Ажыратпа диагноз.

ЖІ¤-ніњ басќа аурулармен ±ќсас клиникалыќ кµрініс болѓандыѓынан жедел аппендицит, асќазан мен 12-ішектіњ тесілуі, жедел холецистит жєне панкреатит, ішек инфарктісі т.б. сырќаттармен салыстырмалы (ажыратпа) диагноз µткізген жµн.

Жедел аппендицит. Ауырсыну жєне ќ±су белгілері осы екі ауруѓа салыстырмалы диагноз ж‰ргізуге м±ќтаж етеді. Біріншіден, ауырсыну симптомы жедел аппендицит кезінде біртіндеп басталып, сыздыќтап ‰немі ауырып, оњ жаќ мыќынѓа ыѓысса, ЖІ¤-де ауырсыну толѓаќ тєрізді болып µте к‰шті болады. Ішек перистальтикасыныњ к‰шеюі, дыбыс феномендері аппендициттен гµрі ЖІ¤-не тєн. Сонымен ќатар, Ro-графиялыќ кµрініс – Клойбер тостаѓаншасы ішек µтімсіздігін айќындай т‰седі.

Асќазан мен 12-ішектіњ тесілуі (перфорациясы). Ортаќ тєн клиникалыќ белгі – кенеттен ќатты ауырсыну. Жараныњ перфорациясы кезінде науќастыњ іші кенеттен ќатты ауырып, ішін ±стап отыра ќалады. Осы кезде ауырсыну салдарынан шок та болуы м‰мкін. Науќаста ‰рей пайда болып, ќара терге т‰седі. Кеуде арќылы демалып іш ќабатын ќозѓамауѓа тырысып, пальпация кезінде іш ќабаты «таќтай» тєрізді ќатты, Щеткин-Блюмберг симптомы байќалады. Жалпы іш Ro-графиясында диафрагма (кµк ет) астында ораќ тєрізді ќарайѓан даќ (ауа) кµрінеді.

ЖІ¤-де ауырсыну онша ќатты болмай толѓаќ тєрізді болып келсе, іш ќабаты пальпация кезінде (бастапќысында) ж±мсаќ, онша ауырмайтын болып келеді. Жалпы іш Ro-графиясында ЖІ¤-не тєн кµрініс байќалады. Ортањѓы кезењнен бастап ЖІ¤ жара перфорациясымен шатастыру м‰мкін емес. Науќастыњ жалпы жаѓдайыныњ ауырлыѓы, сусыздануы, интоксикация дењгейі жєне нєжіс пен желдіњ шыќпауы, метиоризм, іштіњ ассиметриясы Скляров, Валя симптомдары ЖІ¤ дєлелдей т‰седі.

Жедел холецистит. Ауырсыну симптомы жедел холециститте ‰немі, к‰шті оњ жаќ ќабырѓа астында болып, єсіресе майлы тамаќтан кейін пайда болады. Сонымен ќатар, Греков-Ортнер, Мерфи, Мюси симптомдары аныќталып, оњ жаќ ќабырѓа астында пальпация кезінде µтті аныќ ќолмен сезуге болады. ЖІ¤-не тєн перистальтиканыњ к‰шеюі, жалпы іш Ro-графиялыќ белгілері жедел холецистит кезінде байќалмайды.

УДЗ-діњ нєтижесі µттіњ ќабырѓасыныњ ісініп, ќосалќы ќабаттануы, мµлшерініњ ±лѓаюы, µттіњ ішінде конкременттіњ болуы диагнозды ажыратуѓа шешуші себебін тигізеді. УДЗ арќылы ЖІ¤-ніњ белгілерін табуѓа болады: ішектіњ диаметрініњ ±лѓаюы, іш жєне ішек ќуысында с±йыќтыќтыњ болуы, б±л с±йыќтыќтыњ перистальтика кезінде бір иірімнен екінші иірімге аударылып ќ±йылуын баќылаймыз.

Жедел панкреатит. Екеуіне бірдей жалпы белгі – кенеттен ќатты ауырсыну, тоќтаусыз ќ±су мен іштіњ кеуіп жєне нєжістіњ тоќтауы, науќастыњ жалпы жаѓдайыныњ ауыр болуы. Ауырсыну симптомы жедел панкреатит кезінде µте к‰шті, іштіњ жоѓарѓы бµлігінде орналасып, арќа жонына беріп, ќайта-ќайта жењілдік єкелмейтін ќ±сыќ пайда болады. Аурудың пайда болуына жиі себеп - майлы ќою тамаќ пен алкоголь. Кейбір кездерде науќастыњ денесі сарѓаюы м‰мкін. Жедел панкреатит болѓанда, єсіресе панкреонекрозда оментобурсит салдарынан эпигастрии аймаѓында кµзге кµрінетін «ж±тып ќойѓан доп тєрізді» ісік пайда болады. Сонымен ќатар, науќастыњ іші алѓашќыда эпигастрии аймаѓында жєне кµлденењ ішектіњ т±сында ісініп (Бонде симптомы), кейіннен іштіњ кебуі жалпылай болады. Пальпация кезіндегі іш ќабатыныњ ќатаюы ±йќы безініњ т±сында болып (Керте симптомы), перитонит дамыѓанда барлыќ жерде сезіліп Щеткин-Блюмберг симтомы аныќталады. Греков-Ортнер симптомыныњ кездесуі µт ќалтасыныњ ќабынуын дєлелдейді.

Лабораторлыќ тексерісте ќанныњ ќ±рамында ±йќы безініњ ферменті амилазаныњ, зєрде – диастазаныњ дењгейден тыс кµтерілуі кездеседі. Жалпы іш Ro-графиясында динамикалыќ іш µтімсіздігініњ симптомы кездесіп, диафрагманыњ жоѓары т±руы байќалады.

Диагнозды ажырату ‰шін УДЗ-діњ орны µте ерекше. УДЗ-де ±йќы безініњ контуры б±лдырап, ісініп жєне оментобурситтіњ белгілері табылады.

Ішек инфарктісінде ішек µтімсіздігіндегідей кенеттен іш ќуысында ќатты ауырсыну, ќ±сыќ болып, науќастыњ жаѓдайы µте ауыр болады. Пальпация кезінде іш ќабаты ж±мсаќ, перистальтика м‰лдем жоѓалып, ассиметрия болмайды, іштіњ кебуі шамалы жєне аускультация жасаѓанда, «µлі тыныштыќ» аныќталады. Ішек инфарктісіне эмбологендік аурудыњ, мерцательді аритмияныњ болуы жиі кездеседі.