Хронометраж

Сабақ тың ұ зақ тығ ы 3 сағ ат (150 мин)

· Ұ йымдастыру кезең і -3 мин

· Білімнің алғ ашқ ы дең гейін бағ алау - 10 мин

· Студенттердің ө зіндік жұ мысы -72 мин

· Студенттердің оқ ытушымен бірлесіп жұ мысы -30 мин

· Білімнің соң ғ ы дең гейін тексеру – 29 мин

· Білімді жалпы бағ алау – 3 мин

· Ө зіндік жұ мыс бойынша тапсырмалар орындау - 3 мин.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Фармакология пә ніне анық тама беру, оның басқ а медико-биологиялық ғ ылымдар ішінде алатын орны.

2. Фармакологияның даму тарихтары. Фармакологияның даму жетістіктері мен алғ а қ ойғ ан міндеттері.

3. Мемлекеттік фармакопея, оның маң ызы жә не кө рсетілуі.

4. Фармакологиялық комитет, оның кө рсетілуі жә не қ ызметі.

5. Дә ріхана, оның қ ұ рылымы, дә рілік препараттарды сақ тау.

6. Дә ріхана мекемелерде дә рілік заттарды сақ тау жә не жіберу жө ніндегі қ ұ жаттар.

7. Дә рігердің рецептісіз босатуғ а рұ қ сат етілген дә рілік заттардың жә не медициналық қ ұ ралдардың тізімі.

8. Рецепт, оның қ ұ рылымы, белгілеулері, қ ысқ артылуы. Рецепті қ ұ рудың негізгі ережелері.

9. Рецептуралық бланкалардың тү рлері.

10. Улы, ө те кү шті ә сер ететін жә не наркотикалық препараттарғ а рецепт жазу ерекшеліктері.

11. Қ атты дә рілік қ алыптар:

А.Ұ нтақ тар, олардың жіктелуі, жай жә не кү рделі ұ нтақ тарғ а, мө лшерленген жә не мө лшерленбеген, ішке жә не сыртқ а қ олдануғ а арналғ ан ұ нтақ тарғ а, ө сімдіктен алынғ ан ұ нтақ тарғ а, балауызданғ ан қ ағ азда рецептте жазу ережелері.

Б. Капсулалар, олардың қ олданылуы, рецептте жазу ережелері, микрокапсулалар жә не глютоидты капсулалар, спансула жө нінде тү сініктер.

В. Таблеткалар, жіктелуі, артық шылығ ы, рецептте жазу ережелері.

Г. Драже, ерекшкеліктері, артық шылық тары, рецептте жазу ережелері.

Д. Гранулалар, тү сінігі, жазу ережелері.

Е. Карамельдер, пастилкалар, кө здік пленкалар жө нінде тү сініктер.

12. Жұ мсақ дә рілік қ алыптар:

А. Жағ ылмалар, жалпы сипаттамасы, жағ ылма негіздері, оларғ а қ ойылатын талаптар, рецептте жазу ережелері – толық жә не қ ысқ артылғ ан (%), официнальды жағ ылмалар.

Б. Пасталар, қ ұ рамы жә не қ олданылуы, жағ ылмалардан айырмашылығ ы, рецептте жазу ережелері – толық жә не қ ысқ артылғ ан (%), официнальды пасталар.

В. Суппозиториялар, жалпы сипаттамасы, тү рлері, қ ұ рамы жә не рецептте жазу ережелері;

Г. Таяқ шалар, пластырлар туралы тү сінік.

13. Фармакология пә нінің анық тамасы, оның қ ұ рамдас бө ліктері, басқ а медико-биологиялық пә ндер арасында алатын орны. Фармакологияның қ ысқ аша тарихы.

14. Жалпы фармакология анық тамасы жә не міндеттері.

15. Дә рілік заттардың фармакокинетикасы, анық тамасы жә не мазмұ ны.

16. Дә рілік заттарды ағ зағ а енгізу жолдары.

17. Дә рілік заттарды ә ртү рлі жолмен енгізгенде сің ірілуі. Сің ірілудің негізгі механизмдері жә не оғ ан ә сер етуші факторлар.

18. Дә рілік заттардың ағ зада таралуы жә не оғ ан ә сер етуші факторлар.

19. Биологиялық тосқ ауылдар. Дә рілік заттардың тасымалдануы. Қ орлануы (жинақ талуы).

20. Дә рілік заттардың ағ зада ө згеріске ұ шырауы (биотрансформация жә не метаболизм).

21. Дә рілік заттардың ағ задан шығ арылу жолдары. Жү йеге дейінгі жә не жү йелік элиминациясы.

22. Фармакокинетиканың негізгі кө рсеткіштері. Биожеткілік жә не биоэквиваленттік жө нінде тү сінік.

23. Дә рілік заттардың фармакодинамикасы, анық тамасы жә не мазмұ ны.

24. Біріншілік фармакологиялық реакция (ә сер), дә рілік заттардың ә сер ету орны жә не ә сер ету механизмі. Дә рілік заттардың ә сер етуінің негізгі принциптері. Арнайы рецепторлар, агонисттер, антагонисттер жө нінде тү сінік.

25. Дә рілік заттардың ә серлерінің тү рлері: жергілікті, резорбтивті; тікелей (біріншілік) жә не тікелей емес (жанама, екіншілік); жалпыжасушалық, таң дамалы жә не ерекше; негізгі жә не жағ ымсыз; қ айтымды жә не қ айтымсыз; емдік жә не уытты.

26. Фармакотерапияның тү рлері.

27. Дә рілік заттардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасына ә сер ететін факторлар.

28. Фармакологиялық ә сердің дә рілік заттың қ асиетіне жә не қ олдану ерекшеліктеріне тә уелділігі. Дә рілік заттардың химиялық қ ұ рылымы мен физика-химиялық қ асиеттеріне тә уелділігі.

29. Дә рілік заттың ә серінің мө лшеріне (концентрациясына) тә уелділігі. Мө лшердің тү рлері: табалдырық (минимальды), орташа жә не жоғ ары емдік, бірреттік, жоғ ары тә уліктік, курстық, уыттылық, ө лімге соқ тыратын. Емдік ә сер кең дігі жө нінде тү сінік.

30. Дә рілік затты қ айталап қ олданғ анда ә серінің ө згеруі: кумуляция (материалдық жә не функционалдық), сенсиблизация, бейімделу, дә ріге тә уелділік (психикалық жә не физикалық). Дә ріге тә уелділікпен кү ресудің медициналық жә не ә леуметтік маң ызы.

31. Дә рілік заттарды жұ птастырып қ олдану. Дә рілік заттардың ө зара ә серлесу принциптері (фармакокинетикалық жә не фармакодинамикалық).

32. Дә рілік заттардың фармакологиялық ә серінің ағ заның қ асиеттеріне, жеке бастың ерекшеліктеріне, физиологиялық жә не патологиялық жағ дайына, генетикалық факторларғ а тә уелділігі.

33. Дә рілік заттардың фармакологиялық ә серінің сыртқ ы орта факторларына тә уелділігі.

34. Дә рілік заттардың жанама (теріс) ә серлері: аллергиялық емес жанама ә серлері; мө лшерін арттырып жібергенде кө рінетін уытты ә серлері.

35. Аллергиялық жанама ә серлер (аллергиялық реакциялардың жедел дамитын жә не баяу дамитын тү рлері).

36. Ағ заның сезімталдығ ының тө мендеуіне байланысты дамитын ә серлер.

37. Арнайы уытты ә серлерінің (эмбриотоксикалық, фетотоксикалық, тератогендік, мутагендік, канцерогендік), генетикамен байланысты ә серінің кө рінуі (идиосинкразия) т.с.с.

38. Жас ерекшеліктері.

5. Оқ ыту жә не сабақ беру ә дістері: тақ ыртыптың негізгі сұ рақ тары бойынша ауызша сұ рау, рецепт жазу, аз топтарда жұ мыс жасау, тесттік тапсырмаларды, жағ дайлық есептерді шешу жә не оқ у қ ұ ралы бойынша тапсырмаларды орындау, кесте, сурет, ү лгілерге сараптама, мультимедиа эленттерімен интерактивті оқ ыту бағ дарламалары.

Дебиет

Негізгі:

1.Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. Москва. Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2013. -760 С

2. Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2013.- 832 с.

3. Руководство к лабораторным занятиям по фармакологии. /Под ред. Д.А.Харкевича. Медицина, 2012. – 488 с.

4. Фармакология.: оқ улық / Д.А.Харкевич; жауап редактор С.Б. Сламжанова. – 11-ші басылым, тү зетілген жә не толық тырылғ ан. – М.: ГЭОТАР-МедиаБ 2014. - 784 б: с.

5. Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғ ары оқ у орындарына арналғ ан оқ улық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2009.-608 бет.

6. Сламжанова С.Б. Жалпы рецептура. Студенттерге арналғ ан оқ у қ ұ ралы. – Алматы, 2009.-97 бет.

Қ осымша:

1. Қ Р ДСМ бұ йрығ ы № 711 16 қ араша 2009 ж

2. Қ Р ДСМ бұ йрығ ы № 173 07 сә уір 2005 ж.

3. Қ Р ДС жә не Ә Қ М бұ йрығ ы № 373 22 мамыр 2015 ж.

3. Қ Р фармакопеясы 2007 жыл

7. Бақ ылау: ауызша сұ рау, қ атты, жұ мсақ дә рілік қ алыптарғ а рецепт жазу.

Ө зіндік бақ ылауғ а арналғ ан тапсырмалар

1. 0, 1% тетрациклині бар (Tetracyclinicum) 10, 0 жағ ылманы. Кө з жағ ылмасы.

2. 0, 3 триоксазиннің /Trioxasinum/ 20 таблеткасын. 1 таблеткадан кү ніне 2 рет.

3. 50 драже «Гексавит» (Hexavitum). 1 драже кү ніне 1 рет.

4. 0, 06 рутин (Rutinum) жә не 0, 05 аскорбин қ ышқ ылы (Acidum ascorbinicum) бар 15 ұ нтақ ты. Ішке 1 ұ нтақ тан кү ніне 3 рет.

5. 0, 5 метронидазолы (Metronidazolum) бар 6 қ ынаптық суппозиторияларды. 1 суппозиториядан тү нге қ арай.