ олдануғ а рұ қ сат етілген консерванттар.
|
| Аюпова Р.Б.
|
АХЧ
|
|
|
| Барлығ ы
| 30 сағ
|
|
| Зертханалық сабақ тардың тақ ырыптық жоспары
№
р/с
| Сабақ тың тақ ырыптары
| Оқ у сағ. кө лемі
|
| Қ ауіпсіздік техникасы жә не ең бекті қ орғ ау бойынша жалпы ережелер. Сатылар жә не дайын ө нім бойынша материалдық баланс қ ұ растыру. Ө неркә сіптік регламент.
|
|
| Кү рделі ұ нтақ тарды алу. Майдалау. Елеу. Араластыру.
|
|
| Сулы медициналық ерітінділер. Алюминийдің негізгі ацетаты ерітіндісін дайындау. Сулы ерітінділерді сұ йылту жә не қ ойылту тә сілдері. Концентрлі ерітінділерді, қ ышқ ылдарды, сілтілерді, глициринді сұ йылту.
|
|
| Хош иісті сулар. Алу тә сілдері. Дальтон заң ы.
|
|
| Тұ ндырмалар. Оларды алу тә сілдері. Ө ндірудің технологиялық схемасы.
|
|
| Сұ йық экстракттар. Сұ йық экстракттарды перколяция, қ ысқ артылғ ан бө лшекті мацерация тә сілдерімен сұ йық экстракттар алу.
|
|
| Қ ою жә не қ ұ рғ ақ экстракттар. Дайындау. Стандарттау.
|
|
| Жануар шикізаттарынан алынатын дә рілік препараттар. Жіктелуі. Алу. Стандарттау.
|
|
| Микроб шикізаттарынан алынатын дә рілік препараттар. Жіктелуі. Алу. Стандарттау.
|
|
| Таблеткалар. Ұ нтақ тардың жә не тү йіршіктердің физика-химиялық жә не технологиялық қ асиеттерін зерттеу.
|
|
| Заттарды тікелей престеу арқ ылы таблеткалар алу. Таблеткалардың сапасын бағ алау.
|
|
| Таблеткаларды қ абық шалармен қ аптау. Таблеткалардың сапасын бағ алау.
|
|
| Желатинді капсулалар: жұ мсақ жә не қ атты. Капсулаларды алу жә не сапасын бағ алау.
|
|
| Дә рілік заттарды микрокапсулалау. Микрокапсулаларды алу.
|
|
| Стерильді жә не асептикалық жағ дайда дайындалатын инъекцияғ а арналғ ан дә рілік қ алыптар. Ө ндіру жағ дайлары. Бө лмелер тазалығ ының кластары. GMP талаптары.
|
|
| Ампула, флакон жә не шприц-тюбиктер ө ндірісінде қ олданылатын шынылар мен полимерлік материалдар. Ампулаларды ө ндіру жә не оларды толтыруғ а дайындау.
|
|
| Инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді тұ рақ тандыру. Инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді механикалық қ оспалардан тазарту. Зауыт жағ дайындағ ы фильтрлеуші қ ондырғ ылар.
|
|
| Инфузиялық ерітінділер.
|
|
| Ампулаларды ерітіндімен толтыру жә не дә некерлеу тә сілдері. Инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді стерильдеу. Ерітінділерді газдармен жә не су буымен қ орғ ау. Ампуладағ ы ерітінділердің сапасын бағ алау.
|
|
| Суспензиялардың, эмульсиялардың, жағ ар майлардың ө неркә сіптік ө ндірісі. Сапа бағ асы.
|
|
| Кө з ауруларында қ олданылатын дә рілік қ алыптар. Кө з жақ па майлары. Ө ндіріс ерекшелігі. Сапа бағ асы.
|
|
| Ректальды дә рілік қ алыптар. Суппозиторийлердің ө неркә сіптік ө ндірісі. Суппозиторийлердің сапасын бағ алау.
|
|
| Медициналық аэрозольдер.
|
|
| Стоматологиялық дә рілік қ алыптар. Стоматологиялық пленкалар. Ерітінділер, эликсирлер, шаюғ аарналғ ан қ ұ ралдар. Тіс емдік пасталары.
|
|
| Жасына байланысты қ олданылатын дә рілік қ алыптар. Педиатрияда жә не гериатриядағ ы дә рілік қ алыптар.
|
|
БАРЛЫҒ Ы
|
|
Оқ ытушының басқ аруымен студенттердің ө зіндік жұ мыстары (ОСӨ Ж)
№
р/с
| ОСӨ Ж тақ ырыптары
| Оқ у сағ. кө лемі
|
| Жеке тапсырмалар бойынша лабораториялық регламентті қ ұ растыру. Материалдық балансты сатылар мен дайын ө нім бойынша қ ұ растыру жә не техника-экономикалық кө рсеткіштерді есептеу.
|
|
| Медициналық ерітінділер. Сипаттамасы жә не жіктелуі. Еріту диффузиялық -кинетикалық процесс ретінде. Ерітінділерді тазалау тә сілдері. Алюминий негізгі ацетатының ерітіндісін стандарттау. Гетерогенді жү йелерді бө ліп алу: тұ ндыру, фильтрлеу, центрифугалау.
|
|
| Шырындар. Дә мдік жә не дә рілік шырындар.Жылу алмастырғ ыштар. Жылу алмастырғ ыштардың тү рлері.
|
|
| Аралық бақ ылау.
|
|
| Алкоголиметрия. Спиртті медициналық ерітінділер. Спирттің концентрациясын анық тау, сұ йылту, қ ойылту.
|
|
| Тұ ндырмаларды жә не сұ йық экстракттарды стандарттау. Абсолютті спирт бойынша материалдық баланс қ ұ растыру. Спиртті рекупирациялау.
|
|
| Максималды тазартылғ ан (жаң а галенді) фитопрепараттарды алу. Стандарттау. Биогенді стимуляторлар, олардың қ асиеттері жә не алу жағ дайлары. Ағ ашты алоэдан алоэ сө лін алу.
|
|
| Аралық бақ ылау.
|
|
| Тү йіршіктеуді қ олданып таблеткаларды алу. Тү йіршіктердің сапасын бағ алау. Таблеткаларды алудың жалпы схемасы.
|
|
| Тритурациялық таблеткалар. Алу. Таблеткалардың сапасын бағ алау.
|
|
| Таблеткаларды бө лшектеу, орамдау. Машиналар мен автоматтар.
|
|
| Кондитерлік дә рілік қ алыптар (драже, микродраже, спансулалар, тү йіршіктер).
|
|
| Тү йіршіктер. Микродраже. Спансулалар. Драже. Ө ндірудің технологиялық процесі. Сапасын бағ алау.
|
|
| Аралық бақ ылау: коллоквиум.Суды дайындау. Апирогенді, деминерилизацияланғ ан суды алу. Аппаратурасы.
|
|
| Жең іл тотығ атын заттармен (аскорбин қ ышқ ылы, новокаинамид, викасол) инъекцияғ а арналғ ан ерітінділер дайындау. Сапасын бағ алау.
|
|
| Стерильдеусіз дайындалатын инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді дайындау.
|
|
| Майлы (камфора ерітіндісі) ерітінділер.
|
|
| Антибиотиктермен, витаминдермен жә не гормондармен стерильді дә рілік қ алыптар дайындау.
|
|
| Фармацевтік ө ндірісте стерильді суспензиялар мен эмульсиялар дайындау.
|
|
| Аралық бақ ылау.
|
|
| Линименттерді дайындау. Сапасын бағ алау. Пластырлер. Қ ышалар. Сипаттамасы. Жіктелуі. Тері желімдері (сұ йық пластырлер).
|
|
| Кө зге арналғ ан дә рілік қ алытар.
|
|
| Жағ ар майлар. Ө ндіру ерекшеліктері. Сапасын бағ алау.
|
|
| Кө зге арналғ ан дә рілік тү рлерді тұ рақ тандыру принциптері.
|
|
| Аралық бақ ылау: коллоквиум
|
|
| БАРЛЫҒ Ы
|
|
Студенттердің ө зіндік жұ мыстары (СӨ Ж)
№
р/с
| СӨ Ж тақ ырыптары
| Оқ у сағ. кө лемі
|
| Ө ндіріс ішінде сусымалы, сұ йық жә не газ тә різдес материалдарды тасымалдау. Аппаратура.
|
|
| Шырындар, пероральді суспензиялар жә не т.б. ө ндірісінде қ олдануғ а рұ қ сат етілген кө мекші заттардың заманауи номенклатурасы.
|
|
| Фармацевтік технологияда гетерогенді жү йелерді бө лу тә сілдері: фильтрлеу, тұ ндыру, центрифугалау, пресстеу. Аппаратура.
|
|
| Сұ йық жү йелерді араластыру. Механикалық, циркуляциялық, пневматикалық араластыру. Қ ұ бырдағ ы араластыру.
|
|
| Дә рілік жиындар. Алу. Номенклатурасы. Брикеттеу. Фитошайлар.
|
|
| Майлы экстракттар. Алу ерекшеліктері. Стандарттау. Номенклатурасы. Шырғ анақ, итмұ рын майларын алу.
|
|
| Жануар шикізатынан дайындалатын дә рілік препараттар. Жіктелуі. Алу. Стандарттау. Жас ө сімдік шикізатының препараттары. Ө ндіру ерекшіліктері. Жіктелуі. Алу тә сілдері.
|
|
| Апитерапия. Гирудотерапия. Медициналық препараттары. Хондропрепараттар. Бастапқ ы шикізаттың сипаттамасы. Хондропрепараттарды ө ндіріп шығ ару формасы. Номенклатурасы.
|
|
| Таблеткалар ө ндірісінде қ олданылатын кө мекші заттарғ а қ ойылатын талаптар. Таблеттелген дә рілік тү рлердің ө ндірісінде қ олдануғ а рұ қ сат етілген кө мекші заттардың заманауи номенклатурасы.
|
|
| Дә рілік препараттар ө ндірісінің экологиялық тә ртібін сақ тау ережелері жә не талаптары. Химия-фармацевтикалық ө неркә сіпте қ олданылатын шикізаттар мен аппараттарғ а қ ойылатын техникалық талаптар.
|
|
| Таблеткаларды дә рілік тү р ретінде жетілдіру жолдары. Ә сері модифицирленген таблеткалар, ретард таблеткалар. Қ атты дә рілік тү рлердегі дә рілік заттардың фармакологиялық эффектісін ұ зарту тә сілдері.
|
|
| Стерильді дә рілік препараттардың микробтық тұ рақ тылығ ын арттыру проблемасы. Стерильді дә рілік препараттардың микробтық контаминациясын болдырмаудың негізгі тә сілдері.
|
|
| Инъекциялар мен инфузиялар ө ндірісінде қ олданылатын кө мекші заттарғ а қ ойылатын талаптар. Инъекциялар мен инфузиялар ө ндірісінде қ олдануғ а рұ қ сат етілген кө мекші заттардың заманауи номенклатурасы.
|
|
| Ә р тү рлі дә рілік формалардағ ы жең іл гидролизденетін жә не жең іл тотығ атын заттары бар ерітінділерді тұ рақ тандырудың негізгі принциптері.
|
|
| Ампулаларды этикеттеу. Орамдау. Ампулаларды орамдайтын автоматтар. Ампулулар ө ндірісінде кешенді механизациялау жә не автоматтандыру проблемалары. Потокты линияларды жасау.
|
|
| Ампулалардағ ы, флакондардағ ы, шприц-тюбиктердегі инъекцияғ а арналғ ан ерітінділерді стерилдеу тә сілдері. Стерилдеу тә ртібін бақ ылау. Герметикалығ ын тексеру.
|
|
| Жағ ар майлар ө ндірісінде қ олданылатын кө мекші заттарғ а қ ойылатын талаптар. Жағ ар майлар мен линименттердің ө ндірісінде қ олдануғ а рұ қ сат етілген кө мекші заттардың заманауи номенклатурасы.
|
|
| Суппозиторийлердің ө ндірісінде қ олданылатын кө мекші заттарғ а қ ойылатын талаптар. Ректалды дә рілік тү рлердің ө ндірісінде қ олдануғ а рұ қ сат етілген кө мекші заттардың заманауи номенклатурасы.
|
|
| Жұ мсақ дә рілік тұ рлерді тұ рақ тандыру принциптері.
|
|
| Тара орауыш материалдар. Жіктелуі. Номенклатурасы, оларғ а қ ойылатын талаптар.
|
|
| Қ арапайым пластырлер. Қ орғ асынды пластырлердің жіктелуі. Алу. Қ олдану. Номенклатурасы.
|
|
| Дә рілік қ ұ ралдардың ә серін ұ зартудың негізгі принциптері.
|
|
| Биотехнология жә не экология жә не қ оршағ ан ортаны қ орғ ау проблемалары. Микроорганизмдердің кө мегімен қ оршағ ан ортаны бақ ылау. Қ алдық сыз технология жә не оны енгізу болашағ ы. Вакциналар. Олардың тә жірибелі медицинада жә не денсаулық сақ таудағ ы маң ызы. Вакциналарды алу тә сілдері. Полисахаридтердің, липидтердің, фосфолипидтердің, простогландиндердің биотехнологиясы туралы жалпы тү сініктер. Аминоқ ышқ ылдар фармацевтік препараттар ретінде, тағ амдық қ оспалар, косметикалық компоненттер, олардың биотехнологиялық синтезі.
|
|
| Фармацевтік факторлар жә не олардың дә рілік қ ұ ралдардың терапевтік тиімділігіне ә сері. Дә рілік заттардың дә рілік тү рлерден еру жә не босап шығ у жылдамдығ ын анық тау ү шін қ олданылатын ә дістер жә не қ ондырғ ылар. Жұ мсақ дә рілік тү рлерде дә рілік заттардың биологиялық тиімділігін анық тау ә дістері. Дә рілік тү рлерге жә не медициналық (санитарлық) бұ йымдарғ а арналғ ан арнайыорауыштар.
|
|
| Қ осымша орауыш қ ұ ралдар: қ осымша-парақ тар, пипеткалар, аппликаторлар, дозаторлар, пиктограммалар жә не т.б. Технологиялық процестерді оптимизациялау мақ сатымен фармацевтік ө ндірісті компьютеризациялау проблемасы. Басқ ару автоматтық жү йелер (АСУ) жә не технологиялық процестерді басқ ару автоматтық жү йелер (АСУТП).
|
|
| БАРЛЫҒ Ы
|
| 2.8. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері
Дә рістер: тақ ырыптық, шолу, проблемалық.
Тә жірибелік-зертханалық сабақ тар: тақ ырып бойынша бастапқ ы білімдерді бақ ылау (тестілеу, ауызша сұ рау жә не т.б.), лабораториялық жұ мыстарды орындау, нормативті-техникалық қ ұ жаттамағ а сә йкес регламенттерді жазып қ орғ ау.
Оқ ытушының басқ аруымен студенттің ө зіндік жұ мысы (ОСӨ Ж); ө ткен зертханалық сабақ тардың тақ ырыптары бойынша бө лек жеке сұ рақ тарын терең ірек игеру, лабораториялық сабақ тардың қ ұ рамына кірмеген, бағ дарламаның жеке тақ ырыптарын ө зіндік игеру, жеке рефераттарды дайындау жә не қ орғ ау, кіші топтарда жұ мыс істеу, іс-шаруашылық ойындарды жү ргізу, орындалғ ан жеке жә не топтық тапсырмаларды нә тижелерін талдау, тест тапсырмаларды орындау, ситуациялық есептерді шығ ару, дискуссияларды жү ргізу, мә ліметтердің мульти-медиалық базалармен, компьютерлік модельдермен жә не бағ дарламалармен жұ мыс істеу, оқ ытушымен тү зілген сұ рақ тар бойынша кең ес алу. Аралық бақ ылауды жү ргізу.
Студенттің ө зіндік жұ мысы (СӨ Ж): ә дебиеттермен, мә ліметтердің электрондық базаларымен жә не компьютерлік оқ у бағ дарламаларымен жұ мыс істеу, рефераттарды, тақ ырыптар мен дә рістерде, лабораториялық сабақ тарда жә не ОСӨ Ж-та қ арастырылмағ ан типтік бағ дарламаның сұ рақ тары бойынша презентацияларды дайындау жә не қ орғ ау.
2.9 Студенттердің білім бақ ылауын жү ргізу жү йесі
I=Rx 0, 6+Ех0, 4 онда
I -қ орытынды бағ а
R -рұ қ сатнама рейтінг бағ асы
Е - қ орытынды бақ ылаудың бағ асы (пә н бойынша емтихан)
Рейтинг I -ң 60 %, емтихан I-ң 40% қ ұ райды.
Рейтинг бағ асы оқ ушының ағ ымдағ ы жә не аралық бақ ылау бағ асынан жиналады.
Егерде аралық бақ ылау болмаса, рұ қ сатнама рейтингі тек ағ ымдағ ы бағ аларымен есептеледі.
Аралық бақ ылау саны кө п болса, рейтінгтің сә йкес сандары есептеліп, семестрдің аяғ ында орташалаланғ ан рейтінг есептеледі.
Ә рбір практикалық сабақ соның ішінде СӨ Ж, СӨ ОЖ, аралық бақ ылау 100 пайызғ а сә кестендірілген 100 баллдан есептеледі.
Бірінші рейтинг мына формулағ а сә йкес есептеледі:
R1= t1+r1
2
Кредиттіқ білім жү йесінде, практикалық сабақ тың (семинар, лабараторлық), СӨ ОЖ, СӨ Ж орташа бағ асының қ осындысын, 3-ке бө лсек t1 – ағ ымдағ ы бақ ылауына тең болады.
Сызық тық білім жү йесінде практикалық сабақ тың (семинар, лабараторлық), СӨ ОЖ, СӨ Ж орташа бағ асының қ осындысын, 2-ке бө лсек t1 – ағ ымдағ ы бақ ылауына тең болады.
r1 – аралық бақ ылау
Екінші рейтинг тө мендегі формуламен есептеледі:
R2 = t2+r2
Кредиттік білім жү йесінде практикалық (семинар, лабараторлық) сабақ тың, СӨ ОЖ-ң, СӨ Ж орташа бағ аларының қ осындысын ү шке бө лгенде t2 – ағ ымдағ ы бақ ылауына тең болады.
r2 – аралық бақ ылау
Студенттің қ орытынды бағ асында рұ қ сатнама рейтінгі 60% қ ұ райтын болғ андық тан, оқ ушының пә н бойынша семестрлік бағ асы тө мендегідей формуламен есептеледі:
Rд= R1+R2x 0, 6
Оқ ушының семестрлік бағ асы 30%-дан жоғ ары болса немесе тең болса, емтиханғ а жіберілді деп есептеледі.
Емтиханды жү ргізу жә не бағ алау технологиясы
Қ орытынды бақ ылаудың максималды проценттік мазмұ ны 100 % сә йкес келеді. Емтихан қ абылдаушы оқ ушы білімінің қ орытынды бақ ылауын есептейтін ә дістерін пайдалана отырып, емтиханның тізімдемесіне (Э) қ орытынды бақ ылаудың бағ асын қ ояды.
Қ орытынды бақ ылауды тест тү рінде ө лшеу ә дісі
Емтихан барысында студентке 50 тестен тұ ратын тапсырма беріледі, ал оның ә р бір тесті 2 баллды немесе пайызды қ ұ райды.
№
| Жұ мысты орындау сапасы
| Бағ а ауқ ымы
|
| Орындамағ ан
Себепсіз емтиханғ а келмеуі
| 0%
|
| Ә рбір дұ рыс жауапқ а бағ а
| 2%
|
| Қ орытынды:
| 0-100%
| Қ орытынды бақ ылау бағ асының ү лесі пә н бойынша білімнің қ орытынды бағ асынан 40%-н аспайтындық тан, пә ннің емтихан бағ асы 0, 4 коэффицентке кө бейтіледі
Эх0, 4
Кейін формулағ а сә йкес қ орытынды бағ а есептеледі:
I=Rx0, 6+Ех0, 4
(бақ ылаудың баллды-рейтингтік ә ріптік жү йесі бойынша сынақ кітапшасымен тізімдемеге қ ойылады.)
Қ орытынды бақ ылау: Мемлекеттік емтихан
Пә н бойынша ә ріптік-баллды-рейтингтік бағ алау
Ә ріп жү йесі бойынша бағ алау
| Баллдардың (ұ пайлардың) сандық эквиваленті
| Пайыздық мазмұ ны
| Дә стү рлі жү йе бойынша бағ алау
| А
А-
| 4, 0
3, 67
| 95-100
90-94
|
Ү здік
| В1
В
В-
| 3, 33
3, 0
2, 67
| 85-89
80-84
75-79
|
Жақ сы
| С1
С
C-
D1
D
| 2, 33
2, 0
1, 67
1, 33
1, 0
| 70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
|
Қ анағ аттанарлық
| D-
|
| 0-49
| Қ анағ аттанарлық сыз
|
2.10 Ұ сынылатын ә дебиеттер тізімі:
Қ азақ тілінде
негізгі:
5. Сағ ындық ова Б.А. Дә рілердің ө ндірістік технологиясы. - Шымкент, 2008. - 346 б.
6. Сағ ындық ова Б.А., Анарбаева Р.М. Дә рілердің дә ріханалық технологиясы. - Шымкент, 2008. - 436 б.
7. Дільбарханов Р.Д., Сағ ындық ова Б.А. Дә рілердің ө ндірістік технологиясы. – Алматы.– 1998.–128 б.
8. Сағ ындық ова Б.А. Дә рілердің ө ндірістік технологиясы. – Шымкент.– 2002.–172 б.
орыс тілінде
6. Технология лекарственных форм. /Под ред. Т.С.Кондратьевой. – М., Медицина, 1991 г.- 1-й том. – 496 с.
7. Технология лекарственных форм. /Под ред. Л.А.Ивановой/ – М., Медицина, 1991 г. – 2-й том. – 544 с.
8. Чуешов В.И., Зайцев А.И., Шебанова С.Г. Промышленная технология лекарств. – Харьков, 2002. - В 2-х томах: 1-й том. – 716 с., 2-й том.– 557 с.
9. Руководство к лабораторным занятиям по аптечной технологии лекарственных форм. – (Под ред. Кондратьевой Т.С.). – М., 1986.– 287 с.
10. Руководство к лабораторным занятиям по заводской технологии лекарственных форм. – (Под ред. Тенцовой А.И.). – М., 1986. – 271 с.
қ осымша:
13. Қ азақ стан Республикасы Мемлекеттік Фармакопея. – Басылым 1. – Алматы, 2008. – Баспа ү й: Жібек Жолы. – 592 б.
14. Қ азақ стан Республикасы Мемлекеттік Фармакопея. – Басылым 2. – Алматы, 2009. – Баспа ү й: Жібек Жолы. – 792 б.
15. ГФ СССР Х издания М., Медицина, 1968.– 1080 с.
16. ГФ СССР Х1 издания М., Медицина, 1987. – Том 1. – 336 с.
17. ГФ СССР Х1 издания М., Медицина, 1989. – Том 2. – 400 с.
18. Ділбарханов Р.Д., Датхаев У.М., Амантаева М.Е. Жақ па майлар. Алматы, 2005.– 123 б.
19. Машковский М.Д. - Лекарственные средства. - М.: Медицина, 2008. – Изд. 15-е.
20. Милованова Л.Н., Тарусова Н.М., Бабошина Е.В. Технология изготовления лекарственных форм. Ростов-на-Дону: «Феникс».– 2002.– 448 с.
21. Муляр А.Г. Общая рецептура: учеб.пос. – М., 2009.– 80 с.
22. Торланова Б.О. Машины и автоматы для фасовки и упаковки лекарственных форм. – Шымкент, 2003. – 166 с.
23. Сагиндыкова Б.А., Торланова Б.О., Анарбаева Р.М., Кыдыралиев Б.С. Биофармация и элементы фармакокинетики. – Шымкент, 2008. – 68 с.
24. Маркевич М.П. Руководство к лабораторным занятиям по биофармации. – Шымкент, 2008. – 50 с.
ДӘ РІСКЕ
АРНАЛҒ АН Ә ДІСТЕМЕЛІК НҰ СҚ АУЛАР
Курс 4
Пә н: Дә рілердің ө неркә сіптік технологиясы
Қ ұ растырушылар:
Оқ ытушы Аюпова Р.Б.
|