Алматы, 2015 ж.

Алматы 2015 ж.

«БЕКІТЕМІН»

Оқ у жә не тә рбие жө ніндегі

Проректор, проф.

Тулебаев К.А. ______________

«_______» ___________ 2015 ж.

«ДӘ РІЛЕРДІҢ Ө НЕРКӘ СІПТІК Ө НДІРІСІ» ПӘ НІ БОЙЫНША

ЖҰ МЫС БАҒ ДАРЛАМАСЫ

Мамандық: 051103 – «Фармация»

Алматы, 2015 ж.

Дә рілік заттар ө ндірісі пә ні бойынша жұ мыс бағ дарламасы профессорлар Дильбарханов Р.Д., Байзолданов Т., Кияшев Д.К., доцент Устенова Г.О., ағ а оқ ытушы Қ ожанова Қ.Қ., оқ ытушылар Капсалямова Э.Н. 051103 – «Фармация» мамандығ ы студенттері ү шін қ ұ растырылды, бағ дарлама модуль отырысында талқ ыланды жә не бекітілді, хаттама № «______» ________ 2015 ж.

Модуль жетекшісі, фарм.ғ.д., доцент Сакипова З.Б.

Жұ мыс бағ дарламасы «Фармация» мамандығ ы бойынша білім беру бағ дарламасы бойынша Комитеттің отырысында талқ ыланып, бекітілді хаттама № «__» ________ 2015 ж.

ББК тө райымы, доцент Саякова Ғ.М.

С.Ж. Асфендияров атындағ ы Қ азҰ МУ Ә дістемелік Кең есінде бекітілді

«___»__________ 2015 ж.

Тө рағ а, профессор Тулебаев К.А.

1. Жалпы мағ лұ мат:

ЖОО-ның атауы: С.Ж.Асфендияров атындағ ы Қ азақ Ұ лттық медицина университеті

Модуль: фармацевт-технолог

Мамандық: 051103 - «Фармация»

Оқ у сатысының кө лемі - 360 сағ ат

Курс жә не оқ у семестрі - 4 курс, 7 семестр

2.Бағ дарлама

2.1 Кіріспе

Дә рілік заттар ө ндірісі басқ а фармацевтикалық пә ндермен бірге фармацевт мамандығ ын қ алыптастыруда жә не бітірушілердің арнайы технологиялық дайындығ ын қ амтамасыз етуде маң ызды роль атқ арады.

Оқ у бағ дарламасында келешектегі фармацевтикалық ғ ылым мен іс-тә жірибенің негізгі конценпциялары кө рсетілген, сонымен бірге теориялық білімдерді жә не дағ дыларды қ азіргі іс-тә жірибелік фармацияғ а жақ ындату қ ажеттілігі дә йектелген.

Бағ дарламада бастапқ ы шикізаттың тазалығ ына, экология жағ дайларына Бү кілә лемдік денсаулық сақ тау ұ йымының (БДСҰ) талаптарын енгізіп, дә рілік препараттардың ө ндірісіне қ азіргі заманғ ы талаптар берілген, сонымен бірге дә ріханалық жә не ө неркә сіптік ө ндіріс ө німінің технологиясын жә не сапасын нормалайтын нұ сқ аулар мен бұ йрық тарғ а кө ң іл аударылғ ан.

Қ Р Мемлекеттік Реестріндегі дайын дә рілік препараттар номенклатурасының мезгілімен жаң артылуына байланысты кафедраларғ а дә рілердің жеке технологиясына ө згерістерді енгізуге мү мкіндік беріледі.

2.2 Пә ннің мақ саты: студентерді дайын дә рілік қ ұ ралдар ө ндірісі бойынша теориялық білімдер мен іс-тә жірибелік дағ дыларғ а ү йрету.

2.3 Пә ннің міндеттері:

· химия-фармацевттік ө ндірістерді ұ йымдастырудың негізгі принциптеріне білім беру;

· дә рілік тү рлер ө ндірісіне инновациялық технологияларды жасап ендіруге ү йрету;

· дә рілік тү рлерді даярлаудың теориялық негіздерін игеру жә не кә сіптік дағ дылар мен тә лімдерді ү йрету;

· ө ндірісте шығ арылатын дә рілік тү рлер мен препараттарды сатылы бақ ылау жә не стандарттау ә дістерін ү йрету;

· ө ндірісте шығ арылатын дә рілік тү рлерді биофармацевттік бағ алауды ү йрету;

· дайын дә рілік тү рлері технологиясын жетілдіру жолдарын ү йрету;

· фармацевттік ө ндіріс ү шін жаң а кө мекші заттарды іздестіруді жә не ө ндіріске енгізуді ү йрету;

· дайын дә рілік тү рлердің, дә рілік заттардың, препараттардың, жартылай ө німдердің жә не басқ а фармацевттік ө німдердің тұ рақ тылығ ын анық тау жә не сақ тау мерзімдерін белгілеуді ү йрету.

Білім берудің қ орытынды нә тижелері

Студент білуі керек:

· кә сіптік міндеттерді орындау ү шін анық тама жә не ғ ылыми фармацевтикалық ә дебиеттер номенклатурасын;

· ө неркә сіптік ө ндірісте жасалынатын дайын дә рілік тү рлер, препараттар мен жартылай ө німдердің номенклатурасын;

· химия-фармацевттік кә сіпорындар мен ірі фармацевтік ө ндірістерді ұ йымдастырудың негізгі принциптерін;

· негізгі технологиялық қ ұ рал-жабдық тардың қ ұ рылысы мен жұ мыс істеу принциптерін, қ ұ рал-жабдық тарды іске қ осу жә не қ олдану ережелерін;

· ө ндірісте сатылы бақ ылау жү ргізу жә не дә рілік препараттарды, дә рілік қ ұ ралдарды стандарттау ә дістері мен тә сілдерін;

· дә рілердің сапасы мен биологиялық тиімділігіне фармацевтикалық факторлардың ә серін;

· дә рілік препараттар мен дә рілік тү рлерге жә не медициналық мақ сатта қ олданылатын қ ұ ралдарғ а арналғ ан орауыштар тү рлерін жә не орауыш материалдарының номенклатурасын, оларғ а қ ойылатын негізгі жә не арнайы талаптарды;

· дә рілік препараттардың жә не дайын дә рілік тү рлердің тұ рақ тылығ ына сақ тау жағ дайлары мен орауыш тү рінің ә серін;

· дә рілерді тұ рақ тандыру жә не олардың ә серін ұ зарту тә сілдерін;

· жаң а дә рілік препараттарды іздестіру жә не жасап шығ ару саласындағ ы жетістіктерді;

· ең бекті қ орғ ау, ө неркә сіптік санитария жә не қ ауіпсіздік техникасы ережелерін.

Студент ү йреніп алуы қ ажет:

· кә сіптік міндеттерді орындау ү шін анық тама жә не ғ ылыми фармацевттік ә дебиеттерді қ олдануды;

· ө неркә сіп жағ дайында (химия-фармацевтік кә сіпорындар мен шағ ын фарма-цевтік ө ндірістерде) дайын дә рілік тү рлер, дә рілік препараттар дайындауды;

· дайын дә рілік тү рлер, препараттар, субстанциялар, жартылай ө німдер жә не басқ а фармацевтік ө німдер ө ндірісінде технологиялық есептеулер жү ргізуді;

· дә рілердің сапасы мен биологиялық тиімділігіне фармацевтикалық факторлардың ә серін анық тауды жә не жұ мыс барысында ескеруді;

· ө ндірісте сатылы бақ ылау жү ргізуді жә не дә рілік препараттарды, дә рілік қ ұ ралдарды, жартылай ө німдерді стандарттауды;

· дә рілік препараттар, субстанциялар мен дә рілік жартылай ө німдердің тұ рақ тылығ ына сақ тау жағ дайы мен орауыш тү рінің ә серін анық тауды;

· дә рілік тү рлер мен олардың технологиясын жетілдіру жә не жаң а технологияларды жасау

бойынша зерттеулер жү ргізуді;

· дә рілік қ ұ ралдар, препараттар ө ндірісінде технологиялық процесстің тиімділігін анық тауды;

· ең бекті қ орғ ау жә не қ ауіпсіздік техникасы ережелерін орындауды.

Студент машық тануы қ ажет:

· фармацевттік кә сіпорындардың қ ызметін жоспарлау, ұ йымдастыру, басқ ару, бақ ылау жә не талдауды;

· кә сіптік қ ызмет саласындағ ы ақ паратты, соның ішінде компьютерлік ақ паратты да жинақ тау, ө ң деу жә не сақ тауды;

· ө неркә сіптік ө ндірісте дә рілік препараттарды дайындауды;

· заманауи технологиялық процестер мен аппараттарды қ олдану арқ ылы дә рілік қ ұ ралдардың қ ұ рамдарын жә не технологиясын жетілдіруді;

· дә рілік қ ұ ралдардың сапасын сатылы бақ ылауды жү ргізуді ұ йымдастару;

· медициналық, медицина-ә леуметтік жә не жедел кө мек кө рсетуді;

· салауатты ө мір сү руді насихаттау, аурудың алдын алу шараларын жү ргізуді.

2.5 Пререквизиттер: физикалық жә не коллоидты химия, математика, физика, органикалық химия, микробиология, фармацевтикалық химия, фармацевтикалық қ ызметті ұ йымдастыру негіздері, фармацияны басқ ару мен экономикасы

2.6 Постреквизиттер: фармакогнозия.

Дә ріс сабақ тарының тақ ырыптық жоспары

Зертханалық сабақ тардың тақ ырыптық жоспары

Оқ ытушының басқ аруымен студенттердің ө зіндік жұ мыстары (ОСӨ Ж)

Студенттердің ө зіндік жұ мыстары (СӨ Ж)

2.8. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері

Дә рістер: тақ ырыптық, шолу, проблемалық.

Тә жірибелік-зертханалық сабақ тар: тақ ырып бойынша бастапқ ы білімдерді бақ ылау (тестілеу, ауызша сұ рау жә не т.б.), лабораториялық жұ мыстарды орындау, нормативті-техникалық қ ұ жаттамағ а сә йкес регламенттерді жазып қ орғ ау.

Оқ ытушының басқ аруымен студенттің ө зіндік жұ мысы (ОСӨ Ж); ө ткен зертханалық сабақ тардың тақ ырыптары бойынша бө лек жеке сұ рақ тарын терең ірек игеру, лабораториялық сабақ тардың қ ұ рамына кірмеген, бағ дарламаның жеке тақ ырыптарын ө зіндік игеру, жеке рефераттарды дайындау жә не қ орғ ау, кіші топтарда жұ мыс істеу, іс-шаруашылық ойындарды жү ргізу, орындалғ ан жеке жә не топтық тапсырмаларды нә тижелерін талдау, тест тапсырмаларды орындау, ситуациялық есептерді шығ ару, дискуссияларды жү ргізу, мә ліметтердің мульти-медиалық базалармен, компьютерлік модельдермен жә не бағ дарламалармен жұ мыс істеу, оқ ытушымен тү зілген сұ рақ тар бойынша кең ес алу. Аралық бақ ылауды жү ргізу.

Студенттің ө зіндік жұ мысы (СӨ Ж): ә дебиеттермен, мә ліметтердің электрондық базаларымен жә не компьютерлік оқ у бағ дарламаларымен жұ мыс істеу, рефераттарды, тақ ырыптар мен дә рістерде, лабораториялық сабақ тарда жә не ОСӨ Ж-та қ арастырылмағ ан типтік бағ дарламаның сұ рақ тары бойынша презентацияларды дайындау жә не қ орғ ау.

2.9 Студенттердің білім бақ ылауын жү ргізу жү йесі

I=Rx 0, 6+Ех0, 4 онда

I -қ орытынды бағ а

R -рұ қ сатнама рейтінг бағ асы

Е - қ орытынды бақ ылаудың бағ асы (пә н бойынша емтихан)

Рейтинг I -ң 60 %, емтихан I-ң 40% қ ұ райды.

Рейтинг бағ асы оқ ушының ағ ымдағ ы жә не аралық бақ ылау бағ асынан жиналады.

Егерде аралық бақ ылау болмаса, рұ қ сатнама рейтингі тек ағ ымдағ ы бағ аларымен есептеледі.

Аралық бақ ылау саны кө п болса, рейтінгтің сә йкес сандары есептеліп, семестрдің аяғ ында орташалаланғ ан рейтінг есептеледі.

Ә рбір практикалық сабақ соның ішінде СӨ Ж, СӨ ОЖ, аралық бақ ылау 100 пайызғ а сә кестендірілген 100 баллдан есептеледі.

Бірінші рейтинг мына формулағ а сә йкес есептеледі:

R₁₌ t₁₊r₁

2

Кредиттіқ білім жү йесінде, практикалық сабақ тың (семинар, лабараторлық), СӨ ОЖ, СӨ Ж орташа бағ асының қ осындысын, 3-ке бө лсек t₁ – ағ ымдағ ы бақ ылауына тең болады.

Сызық тық білім жү йесінде практикалық сабақ тың (семинар, лабараторлық), СӨ ОЖ, СӨ Ж орташа бағ асының қ осындысын, 2-ке бө лсек t₁ – ағ ымдағ ы бақ ылауына тең болады.

r₁ – аралық бақ ылау

Екінші рейтинг тө мендегі формуламен есептеледі:

R₂ = t₂+r₂

Кредиттік білім жү йесінде практикалық (семинар, лабараторлық) сабақ тың, СӨ ОЖ-ң, СӨ Ж орташа бағ аларының қ осындысын ү шке бө лгенде t₂ – ағ ымдағ ы бақ ылауына тең болады.

r₂ – аралық бақ ылау

Студенттің қ орытынды бағ асында рұ қ сатнама рейтінгі 60% қ ұ райтын болғ андық тан, оқ ушының пә н бойынша семестрлік бағ асы тө мендегідей формуламен есептеледі:

R_д= R1+R2_x 0, 6

Оқ ушының семестрлік бағ асы 30%-дан жоғ ары болса немесе тең болса, емтиханғ а жіберілді деп есептеледі.

Емтиханды жү ргізу жә не бағ алау технологиясы

Қ орытынды бақ ылаудың максималды проценттік мазмұ ны 100 % сә йкес келеді. Емтихан қ абылдаушы оқ ушы білімінің қ орытынды бақ ылауын есептейтін ә дістерін пайдалана отырып, емтиханның тізімдемесіне (Э) қ орытынды бақ ылаудың бағ асын қ ояды.

Қ орытынды бақ ылауды тест тү рінде ө лшеу ә дісі

Емтихан барысында студентке 50 тестен тұ ратын тапсырма беріледі, ал оның ә р бір тесті 2 баллды немесе пайызды қ ұ райды.

Қ орытынды бақ ылау бағ асының ү лесі пә н бойынша білімнің қ орытынды бағ асынан 40%-н аспайтындық тан, пә ннің емтихан бағ асы 0, 4 коэффицентке кө бейтіледі

Эх0, 4

Кейін формулағ а сә йкес қ орытынды бағ а есептеледі:

I=Rx0, 6+Ех0, 4

(бақ ылаудың баллды-рейтингтік ә ріптік жү йесі бойынша сынақ кітапшасымен тізімдемеге қ ойылады.)

Қ орытынды бақ ылау: Мемлекеттік емтихан

2.10 Ұ сынылатын ә дебиеттер тізімі:

Қ азақ тілінде

негізгі:

1. Сағ ындық ова Б.А. Дә рілердің ө ндірістік технологиясы. - Шымкент, 2008. - 346 б.

2. Сағ ындық ова Б.А., Анарбаева Р.М. Дә рілердің дә ріханалық технологиясы. - Шымкент, 2008. - 436 б.

3. Дільбарханов Р.Д., Сағ ындық ова Б.А. Дә рілердің ө ндірістік технологиясы. – Алматы.– 1998.–128 б.

4. Сағ ындық ова Б.А. Дә рілердің ө ндірістік технологиясы. – Шымкент.– 2002.–172 б.

орыс тілінде

1. Технология лекарственных форм. /Под ред. Т.С.Кондратьевой. – М., Медицина, 1991 г.- 1-й том. – 496 с.

2. Технология лекарственных форм. /Под ред. Л.А.Ивановой/ – М., Медицина, 1991 г. – 2-й том. – 544 с.

3. Чуешов В.И., Зайцев А.И., Шебанова С.Г. Промышленная технология лекарств. – Харьков, 2002. - В 2-х томах: 1-й том. – 716 с., 2-й том.– 557 с.

4. Руководство к лабораторным занятиям по аптечной технологии лекарственных форм. – (Под ред. Кондратьевой Т.С.). – М., 1986.– 287 с.

5. Руководство к лабораторным занятиям по заводской технологии лекарственных форм. – (Под ред. Тенцовой А.И.). – М., 1986. – 271 с.

қ осымша:

1. Қ азақ стан Республикасы Мемлекеттік Фармакопея. – Басылым 1. – Алматы, 2008. – Баспа ү й: Жібек Жолы. – 592 б.

2. Қ азақ стан Республикасы Мемлекеттік Фармакопея. – Басылым 2. – Алматы, 2009. – Баспа ү й: Жібек Жолы. – 792 б.

3. ГФ СССР Х издания М., Медицина, 1968.– 1080 с.

4. ГФ СССР Х1 издания М., Медицина, 1987. – Том 1. – 336 с.

5. ГФ СССР Х1 издания М., Медицина, 1989. – Том 2. – 400 с.

6. Ділбарханов Р.Д., Датхаев У.М., Амантаева М.Е. Жақ па майлар. Алматы, 2005.– 123 б.

7. Машковский М.Д. - Лекарственные средства. - М.: Медицина, 2008. – Изд. 15-е.

8. Милованова Л.Н., Тарусова Н.М., Бабошина Е.В. Технология изготовления лекарственных форм. Ростов-на-Дону: «Феникс».– 2002.– 448 с.

9. Муляр А.Г. Общая рецептура: учеб.пос. – М., 2009.– 80 с.

10. Торланова Б.О. Машины и автоматы для фасовки и упаковки лекарственных форм. – Шымкент, 2003. – 166 с.

11. Сагиндыкова Б.А., Торланова Б.О., Анарбаева Р.М., Кыдыралиев Б.С. Биофармация и элементы фармакокинетики. – Шымкент, 2008. – 68 с.

12. Маркевич М.П. Руководство к лабораторным занятиям по биофармации. – Шымкент, 2008. – 50 с.