Курсттың мақсаты мен міндеттері

Дә рістер

Дә ріс.Кіріспе.Курстың мақ саты мен міндеттері.Ғ ылым жә не ғ ылыми шығ армашылық туралы Қ Р Конституциясы.

Курсттың мақ саты мен міндеттері

2. Ғ ылым жә не ғ ылыми шығ армашылық

Курстын негізгі максаты, жогары оқ у орындарында болашақ кә сіптік окыту мұ ғ алімдерін дайындаудағ ы орындалатын ғ ылыми-зерттеу жұ мыстары барысында дидактикалық зерттеу ә дістері, жалпы ғ ылымк таным, мен шығ армашылық ә діснамасы жң ніндегі мағ лұ маттар негізінде: педагогикалық зерттеу бағ ыты мен оны тандау, зерттеу логикасын тү зу педагогикалық эксперименгтерді жү ргізу ә дістері, зерттеу нә тнжелерін; ң ндеудің математикалық тә сілдерімен таныстыру.

«Кә сіби педагогикадағ ы ғ ылыми зерттеу негіздері» курсы студентерге | педагогикалық зерттеу негіздерін ұ сынуғ а мү мкіндік беретін тң менлегі міндеттерді шешеді:

- ғ ылымитаным мен шығ армашылық негіздерін;

- педагогикалық зерттеулердің бағ ытынтаң дау;

- ғ ылымиақ параттардыіздестіру, жинақ таужә нең ндеу;

- педагогикалық эксперимент мазмұ нын, логикасынтү зу;

- зерттеужұ мыстарының айкындаушыжә неқ алыптастырушыэксперименттерімазмұ нынжасау, олардыжү ргізу;

- зерттеужұ мыстарының нә тижелеріндайындаудық арастырады.

Педагогиканың дамуында оның басқ а ғ ылымдармен байланысы ерекше маң ызды рө л атқ арады. Педагогика ө зінің ғ ылыми қ алыптасуында философия, ә леуметтану, этика, эстетика, психология, анатомия мен адам физиологиясы, гигиена, этнография, математика, кибернетика жә не т.б. ғ ылымдардың идеяларын пайдаланып жетілуде. Аталғ ан жә не басқ а ғ ылым салаларынан кө птеген идеяларды педагогика ө зінің зерттеу аймағ ы тұ рғ ысынан ө ндеп тә рбиенің мә н-мағ ынасынтерең ірек тү сінуге жә не соның кө мегімен тә рбиенің теориялық негіздерін нақ тылауғ а пайдаланады. Мысалы, жоғ арыда айтылғ андай, философия педагогикалық теорияларды бағ ыттауда ә діснамалық тараптан жә рдемдеседі, яғ ни ғ алымдарғ а педагогикалық қ ұ былыстардың сырын ашуда бастау жолды кө рсетеді. Педагогикалық зерттеулердің осындай ә діснамалық бастаулары ә леуметтану, этика, эстетика жә не т.б. ғ ылымдардан алынады. Ал басқ а ғ ылымдардың идеялары тә рбиенің нақ ты саласындағ ы педагогикалық проблемаларды шешуде тікелей негіз бола алады. Мысалы, психология деректері педагогика адамның жеке тұ лғ алық ерекшеліктері мен оның ішкі жан-дү ниелік заң дылық тарын балаларды оқ ыту процесінде дұ рыс пайдалануғ а бағ дарлайды. Физиологиядағ ы іс-ә рекеттің шартты рефлекстігі жө ніндегі идеялар адамда сыртқ ы ә серлердің ық палымен болып жататын ө згеріс- тердің жә не тә рбиеленушіде ептілік, дағ ды мен ә дет қ алыптасудың ғ ылыми негіздерін ашуда ө з себін тигізеді.

Сонымен, адам жө ніндегі басқ а ғ ылымдардың идеялары педагогикағ а тә рбие заң дылық тарын терең жә не жан-жақ ты зерттеуге мү мкіндік ашады. Ө з дә уірінде К.Д.Ушинский " Педагогикалық антропология" ең бегінде " Егер педагогика адамды ә р тараптан тә рбиелегісі келсе, онда ол ең алдымен сол адамды жан-жақ ты танып алуы тиіс" - деген. Мұ нысымен кернекті ғ алым педагогика ү шін адам зерттеуші антропологиялық ғ ылымдардың бә рімен де терең таныс болу қ ажеттігін баса айтып отыр.

Педагогиканың басқ а ғ ылымдармен байланысының екінші тарапы – олардың зерттеу ә дістері мен тә сілдерін ү йрену жә не шығ армашылық пен игеріп, пайдалану. Нақ тырақ айтсақ, психология, социология жә не т.б. ғ ылымдар педагогикалық қ ұ былыстарды эксперименталды зерттеудегі ә дістердің аумағ ын кең ейтуде себебін тигізеді, ал математика педагогиканы статистикалық тә сілдермен байытады.

Педагогиканың басқ а ғ ылымдармен байланысы жө нінде айта отырып, оның сол ғ ылымдарғ а жасағ ан ә серін де елемеуге болмайды. Мысалы, педагогикадан егіз тапқ ан ұ жымның тә рбиелік ролі хақ ындағ ы идея осы проблема бойынша психология, философия, этика, социология жә не т.б. ғ ылымдар аймағ ында жү ргізіліп жатқ ан зерттеулерге ү лкен ық палын тигізіп отыр.

Педагогиканың бө лек ғ ылым салаларына жіктелуі. Қ андай ғ ылым болмасын, дами отырып, ө з теориясын байыта тү седі, жаң а мазмұ нымен толығ ады, осыдан ө з ішіндегі зерттеу бағ ыттарына орай жіктеле бастайды. Бұ л жағ дай педагогиканы да айналып кеткен емес. Қ азіргі кезде " педагогика" тү сінігі педагогикалық ғ ылымдардың біртұ тас жү йесін танытады. Ө з алдына дербестік сипатқ а ие болғ ан педагогика салаларынан тө мендегілерді атауғ а болады:

-жалпы педагогика - тә рбие білім беру жә не оқ ытудың жалпы заң дылық тарын зерттейді;

- сә билер жә не мектеп алды педагогикасы;

- мектеп педагогикасы;

- сурдотифло жә не олигофренопедагогика саң ырау зағ ип жә не ақ ылы кем балалардың тә рбиесін зерттейді;

- жеке пә н ә дістері;

- педагогика тарихы.

Жаң адан қ алыптасып жатқ ан педагогика салалары да жоқ емес, олардан: мектептану, отбасы тә рбиесінің педагогикасы, басқ ару педагогикасы, ішкі істер органдарының педагогикасы жә не т.б. Дербес педагогикалық пә н ретің де ә скери педагогика, жоғ ары мектеп педагогикасы, кә сіби-техникалық білім беру педагогикасы жә не т.б. жедел қ арқ ынмен дамуда.

Дә ріс 2. Ғ ылым дамуының заң дылығ ы. Ғ ылымның классификациясы. Заманауи кә сіптік білімнің негізгі сұ рақ тары. Теория мен практиканың диалектикалық бірлігі.

1. Ғ ылым дамуының заң дылығ ы. Ғ ылымның классификациясы. Заманауи кә сіптік білімнің негізгі сұ рақ тары

2. Теория мен практиканың диалектикалық бірлігі

Кә сіби-педагогикалық білім беру жү йесінде кә сіби оқ ыту педагогын даярлаудың маң ызды нә тижесі тек қ алыптасқ ан білім, білік жә не кә сіби қ ызметтерді орындау қ абілеттері ғ ана емес, сонымен бірге ө здігінен жетілуге қ абілетті, кә сіби бейімделген жеке тұ лғ а болып саналады.

Сонымен, кә сіби-педагогикалық білім беру бір жағ ынан, нақ ты мамандық бойынша адамды ә рекет етуге даярлауын қ амтамасыз ететін маманның қ алыптасу процесі болса; ал екінші жағ ынан ө зіндік жү йе ретінде кә сіби білім, білік, дағ ды жә не тә жірибе – яғ ни нә тиже.

Кә сіби оқ ыту мә селесі ә р кезең де тү рлі бағ ыттарда қ арастырылады, мысалы инженер-педагог, кә сіби оқ ыту педагогы, кә сіптік білім мамандығ ының студенттері, ал қ азіргі уақ ытта кә сіби оқ ыту бакалавры. «Кә сіби оқ ыту педагогы» ұ ғ ымы 2000 жылы бекітілген, ол жоғ ары кә сіби-педагогикалық білім алғ ан тұ лғ алар ү шін берілген біліктілік. Сонымен қ атар ол жалпытехникалық, арнайы жә не жалпы білім беру пә ндерін оқ ытушы, ө ндірістік оқ ыту шебері ретінде немесе кә сіби білім беру оқ у мекемелеріндегі ә кімшілік қ ызметтерде ең бек ету мү мкіндігі бар.

Бұ л міндет Қ арағ анды мемлекеттік техникалық университетінде «5В012000 – Кә сіби оқ ыту» мамандығ ы бойынша кә сіби оқ ыту бакалаврларын даярлау 2007 жылдан бастап жү зеге асырылады. Осығ ан байланысты университет бойынша профессор-оқ ытушылар қ ұ рамымен дә рістік ө ң деулер мен практикалық тапсырмалар, ө зіндік жұ мыс шарттары жә не басқ а да жұ мыстар жоспарланып, кө птеген оқ у-ә дістемелік кешендер, ә дістемелік нұ сқ аулар, оқ у қ ұ ралдары ө ң делді.

Қ орыта айтқ анда, «кә сіби-педагогикалық білім беру» тү сінігін келесідей сипаттауғ а болады: адамды нақ ты мамандық бойынша ә рекет етуге даярлау мен оны тиімді жү зеге асыруғ а, кә сіби-педагогикалық қ ызметті толығ ымен орындауғ а, кә сіби ә рекетінде ө здігінен жетілуге қ абілетті жеке тұ лғ аны қ алыптастыру процесі. Кә сіби-педагогикалық білім беруді нә тиже ретінде қ арастырсақ, бұ л тү сінік адамның мең герген арнайы білімі, іскерлігі мен дағ ды жиынтығ ын, кә сіби білім беру аймағ ында табысты жұ мыс етуге мү мкіндік беретін ә леуметтік жә не кә сіби маң ызды қ асиеттерін білдіреді.