Экспериментті ұйымдастыру және өткізудің шарттарымен

факторлары. Педагогикалық экспериментті ұ йымдастыру шарттары. Кез- келген педагогтың экспериментті ө ткізу ү шін белгілі шарттары қ ажет:

-ғ ылыми болжамның ө ң деулігі;

-эксперименттік жұ мыстың бағ дарламасын қ ұ ру;

- оқ у мен тә рбиенің практикасы, тә жірибеге араласудың тә сілдері мен ә дістерін анық тау;

- эксперименттік жұ мысты жү зеге асыру ү шін жағ дайды қ амтамасыз ету.

- ә зірлеменің жолдары немесе фиксациялық қ абылдау жү рісі жә не

- эксперименттің нә тижесі,

- дұ рыс қ оюдағ ы зерттеушілер мен сынаушылардың арасындағ ы ө зара қ арым-қ атынас;

- зерттеушілердің кә сіптік-ә дептануын сақ тауы;

- эксперименттік ә дістеменің сенімділігі жә не т.б.

Педагогикалық эксперименттегі шарттың сақ талуын ұ йымдастыру -ә дістемелік жә не кездейсоқ тық мінездеменің қ ателігін ә келуі мү мкін, жә не ойланбағ ан.

Қ ате нә тиженің себеп мү мкіншілігі:

1) дұ рыс емес ғ ылыми болжам;

2) дұ рыс ғ ылыми болжам кезінде нашар ұ йымның эксперименті;

3) экспериментті дұ рыс жоспарламау;

4) экспериментті ө ткізудегі қ ателер;

5) зерттеушілердің кә сіптік этиканы дө рекі бұ зуы.

6) Педагогикалық экспериментті ұ йымдастыру факторы. Жаң а шартта

педагогикалық оқ иғ аны қ ұ ру педагогикалық экспериментте белсенді ә cepi болады, зерттеудің мақ сатына сә йкестілігі. Жаң а шартты қ ұ руда бар ө згерістерді немесе жаң а факторлардың мазмұ нын талап етеді. Зерттеушінің кіргізілген немесе ө згертілген факторы, еркіндік ө згерілмегені аталады. Еркіндік ө згерісінің ә серімен ө згертілген фактор, тә уелді болу ө згертілмегені аталады.

Факторды кө рсету аталғ ан қ осымша ө згерістерге эксперименттің нә тижесінің маң ызды ә серінен болады.

А.А.Кыверляг қ осымша ө згерістерді тө рт негізгі топқ а бө леді:

1) Қ осымша ө згерістер, оқ ушының ө зіне байланысты

2) Қ осымша ө згерістер, мұ ғ алімнің ө зіне байланысты.

3) Оқ у процесіндегі факторларғ а байланысты.

4) Тексеру нә тижелеріндегі қ осымша факторларғ а байланысты.

5) Эксперименттік нә тиженің ә ртү рлі тә сілдерін қ олдану мақ сатында

қ осымша ө згерістердің ә серін азайту:

1) Қ осымша ө згерістерді шығ аруда, объективті емес кү шті беру;

2) эксперименттік жә не бақ ылаудағ ы сыныптарда анық талғ ан

3) белгімен тең бағ ада ipiктey;

4) Мұ ғ алімнің ө зіне байланысты қ осымша ө згерістерді тең еу;

5) экспериментті қ иымау тобымен ө ткізудегі оқ ушының ө зіне

6) байланысты қ осымша ө згерістер;

7) Тексеріп қ абылдаудағ ы қ осымша факторларғ а байланысты.

Ө здігімен дайындалатын жә не ө здігімен тексеретін тапсырмалар ү шін:

A) Ө зің іздің зерттеуің із бойынша педагогикалық экспериментке

жоспар қ ұ руың ыз жә не ө ң дең із. Ө зің іздің эксперименттік жоспарды

ө ң деуден барлық педагогикалық эксперименттің талаптарымен белгілеу.

Б) Сіздің эксперименттік бағ дарламаң ызды дайындау, сараптаманы ө здігің ізбен тексерің із.

B) Ө зің іздің зертттеуің ізбен педагогикалық экспериментті ө ткізуге

қ ажетті жә не жеткілікті шарттарды анық таң ыз.

Лабораториялық эксперимент жағ дайында сыныпта оқ ушылардың тобы анық талады, зерттеуші олармен ерекше ә ң гіме жү ргізеді, жеке жә не топтық оқ ыту жә не эффективті байқ айды.

Ғ ылыми ә діс эксперименті 19 ғ аяғ ынан бастап эксперимент ғ ылыми ә діс ретінде 19 ғ соң ында психологияда, тү рлі психологиялык, функцияларды зерттеу ү шін қ олданылды (ес, қ абылдау жә не т.б).

Бұ л эксперимент лабораториялық деген атқ аруғ а ие болды. Дә л осы кезең де лабораториялық эксперимент салыстырмалы педагогикада жағ дайларды қ олданылады.

Лабораториялық эксперименттің негізінде А.Ф.Лазурский эксперименттің табиғ и ә дісін ө ң деді.

Зерттеушінің таң дап алғ ан шарты мен факторларының оқ ушылардың ic- ә рекетіне жә не оң аша бағ ыттарына ық палы эксперимент бойынша тексеріледі.

Психо-педагогикалық эксперимент табиғ и эксперименттің негізінде қ ұ рылды. Алайда соң ғ ысынан айырмашылығ ы ол оқ у- тә рбие процесінің жеке бағ ыттарының белсенді мақ сатта бағ ытталғ ан ә дісі болып келеді.

Психо-педагогикалық эксперимент ереже сияқ ты, сапа, жеке тұ лғ аның бет бейнесі.

Психо-педагогикалық зерттеулерде констация-ң жә не қ алыптасуын белгілеу.

Констациялық жә не қ алыптастыру эксперименті психо-педагогикалық зерттеулерінде белгіленуi.

Бірінші жағ дайда зерттеуші педагог зерделенген педагогикалық жү йені тек қ ана эксперименталдық жолмен қ алыптастырады, факт байланысы, дара қ ұ былыс байланысы.

Тә жірибелік жұ мыстардың нә тижесін жә не процесін мониториглеу. Тә жірибенің нә тижесін тіркеу.

Тә жірибелік жұ мыстарды қ олдану этаптары

Педагогикалық тә жірибенің мә ліметтерін талдау

Тә жірибе жә не бақ ылаудағ ы зерттеудің нә тижелерін қ арастыру.

Тә жірибенің нә тижелерін тіркеу.

Тә жірибелік жұ мыстарды қ олдану этаптары

Тә жірибелік жұ мыстардың нә тижесі жә не қ адағ алау процестері тө мендегілерді қ амтиды.

- маниторинг туралы тү сінік. Оқ ытып тә рбиелеудігі бастапқ ы диагностикалау процесі, іс-ә рекетті басқ ару сапасы. Бастапқ ы бақ ылауды тексеру.

- тә жірибелік шаралардың жү йесі болжауды жү зеге асыру барысында ағ ымды нә тижелерін белгілеу. Қ орытынды бақ ылауды ө ткізу. Алынғ ан нә тижелерді жоспармен салыстыру. Тә жірибелік технологияда қ арама-қ арсы талдаудағ ы қ олдану. Тә жірибенің қ арастырылмағ ан жә не қ осымша нә тижелерін талдау.

- Тә жірибелік жұ мыстарды қ адағ алау жолы.