Жалпы сұрақтар. 1. Тұрғындарды қорғау бойынша шаралар өткізу кезеңдері

1. Тұ рғ ындарды қ орғ ау бойынша шаралар ө ткізу кезең дері. Негізгі принцптері.

2. Инжененрлік шаралар.

3. Тұ рғ ындарды эвакуациялау.

Тұ рғ ындарды қ орғ ау бойынша шаралар ө ткізу кезең дері. Негізгі принцптері. Бейбіт жә не соғ ыс уақ ытындағ ы тө тенше жағ дайда адамдардың қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету бойынша іске асырылатын халық тың қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету шаралары біздің республикамызда ең басты мақ сат болып табылады.

Халық ты қ орғ ау қ ағ идасы – бұ л бейбіт жә не соғ ыс уақ ытындағ ы тө тенше жағ дайда халық ты қ орғ ау тә ртібін анық тайтын Қ Р Ү кіметі белгілеген ереже.

Халық ты бейбіт уақ ыттағ ы тө тенше жағ дайдан жә не осы заманғ ы зақ ымдау қ ұ ралдарынан қ орғ ау, қ орғ аудың негізгі ү ш тә сілі арқ ылығ, кешенді шараларды ө ткізумен іске асырылады:

· Қ орғ аныс ғ имараттарына адамдарды жасыру;

· Тұ рғ ындарды кө шіру мен бытыраң қ ы орналастыру;

· Халық тың ө зін - ө зі қ орғ ау қ ұ ралдары мен қ амтамасыз ету.

Халық ты қ орғ аныс ғ имараттарына жасыру халық ты осы заманғ ы зақ ымдау қ ұ ралдарынан, ә сіресе жау шабуылының қ ауіпі туғ ан жағ дайда қ орғ анудың негізгі жә не ең сенімді ә дісі. Қ орғ аныс ғ имараттары – бұ л панахана, радиациядан қ орғ ау орындары жә не қ арапайым панаханалар. Халық ты панаханағ а жасыру арқ ылы қ орғ аудың ең басты жолы – қ орғ аныс ғ имараттарын ә рдайым дайын ұ стау. АҚ дабылы болғ анда халық ты тезірек панаханаларғ а кіруге оқ ыту. Сондай – ақ, ТЖ болғ анда панаханалар мен радиациядан қ орғ айтын орындарды басқ ару пунктері ретінде де қ олдана алады.

Халық ты кө шіру, ә сіресе бейбіт уақ ытта болғ анда ТЖ-ғ а сонымен қ атар, соғ ыс уақ ытында қ ала тұ рғ ындарын осы заманғ ы зақ ымдау қ ұ ралдарынан қ орғ ауғ а тә н. Халық ты жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарымен қ амтамасыз ету. Жеке қ орғ аныс қ ұ ралдары радиоактивтік, улағ ыш, қ атты ә сер ететін улы заттар мен бактериалды қ ұ ралдардың ағ зағ а, теріге жә не киімге тү сіп кетуінен қ орғ ауғ а арналғ ан.

Олар тө мендегідей бө лінеді:

· Тыныс алу органдарын қ орғ ау қ ұ ралдары (ауаны сү зетін жә не ауаны кіргізбейтін газқ ағ арлар, респираторлар, шаң нан қ орғ айтын мата маскасы (ПТМ – 1) жә не мақ та мата таң ғ ышы);

· Теріні қ орғ ау қ ұ ралдары (арнайы оқ шаулап қ орғ айтын киім)

Жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарын қ олдану – халық ты қ орғ аудағ ы басты шаралардың бірі.

Халық ты қ орғ ау Республикамыздағ ы АҚ – ның басты міндеті, себебі адамдар – ең жоғ ары қ ұ ндылық болып табылады, сондық тан олардың қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету – бейбіт жә не соғ ыс уақ ытындағ ы ТЖ алдын алу мен іс – қ имылдар бойынша Қ азақ стан Республикасы Мемлекеттік жү йесінің барлық шараларының басты мақ саты.

Инжененрлік шаралар. Тұ рғ ындарды эвакуациялау.

Халық ты инженерлік қ орғ ау шаралары: алдын ала бү кіл республика аумағ ында; экономикалық жә не ә леуметтік даму жоспарларымен бірге; жеке жү ргізіледі. Панахана АҚ топтарына жатқ ызылғ ан қ алаларда жә не аса қ ажетті нысандарда тұ рғ ызылады. Радиациядан қ орғ айтын панаханалар – қ ала сыртында (қ ауіпсіз аймақ та) салынады. Халық қ орғ аныс ғ имараттарын дұ рыс пайдалануғ а ү йрену қ ажет, халық қ а хабарлау жү йесі АҚ дабылы мен ТЖ қ ауіпі пайда болу кезіндегі іс-ә рекетті беру жө ніндегі ақ паратты беруге тұ рақ ты даярлық та болуы тиіс.

Қ орғ аныс ғ имараттары - бұ л инжерелік ғ имараттар, ол халық тың радиоактивтік, химиялық, бактериалдық жә не жарылғ ыш заттармен зақ ымдануын тө мендетуге арналғ ан.

Эвакуация - адамдардың ө мірін сақ тау жә не ө ндірістің жұ мыс істеуіне жағ дай жасау мақ сатында халық пен материалдық қ ұ ндылық тарды тө тенше жағ дайлар аймақ тарынан жә не осы заманғ ы зақ ымдау қ ұ ралдары қ олданылуы мү мкін аудандардан ұ йымдасқ ан тү рде ә кету шығ ару.

Эвакуацияланғ ан барлық халық қ ауіпсіз аймақ қ а орналыстырылғ ан пункттерде тіршілік қ ызметіне қ ажеттілермен аз шамада қ амтамасыз етілуге тиіс.

Тө тенше жағ дай тә ртібін енгізе отырып, соғ ыс кезінде, сондай-ақ табиғ и жә не техногендік сипаттағ ы тө тенше жағ дайларда эвакуациялауды Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің шешімі бойынша жергілікті атқ арушы органдар, ұ йымдар жү ргізеді.

Халық ты эвакуациялау сабақ тас тә сілмен-халық ты жаяу немесе кө ліктің барлық тү рімен кө п мө лшерде ә кетуді ү лестіру жолымен жү зеге асырылады.

Тө тенше жағ дайлар қ ауіпі туындағ анда халық ты қ ауіпті аймақ тардан қ ауіпсіз жерлерге уақ ытша кө шіру жү зеге асырылады.