Эксперименттік бағдарламаны әзірлеу.

💸 Как сделать бизнес проще, а карман толще?

Тот, кто работает в сфере услуг, знает — без ведения записи клиентов никуда. Мало того, что нужно видеть свое раписание, но и напоминать клиентам о визитах тоже. Проблема в том, что средняя цена по рынку за такой сервис — 800 руб/мес или почти 15 000 руб за год. И это минимальный функционал. Нашли самый бюджетный и оптимальный вариант: сервис VisitTime.
⚡️ Для новых пользователей первый месяц бесплатно. А далее 290 руб/мес, это в 3 раза дешевле аналогов. За эту цену доступен весь функционал: напоминание о визитах, чаевые, предоплаты, общение с клиентами, переносы записей и так далее.
✅ Уйма гибких настроек, которые помогут вам зарабатывать больше и забыть про чувство «что-то мне нужно было сделать».
Сомневаетесь? нажмите на текст, запустите чат-бота и убедитесь во всем сами!

Эксперименттік бағ дарламасын дайындау кезінде келесі шең бер сұ рақ ты алып тастайды:

заттың анық тамалық объектісі жә не эксперименттік зерттеу, эксперименттің мақ сатын қ ысқ а ә рі дә л жеткізу; ғ ылыми болжамды ә зірлеу; декомпазициялық мақ сатқ а есеп; нақ тылы ә дісті таң дау; тә жірибелі-эксперименттік ә дістің жұ мысы; эксперименттік кезең і жә не анық тамалық уақ ыты; резервтік уақ ытты жоспарлау, эксперименттік жұ мыстың базасы; экспериментті дайындау кезінде болжам; болжамның жақ сы нә тижесін кү ту; мү мкіндікті жоғ алту жә не жағ ымсыз нә тиже; нә тижені жоғ алту жә не олардың ө темі; кү ткен нә тиженің критериялық бағ асы; кө рсеткіштің ұ тымды ә зірлеу процесі, ағ ымдағ ы соң ғ ы жә не бө ліну нә тижесінің эксперименттік жұ мысы.

Эксперименттік бақ ылау ү лкен ұ сынысты қ алайды. Экспериментті тексеру ө ткізілген кезең мазмұ ны мен нә тижесін кө рсетеді. Қ ажетті ә дістерді қ олданудың мә нісіндегі тү пнұ сқ аны ә зірлеу тек тексеру немесе жазу кезінде тек сапалық пункты қ абылдайды. Ә дістің бағ дарламадағ ы талабы олардың орындалуы, эксперименттік тексеру кезең і календарлық жоспарғ а қ атысты.

Тексеру кезіндегі мазмұ н ә р пунктың бағ дарламасына сә йкес келу керек. Эксперименттік тексеру кезең інің жеке орындалуы жү йелі рациональдың айрық ша қ атаң тү рде бағ дарлама кезең ін тә ртіппен жазу. Бағ дарламалық кезең і ү лгі сұ рағ ында жазуғ а болмайды. Бағ дарлама кезең індегі негізгі факторды қ исынын келтіріп нақ ты кө рсету байқ ау (зерттеу). Мә ліметтегі ө згерістерді хабардар ету жә не оларғ а ық пал жасау осы фактордағ ы ә діске келтіріледі.

Мұ нда ең маң ызды тү сіну, эксперименттік зерттеу сұ рақ тарын бө лек нақ ты міндеттерінің қ орытындысын мә ліметтеу бағ дарламасына келтіру, олардың шешімдерін жіберу, ал мазмұ ны бойынша зерттеу себептерін жү ргізу тә уелділігіне тойтарыс беру, тә жірибе жү ргізу қ орытындысын мақ ұ лдап немесе белгілеу керек.

Ә дістеменің ә дістік сипатының жиынтығ ының болуы, жү йелік тә сіл жә не қ абылдау, зерттеу кезінде қ ұ былыс немесе процестік қ олдану. Ол бұ л сұ рақ тарғ а жауап бере алады. Зерттеу тә сілі қ алай, қ айтіп ө ткізу?

Ә дістеме сақ тайды: зерттеудегі заттың жә не объектінің мінездемелерін суреттеу; зерттеудің ә дістемелік мазмұ ны. Онда кө рсетілетін тә жірибелік мө лшері кө зқ арас нү ктесімен қ ажетті олардың нақ ты немесе сенімді зерттеуді ө ткізудің шарты (лабораториялық, табиғ и жағ дайғ а қ атысты жә не т.б.), қ ұ ралдар туралы кө рсету, аппараттар жә не қ ұ ралдар (магнитофон, кинокамера жә не т.б.) мә ліметтің тә сілдік ө лшемі немесе фиксацияның сандық кө лемі жә не оның тә жірибеде қ айталануы, тә жірибені ө ткізу тә ртібі жә не олардың фиксациялық нә тижелері, эксперименттік мә ліметтерді дайындау жә не ә дісті ө ң деу.

Педагогикалық эксперименттің жазба ә дістемесін айрық ша келтіру жалпы алғ анда тә ртіп тү рінде мінездемесі жә не мазмұ нын зерттеу (ізденісте, қ олданбалы).

а) Осы бағ дарламадағ ы пунктіге зерттеу ө ткізу, мақ сат қ ою (немесе есептеу);

б) жалпы ә діс жә не тә сілдерді жү ргізу тә жірибесін айрық ша кө рсету (белгілі мә ннің сілтемесі ережеде қ алай).

б) негізгі байланыстың қ исынды кө рсеткішіне қ ажеті шартты кө рсету, кө лемді белгілеу, эксперименттік зерттеудің терең дігі жә не кең дігі;

в) тү сінікке шек қ оюды талап ету жә не жеке тә жірибе нә тижесінің ө лшемін бағ алау.

а) тә жірибені ө ткізу жері жә не шартын баяндау;

б) затты зерттеу немесе заттың тұ рақ ты мінездемесін белгілеу (белгісі, кө рсеткіші, параметрі);

в) тә жірибеде еркіндік мінездемесін ө згерту ауқ ымын белгілеу (басқ аруды ө згерту).

4). Ә дісті ө лшеу (немесе бағ алау) негізгі ө лшемі:

а) ә дістің ө лшемін кө рсету, бақ ылау, есептеу немесе бағ аның негізгі ө лшемі жә не кө рсеткіші (таныс сілтемені пайдалану);

б) тү пнұ сқ аны баяндау (автордың ө ң деуімен) ә дісті ө лшеу, бақ ылау немесе есептеу;

ііі) кө лемді ө лшеуді дә л белгілеу болжамын кө рсету жә не дә лелдеу (немесе опенок шә кілдерін талап ету).

а) қ алай жү йелі ә рекет ету тә жірибесін ө ткізу тә ртібін баяндау;

б) алғ ашқ ы осы қ орытындыны ө лшеу немесе бақ ылау формасын жазу кө рсетілген (журнал, таблица, диаграмма, анкета жә не т.б.).

6) Ө ң деу нә тижесінде ә діс пен тә рбиені алу:

а) алынғ ан ә дісті ө ң деу нә тижесінде баяндау (статистикалық, графикалы жә не т.б.);

б) олардың кө з алдында кө рсетілген болжамның формасын келтіру (таблицалар, графикалар, номограммалар, диаграммалар, гистограммалар жә не т.б.).

Екінші кезең – эксперименттік зерттеуді ө ткізу. Осы кезең ді жү зеге асыру бағ дарламамен жә не ә дістемені ө ткізу уақ ытының қ атаң сә йкестілігін оны ө ткізуде календарлық жоспармен белгілеу. Оның реализациялық маң ызды талабы барлық ә дістеменің ө згерісін белгілеу болып саналады, эксперименттің жү руінде пайда болуы, тә жірибенің ө ту шарты, сонымен қ атар жаң а кө зқ арас нү ктесімен келтірілмеген ә дістемелік оқ иғ а немесе дә лел.

Ү шінші кезең – эксперименттік зерттеу қ орытындысына ө ң деу жә не талдау жү ргізу, ө ң делген бағ дарламаны жә не ә дістемені жү зеге асыруғ а келісті. Қ орытындының мінездеме кезінде маң ызы тек айрық ша қ аралады (кә дімгі ережедегідей бірінші алынғ ан функциональдық тә уелділік мінездемелер, байланыстар, қ асиеттер, фактілер жә не т.б.) керекті кө зқ арас нү ктесімен қ ойылғ ан екінші кезектегі мақ сатты баяндаудан қ ашу.

Тө ртінші кезең – зеттеу нә тижесінде практиканың ресми тү рде мақ ұ лдануы жә не бағ аны тиімді қ олдану қ арастырылады. Ресми тү рде мақ ұ лданудың алдында зерттеу нә тижесінің педагогикалық процесінің тиімділігін айрық ша белгілеп қ ою, немесе оқ иғ ада олардың ізін шартты тү рде нақ ты практикада қ олдану.

Бесінші кезең – ғ ылыми есеп немесе диссертациялық жұ мысты қ ұ растыру жә не дайындауды қ осу, негізгі жағ дай деректемедегі регламентті орындау.

Алтыншы кезең – зерттеу нә тижесін енгізуде практикағ а бағ ытталғ ан жә не ретпен сә йкестілігін жү зеге асыру, одан белгіленген немесе оның педагогикалық саласында (11, 23-24).

Экспериментті тез жү ргізу кезіндегі сапалы нә тиже алу (қ ұ былысты ө ң деу, қ ұ ру) сонымен қ атар, аз шамада мақ сатының тө мендеу тә уелділігі, экспериментті ойланып жасау керек, ұ сақ -тү йекпен ө ң делген жә не сауатты ұ йымдастырылғ ан. Мү мкін эксперимент мө лшері дә режелі тө мендеу қ ауіп-қ атерінде, егерде эксперимент бағ дарламасы ұ қ ыпты ө ң делсе. Эксперименттік бағ дарлама қ алай, оның дайындалуын анық тап қ арау.

Ғ ылыми эксперименттің сауаттылығ ын ауқ ымды ашығ ырақ анық тай, терең дете, эксперимент объектісі мен заттың ең ұ йым қ ызметіне белгілеу.

Зерттеу объектісі - ү йретілген, сол рамкадан табылатын аумақ -педагогикальқ ақ иқ ат. Зерттеудің объектісі болуы мү мкін – педагогиканың немесе оқ ушылар ұ жымы, мектеп тә рбие жұ мысының жү йесі, (педагогикальқ) оқ у-тә рбие пpoцeci, бip пә нмен оқ ыту, мектепте басқ ару жү йесі жә не т.б. болуы мү мкін.

Зерттеу пә ні - қ ашанда жеке зерттелетін объектінің немесе процестің нақ ты бө лімі, онда болатын немесе проблема аспектісі. Мысалдардың ү лгі-ө негесін анық тап қ араймыз. Егер объект оқ у-тә рбие процесінің атынан болса, онда пә ннің болуы, мысалы, оқ у жоспарының нұ сқ асын ұ тымды қ ұ растыру немесе осы типте мектеп балаларын оқ ыту механизмін ipiктey немесе осындай жағ дайда интенсивтендіру механизмін ү йрету. Егерде объект - шет тілі процесінде ү йретілсе, онда пә ннің оқ ытылуы, мысалы, механизмді қ олданып, суггесивті ә дісті ү йрену. Қ андай да объектінің рамкасында ә рдайым пә ндер оқ ытылады. Тә ртіп бойынша, пә ннің кө пшілігі эксперименттің тақ ырыбына сә йкес келеді.

Эксперименттің мақ сатын қ ысқ а ә pi дә л жеткізу келесі қ ажетті элементтің бағ дарламасын ө ң деу, табысты жә не аз шамада шығ ын уақ ытын орындау ү шін, қ ысқ а ә pi дә л жеткізу мақ сатында сұ рақ қ а жауап беру: " Экспериментті ұ йымдастыру қ орытындысы нені жасайды? ". Осы корытындыньң болуы: жаң а ә дістеме, жіктеу, жаң а бағ дарлама немесе оқ у жоспары, алгоритм, кұ рылым, жаң а нұ сқ адағ ы белгілі технологияньң ә дістемелік бағ дарламасы жә не т.б. Кез-келген эксперименттің мақ саты ережедегі етістіктен басталады: аньқ тау, ашу, қ ұ растыру, дә лелдеу, ө ткізу, тағ айындау, қ ұ ру, тұ рғ ызу...

Эксперименттік тапсырманы анық тау. Тапсырма ереже бойынша, нақ тылау немесе жеке меншік мақ саты. Мақ сат, кешен ө зара байланыстағ ы тапсырма. Мысалы, егерде, эксперименттің мақ саты - ә дісті ө ң деу ұ тымды ұ йым оқ у-тә рбие процесінің бескү ндік оқ у аптасыньң жағ дайында, сол мақ сат болуы келесі тапсырма алдында болжау:

- аньқ тау жә не дә лелдеу ұ тымды топ сабақ ты жалғ астыру;

- тү зету арқ ылы жү зеге асыру оқ у бағ дарламасыньң оқ у уақ ытының

- интенсификацияльқ ә дісті оқ ытуды мұ ғ алімдермен мең геру 40-35-30

- ә ртү рлі ү йрену варианты 2-ші демалыс кү нi (сенбі, дү йсенбі, аптаньң

- ө ң деу кепілдері ата-аналарының мазмұ нының қ ызметі 2-ші демалыс

- Біз сенімдіміз ғ алымдар сенімі тапсырманы қ азіргі уақ ытта шешетін тә жірибелерде жү ргізу ic ә рекеті, тү сіну, қ абылдау, ол жарты жұ мыс. Кө птеген тә жірибе нә тижесі тапсырманы ойлаудан, қ алай сө йлеуден " жең іл жұ мыс", істеуден ө те ү лкен ұ станым, ө зің е сияқ ты, сондай-ақ балаларғ а. Болжау тә жірибесі – бұ л ашылғ ан ұ сыныс, қ айда реттелген модельдер, келешек модельдер, ұ зындық тар жә не т.б. технология келешекте ү лкен табыстарғ а жатады. Болжам бірнешеу, кейбipeyi аньқ талады, енді бipeyi аньқ талмайды. Ереже болжамына қ ысқ а ә pi дә л жеткізу жайылма сө йлем мен жалғ аудан тұ рады-мыс " Егер..., анау" немесе " немен... сонда да".

Ә pбip тә жірибелеуші оның болжамының аньқ талуына талпынады. Бұ л талпыныс тү сінікті, шын зерттеуші - педагог ө зінің сенімсіздігін білдірмейді кінә тағ ылғ ан болжамды мойындамай оны биік нә тиже мен теорияны, концепцияны оқ у принципі.

Талдау кө рсеткендей, осы кезең де бағ дарламаны ө ң деу кезінде екі қ иыншылығ ы немесе екі жағ дайда.

1-ші жағ дайда ғ ылыми болжамы аньқ талғ ан ортальқ заң ғ а, танымал технология. Басқ аша айтқ анда, еш нә рсені тексеруге болмайтындығ ы.

Басқ а жағ дайда ғ ылыми болжам айтылуы сондай оғ ан немесе кисынсыз, сондай жұ мбақ, болжауғ а да мү мкін емес, жоғ ары ұ сынылғ ан жаң а ә дістің тиімділігінің шығ уы кү тіледі. Мұ ндай жағ дайда ғ ылыми болжам дұ рыс емес, сауатсыз, мағ ынасыз немесе біз жаң а ғ ылыми ашылғ ан араласып, ерте белгісіз анық талмағ ан заң дылық.

Қ ашан ғ ылыми болжам аксиматикалық немесе негіздеу мү мкін емес, қ ажетті тү рде жұ мысты қ айтадан бастау.

Ә рине, жү ргізілетін эксперименттің ғ ылыми болжау кезең і анық талады, косылады, ө сіріледі, қ абылдамайды. Ғ ылыми болжам жә не эксперимент болмайды, ешқ андай жаң а тә ртіп жалпы туылмайды.

Келесі тармақ эксперименттік дайындық та пайда болғ ан ө ң деу жә не нақ ты ә дістемені жә не ә дісті зерттеуді таң дау. Тә жірибелі-эксперименттік ә дістің жұ мысы екі топқ а келісіп бө лінеді: теориялық жә не эмпирикалық.

Эмпирикалық ә діске косылады: эксперименттік тақ ырыбының ә дебиеттерін зерделеу, нормағ а сә йкес, нұ сқ алы-ә дістемелік қ ұ жат, мектеп анализі, мұ ғ алім жә не оқ ушының қ ұ жаттары педагогикальқ байқ ау, сұ рақ тарды тестілеу, рейтингті белгілеу, тә жірибені ү йрену жә не жинақ тау.

Теорияльқ ә діске қ осылады: тарихи-зә узат ә дісі, модельдеу, салыстырмалы, жинақ тап қ орыту, абстрагирлік, типологизациялық, классификациялық, жү йелілік, синтезі, ұ қ састық жә не т.б.

Барлық эксперименттік материалдар таң дау кезінде нақ ты ә дістер жә не ә дістемелер осында дайындалады (тапсырма карточкалары, оқ ытылғ ан жә не тексерілген жұ мыстар мә тіні, жеке тапсырмалар жә не

Кезең дер. Сирек емес болжам жү йесі нақ ты кө рінісі тапты. Бұ л жағ дайда ә pбip бө лім жұ мысының уақ ыты оның орындалу тә жірбиесіндегі бірнеше уақ ыты этапы. Дә лелдеу этапы жақ сы ұ йымдастыру тә жірбиесінің жұ мысын icтey уақ ыты. Бірнеше эксперименттік уақ ытқ а бө лінеді. Анық тау этапы жақ сы ұ йымдастыруғ а керек.

Резервтік уақ ыт. Сондық тан экспериментті бастап, педагог кепілдік бере алмайды, қ ажетті программаны ревервтік уақ ытқ а тepic нә тиже дә стү рлі ә дістерге балаларды оқ ыту. Барлық кезең эксперименттік жұ мыс ағ ымдағ ы жылғ а дейін біту керек. Қ алғ ан жарты айда резервтік уақ ыт бар. Жағ ымды нә тиже кезінде эксперименттік уақ ытты пайда терең дету, қ айталау, жинақ тау творчестволық жұ мысты жаң а бө лімдегі бағ дарламалар.

Критерий бағ аның жү ктелген нә тижесі эксперимент. Олар -керекті жә не ұ зақ компонентті бағ дарлама. Критерий мақ сат пен байланысты жә не эксперимент басталғ анғ а дейін сұ ралады. Бұ л талап категориялық мінездеме, бірінші тә жірибелі экспериментальдық жұ мыс, содан кейін керектici алынады, қ орытынды расталады.

Ә рине, біз эффективті эксперимент, рекомендация ұ стаймыз. Ә рине бұ л нақ ты кө рсеткіш ө йткені кө рсеткіш эффектісі.

Эксперименттің уақ ыты. Кө птеген эксперименттік мектептер жә не сыныптарды орналастыру мү мкін емес, қ ашан тә жірбиелі жұ мыс басталғ анда, қ андай уақ ытқ а есептелген, қ ашан жә не қ андай қ орытындылар кү тіледі. Алғ ашқ ы диагностикалық срез, фактылы жасалмауы, анық тау мү мкін емес, жоғ ары дә стү рлі эксперименттік ә діс немен тиімді. Шын мә нінде, жаң а бағ дарламаны ресми тү рде мақ ұ лдау, ә дістеменің тү пнұ сқ асын жә не онда эксперименттің уақ ыты аз мө лшерде мү мкін 1 жыл, бipaқ осындай жағ дайда да тө леттіріп алғ ан педагог ү ндемелі ө ндірісті тексеру керек, сенімділік, тұ рақ ты нә тиже жә не жұ мысты тағ ы да қ айталау, аз мө лшерде қ ажетті мерзім - 2 жыл.

Педагогикалық эксперименттің практикасы кө рсетіледі, абсолюттік жаң а кіріспелік жетістіктер болмайды, ә рқ ашанда практикалық шығ ын пайда болады. Экспериментатор ә рқ ашанда сұ рақ қ а ойланады. Қ алай басқ а сабақ беруде жаң а мазмұ нда айтылады? Онда залал болмай ма? Қ андай нә тиже болуы мү мкін, егерде басқ ада мұ ғ алімдер оның ә дістемесін қ ұ ралдандырудан алса? Оқ ушыларғ а артық жү к пайда бола ма жә не т.б. Келешектегі экспериментке қ ажетті жазба тү ріндегі негіздеу, бә рінен де, экспериментатордың ө зіне, кө птеген қ ателерден алшақ татады, эксперимент уақ ытын қ ысқ арту. Тә жірибе кө рсетеді: педагог экспериментте қ иналса формулировкасының оның мақ саты, тапсырма, гипотез, алдағ ы жұ мыстың структурасын болжамайды, оның этапын кө рмеу т.б. оның тү сініктілігі жоқ оның істейтін жұ мысына жауапкершілікті кім ұ йымдастырса эксперимент мектебі, еске тү cip, содан кейін барлық эксперимент жаса:

қ иыншылық ты салыстыру эксперименттінің тобы

проблеманы салыстыру кезіндегі эксперименттің конторольдық

субъектілі факторды қ ысқ арту мү мкін емес.

Біз мысалы, жаң а бағ дарламада балаларды ойлаймыз олар білімді деп ал шын мә нінде мү мкін профессиональды мұ ғ алім ү лесін қ осқ ан шығ ар.

Балалардың эксперименттік қ орытындысы педагогтар жә не олардың басшылары ү лкен жауапкершілікте, жаң а технологияны таратуда сферада оқ у-тә рбие процесінде.

Эксперименттік бағ дарламаның ү лгі қ ұ рылысын ұ сыну (Сиденко бойынша 8, 9).

Эксперименттік бағ дарламаны дайындауда қ азіргі пайдалануына жай кепілдік. Олар осылай кұ рылғ ан, сұ рақ тарғ а жауап беру, эксперименттік бағ дарламаның тө ртінші қ атарындағ ы " ү лгідегі қ ұ рылымы" табылады, эксперименттік бағ дарламаның пунктына сә йкес cіз мә тінді жазба тү рінде рә сімдеп, тізбелердің оның мазмұ нын ашуғ а назар аударың ыздар.

Біз сө зден ө тінеміз, бұ л бағ дарламаның ә pбip пунктіне (4-ші пунктан бастап) бірнеше сұ рақ тарғ а сә йкес. Ә рбip сұ рактың жауабын кажеттілікті білдірмеу ә рбip пункттың бірнеше сұ рағ ына қ олмақ ол.

Авторларғ а мақ сат қ ойылады: ә рбip бағ дарламаның мазмұ ны " дала мә ні" арқ ылы ашу, сондық тан сол формулировканы таң дану, қ айсысы сіздің ойың ызғ а айрьқ ша жауап бepyi жә не сұ рақ тан сұ рақ қ а жылжиды, эксперименттік жұ мыстың жобасын жасайды (8, 9).