Блоктары 3 страница

💸 Как сделать бизнес проще, а карман толще?

Тот, кто работает в сфере услуг, знает — без ведения записи клиентов никуда. Мало того, что нужно видеть свое раписание, но и напоминать клиентам о визитах тоже. Проблема в том, что средняя цена по рынку за такой сервис — 800 руб/мес или почти 15 000 руб за год. И это минимальный функционал. Нашли самый бюджетный и оптимальный вариант: сервис VisitTime.
⚡️ Для новых пользователей первый месяц бесплатно. А далее 290 руб/мес, это в 3 раза дешевле аналогов. За эту цену доступен весь функционал: напоминание о визитах, чаевые, предоплаты, общение с клиентами, переносы записей и так далее.
✅ Уйма гибких настроек, которые помогут вам зарабатывать больше и забыть про чувство «что-то мне нужно было сделать».
Сомневаетесь? нажмите на текст, запустите чат-бота и убедитесь во всем сами!

Блоктары 3 страница

Экспериментке қ атысушылардың санын анық тау (оқ ушылар, сынып, мектеп т.б. саны) Экспериментке кететін уақ ытты анық тау; эксперимент объктілерінің бастапқ ы кү йін анық тау ү шін нақ ты ә дістемелерді таң дау; педагогикалық ә сер ету негізінде экспериментке қ атысушылардың ө згеруге тиісті белгілерін қ асиеттерін т.б. анық тау.

Бастапқ ы кү йді не жағ дайды анық тау; жү ргізілетін эксперименттің бастапқ ы кү йінің жартын тану; қ атысушылардың кү йін бағ алау; таң далып алынғ ан ө лшемдердің эффективтілік критерийін қ алыптастыру; эксперимент эффективті жү ру ү шін қ атысушыларғ а эксперименттің тә ртібі мен жағ дайы туралы нұ сқ ау берілу керек; эксперименттің жү ру барысындағ ы мә ліметтерді тіркеп отыру қ ажет; эксперимент барысында кездескен қ иындық тарды жә не мү мкін болатын жетіспеушіліктерді кө рсету; кететін уақ ытты, шарттарды жә не тә сілдерді бағ алау.

Эксперимент нә тижелерін жазу (оқ ушылардың білім, білік, дағ дыларын, тә рбиелік дең гейін жә не т.б. нә тижелерін тіркеу); эксперименттің эффективті нә тижелерінің пайда болатын сипатын, шартын анық тау; экспериментальды ә сер ету субъектілерінің ерекшеліктерін сипаттау (оқ ытушылар, тә рбиешілер т.б.); экспериментке кеткен уақ ыт, тә сілдерді анық тау.

4. Нақ ты эксперимент міндеттері: оқ ыту жү йесіндегі жағ дайларды тексеру, оқ ыту ә дістерінің эффективтілігін тексеру, оқ ыту ә дістерінің эффективтілігін тексеру; оқ ушылардың танымдық қ ызығ ушылық тары мен қ ажеттіліктерінің қ алыптасуының жү йесін талдау; оқ ушылардың оқ у ең бегінің дағ дыларының қ алыптасуын тексеру; оқ ушылардың танымдық дербестігін анық тау.

Зерттеуші-педагог алдында экспериментке қ анша оқ ушыны алу керек, оғ ан қ анша мұ ғ алім қ атысуы керек деген сұ рақ тар тұ рады. Таң дау кезінде оқ ушылар ү лгілі болу қ ажет, барлық ә серлерді тез игеретін болу керек. Егер зерттеуші бұ л жаң а жү йелік ө лшемді дү ниежү зілік мектеп типтеріне таралсын десе, ол экспериментте кү ндізгі, кешкі, қ ала жә не ауыл мектептерінің оқ ушылары қ атысуы керек. Зерттеуші эксперимент сұ рақ тарын, міндеттерін алдын-ала белгілейді. Содан кейін зерттеуші объектілерін шама келгенше, керісінше азайтады.

Тә рбиелік проблемалар жайындағ ы эксперимент болса, мұ нда экспериментке тек 30-40 адам қ атысатын жағ дайлар да болады.

Кейде эксперимиент тақ ырыбына сә йкес лабораториялық экспериментпен шектелуге мү мкіндік береді, яғ ни кішкене ғ ана оқ ушы санымен жұ мыс жасау.

Барлық оқ иғ аларда эксперименттік жә не салыстырмалы топтар алынады. Егер оқ ушы саны кө п болып кететін болса, зерттеуші шамадан тыс жұ мыс жасап, ол эксперимент жолын терең анализдей алмайды, ұ сыныстарын дұ рыс дә лелдей алмауы мү мкін.

Эксперименттің ұ зақ тылығ ын анық тау қ ажеттілігі.

Ө те қ ысқ а эксперименттік анық тау қ ажеттігі.

Ө те қ ысқ а эксперименттік мерзім – объективтік емес ғ ылыми хабарламағ а, рольдің ауытқ уына ә ртү рлі педагогикалық факторлар мағ ынасының ауытқ уына ә келеді. Ө те ұ зақ мерзім экспериментаторды басқ а міндеттерді шешуде алаң датады, жұ мыстың кө лемін кө бейтеді. Ең дұ рысы эксперимент ұ зақ тығ ы орташа болуы қ ажет. Оны мынадай жағ дайда жасауғ а болады: біріншіден, алдың ғ ы тә жірибеде жү ргізілген аналогиялық эксперименттерді анализ жасау. Бұ л тә жірибеде тү зетілген ғ ылыми-практикалық қ орытындылар жасалғ ан. Екіншіден, мақ саты мен міндетіне байланысты эксперименттің жү ру ұ зақ тығ ын анық тау.

5. Эксперимент нә тижесінің анализімен аяқ талады. Оның негізінде зерттеуде қ ойылғ ан гипотеза не дә лелденеді, не дә лелденбейді. Бұ л ү шін педагог – экспериментатор эксперимент соң ындағ ы нә тиже мен экспериментке дейінгі нә тижені салыстырады. Экспериментке қ атьысушылардың білімін, білік, дағ дыларын жә не тә рбиелік дең гейі мен дамуын салыстырмалы тү рде қ арастырады.

Егер нә тижелер бұ рынғ ыдай болса не тө мен болса, онда эксперимент эффективті емес болады. Бұ л жағ дайда педагог ә сері мен арнайы кү тілген тұ лғ алық қ асиеттер арасында байланыс жоқ. Егер эксперимент соң ында жоғ ары дең гей кө рінсе, онда эксперимент эффективті болғ ан.

Мысалы, оқ ушыларда практикалық дағ дылар мен іскерліктерді қ алыптастыру мақ сатында жү ргізілген экспериментте бастапқ ы кезінде оқ ушылар іскерлік пен дағ дының 30 игерсе, ал эксперимент соң ында 50 болса да, бұ л жағ дайда қ олданылғ ан ә дістердің іскерлік пен дағ дыны қ алыптастырудағ ы маң ызы туралы айтуғ а болмайды. Оптимальды шешім қ абылдау ү шін 2 топты алу қ ажет.

Бірінші топта іскерлік, дағ ды 80-90, ал екінші топта 10-20. Осы ү зіліс арасындағ ы байланысты анық тап, салыстырмалы тү рде ә сер ету керек. Сол кезде эксперимент соң ында эффективті нә тиже шығ ады.

Эксперимент қ орытындысын талдау кезінде ең маң ызды болып ғ ылыми-практикалық ұ сыныстар болып табылады.ъ

Дә ріс 15. Педагогикадағ ы ә леуметтік зерттеу ә дістері.

Бағ алау (рейтинг – ағ ылшын тілінен аударғ анда rating - бағ а) – жанама бақ ылауғ а жатқ ызылады.Рейтинг – бағ алау ә дісі. Кез-келген қ ұ былыс жан-жақ ты бағ алаудың негізінде мең геріледі.

Рейтинг ә дісіне зерттеуші басқ а адамғ а зерттелушінің қ асиеттерін бағ алауды ө тінеді. Ә леуметтік психологияда бағ алау ә дісі кең таралғ ан. Ә детте респонденттен алынатын ақ паратпен қ оса, оны жақ сы білетін жақ ын адамнан ақ парат қ ажет болғ ан жағ дайда қ олданылады. Рейтинг іс-ә рекет жү йесін қ ұ рып, бағ алар шкаласын қ ұ рып, сө йтіп осы шкалалар бойынша мінездеме жазуғ а мү мкіндік береді. Рейтингке тә н қ асиеттің бірі – мұ нда бақ ылаушығ а психологиялық дайындық тың болуы міндет емес, бірақ зерттелінетін адам жө нінде білім болуы тиіс. Рейтинг ә дісінде мына мә селе жиі болады – қ андай тұ лғ алық сапалапды бағ алауда сә йкестік пен айырмашылық тар жиі кездеседі. Бағ алаудың бір тү рі – рейтинг тест. Мұ нда ұ жым мү шесі ондағ ы ө з достарының кейбір сапаларын бағ алауы тиіс. Ә рбіреуінің тү рліше бағ алайтыны байқ алады. Рейтинг-тест мектеп басшыларын, мұ ғ алімдерді, ата-аналарды, олардың қ арым-қ атынастарын зерттеуде қ олданылады.

Тұ лғ ааралық қ арым-қ атынас ә дісі кезінде адамзаттық мінез-қ ұ лық тың сыртқ ы қ ұ былыстары байқ ауғ а алынады. Қ арым-қ атынас, ақ парат алмасу, ұ жымғ а қ атынасы, жеке тұ лғ ағ а қ атынасы зерттеледі. Тұ лғ ааралық қ арым – қ атынасты талдау ә дісі мынадай фазалардан тұ рады:

1. Жайындық кезең і. Мұ нда зерттелуші ұ жымғ а бағ ыт алу жү зеге асады.

2. Орындау кезең і. Қ арым-қ атынас бақ ылауғ а алынады. Бақ ылаудың объектілері ортақ ә рекетпен айналысушы тұ лғ алар болып табылады. Іс-ә рекеттің инициаторы айқ ындалады. Қ арым-қ атынастың мазмұ ны, тү рі, эмоционалдық келбеті, уақ ыты, ұ зақ тылығ ы белгіленеді.

3. Аналитикалық кезең. Мұ нда алынғ ан материал мына критерийлер бойынша талданады: 1) ұ жымның мү шелерінің ө зара қ арым-қ атынасының кү штілігі мен ә лсіреуін тудыратынә рекеттердің интенсивтілігі. 2) Қ арым-қ атынас концентрациясы. 3) Топ немесе ұ жым кө лемінде жә не одан тыс қ арым-қ атынас объемі. 4) Қ арым-қ атынас бағ ыттары. 5) Қ арым-қ атынас мазмұ ны.

Тә рбие мә селесін зерттеуде қ олданылатын бақ ылау бағ дарламасына мына аспектілер кіреді: 1) қ атысушылар, олардың саны, ұ жымдағ ы ролі, активтілік, пассивтілік дегейі. 2) қ арым-қ атынас мазмұ ны 3) қ арым-қ атынас қ ұ ралдары 4) оқ иғ алар жә не бақ ылаудағ ы ситуацияның стимулдары. 5) іс-ә рекеттің немесе ситуацияның факторлары 6) қ арым-қ атынас ұ зақ тығ ы.

Бұ л ә діс мұ ғ алімдерді зерттеуде интервью ә дісіне қ арағ анда жоғ ары қ ортындылар берді. Ө йткені инетрвью ә дісінде мұ ғ алім шындығ ында қ алай істейтінін емес, педагогикалық талапқ а сай істейтінін айтады. Ө те жақ сы мұ ғ алімдер сабақ кезінде бірнеше оқ ушымен байланыста бола алады. Олар таным, оқ у процесін дұ рыс басқ аруғ а жә не сабақ кезінде оқ ушылардың жаппай жұ мыс істеуіне кө п кө ң іл бө леді.

Тұ лғ ааралық қ арым-қ атынастар ә дісін қ олдану арқ ылы кө птеген мамандар бұ л ә дістің маң ыздылығ ын тү сіне отырып, ү лкен мә ліметтерге жетіп отыр. Сондық тан бұ л ә діс кең қ олданыс табуда.

Анкета ә дісінде зерттелуші бетке жазылғ ан сұ рақ тарғ а жауап беруі тиіс. Анкета сұ рақ тары мазмұ нына қ арай бө лінеді. Анкетаның тү рін таң дау яғ ни анкетаның қ анша сұ рағ ы сыналушының жеке ө міріне қ атысты жә не олардың шындық ты айтылуына кедергі келтіретіндігінен тұ рады. Анкетаның бір тү рі – атаулы анкета, мұ над сұ ралумен жасырын тү рде жазып қ олын қ ояды. Сұ рақ тардың ө зі ашық жә не жабық тү рінде болады. Ашық тү рдегі сұ рақ тар зерттелушіден ө з бетімен жауап беруді талап етеді жә не мазмұ нын, формасын, сұ рақ тарын таң дамайды. Мысалы: «Сіз ауыл мектебінде оқ ытуды ұ йымдастыруда қ андай материалдарды басшылық қ а аласыз» деген сұ рақ қ а жауапты алдын-ала болжау қ иын. Дә л осы сұ рақ қ а жабық анкета таң дауғ а келетін бірнеше жауап тізімі болады. Жабық анкетада зерттелушінің мү мкіндігі аз болады жә не тез жү ргізіледі, жең іл талданады.

Анкета ә дісі зерттелушілер саны кө п болғ ан жағ дайда жү ргізіледі жә не кейін статистикалық ө ң деледі. Егер зерттелушілер саны кө п болмаса олармен ә ң гіме немесе сұ хбат жү ргізу тиімді.

Педагогикалық консилиум ә дісінде бірнеше белгілер бойынша белгілі бір бағ дарлама бойынша оқ ушылардың тә биелік дең гейін мең геру қ орытындысын ұ жымдық талқ ылау, жеке тұ лғ алық тү рлі қ асиеттерін ұ жымдық бағ алау, жеке тұ лғ аның мү мкін боларлық ауытқ уларының себептерін айқ ындау жү зеге асады. Сонымен қ атар, байқ алғ ан кемшіліктерді жоюдың ұ жымдық жолдарын, қ ұ ралын айқ ындайды.

Педагогикалық консилиум ә дісінде анық талады:

- оқ ушылардың қ оғ амдық жә не ең бектік активтілігі;

- оқ у материалынан бастысын бө ліп алу қ абілеті;

Осы ә дісте сонымен қ атар жеке тұ лғ аның жеке дара сапаларының даму дең гейінің белгілері зерттелінеді:

- оқ у мә тінінен маң ыздылығ ын бө лу қ абілеті;

- оқ у материалын мең геруде ө зін-ө зі бақ ылауы.

Бұ л қ абілеттердің дең гейі ә ртү рлі болады жә не ө з спецификасы болады. Оқ ушылардың, олардың ішінде жеке оқ ушының тү рлі сапаларын ұ жымдық бағ алауда мұ ғ алімдер арасында пікірлердің бірдей болмауы, келіспеушілік болып тұ рады. Бірақ бұ л алшақ таулар оқ ушының тә рбиелік дең гейін дұ рыс бағ алауғ а кедергі келтірмейді.

2. Тестілеу ә дісінің педагогика ғ ылымында қ олданылуы

Тест – бұ л диагностикалық ә діс. Қ азіргі уақ ытта кө птеген мектептерде қ абылдау алдында балаларғ а психологиялық тексеру жү ргізеді. Бір жағ дайларда бұ л белгілі бір мамандық тарғ а ү йрету немесе арнайы бағ ытқ а салу, басқ а жағ дайда – балаларды оқ ыту қ арқ ыны ә ртү рлі дең гейлі сыныптарғ а бө лу ү шін жасалады. Мұ нда психолог арнайы тест қ олданады. Тестілер – бұ л стандартталғ ан, жекелей психологиялық айырмашылық тарды анық тауғ а арналғ ан, уақ ыт жағ ынан шектелген сынақ тү рі. Сонымен бірге тестілер баланың ақ ыл-ойын дамыту бағ дарламасын жасауғ а, оларды мектепке оқ уғ а дайындауғ а жә не психикалық даму дең гейі сә йкес болмағ ан жағ дайда тү зету бағ дарламаларын жасауғ а негіз бола алады.

Мектепке қ абылдауда бала топтық немесе жеке тестілеуден ө туі мү мкін. Топтық тестілеу нә тижелері ә рқ ашанда шамамен алынғ ан, болжамды сипатта болады. Білімді тексеріп, ү лгерімін есепке алып отырудың ќолайлы жолдары педагогика мен психология ғ ылымдарында дә лелденген. Сол жолдардың бірі - тестілеу. “Тест” термині ағ ылшынның «байќау, тексеру» деген сө зінен шыќќан. Психология мен педагогикада адамдардың психологиялыќ жә не жеке дара сипатымен, сондай-аќ білімін, біліктілігі мен икемдігін ө лшеуге мү мкіндік беретін стандартты тапсырмалар деп аталады.

Адамның білімін, ќабілетін, жеке басының ќасиетін тексеру сонау ежелгі замандардағ ы Египет, Ќытай сияќты мемлекеттерде кең орын алды. Терең білімді адал, ќайратты, басќаларын ө зіне тарта алатын, сө зі ө тімді ќоғ ам мү шелері басшылыќ ќызметтерге тағ айындалып отырғ ан.

1370ж. Ќытайда лауазымғ а ү міткерлердің Конфуцийдің шығ армаларын есте саќтап, ө зінше пікір айту ќабілетін тексеру, сонымен ќатар теориялыќ белгісіне ќарай ќұ рылғ ан ү ш баспалдаќтың - алдымен, тұ ратын жерінде сонан кейін провинциялыќ орталыќта - таң даудан ө ту жү йесі енгізілді.

Оќушының білімін тексеру ү шін тестілерді 1864ж. Ұ ¦лыбританияда Дж. Фишер ќолдана бастады.

Тестілеудің теориялыќ негізін ағ ылшын психологы Ф.Гальтон 1883 жылы ќалады. “Тест” деген терминді ең алғ аш 1989 ж. американ психологы Дж.Кеттел енгізді. “Тест” – ағ ылшын сө зі – “сынау”, “тексеру” деген мағ ынаны білдіреді.

Тестілеу ә дісінің педагогика ғ ылымында қ олданылуы

Тестердің біздің ө мірімізде ќолданыла бастағ анына кө п уаќыт ө ткен жоќ. Тестілік баќылау жү йесі - оќушылардың ө з бетінше жұ мыс істеу ә рекетін арттырады, оќытудың тиімділігіне ќол жеткізеді, ойлау ќабілетін, шығ армашылыќ ә рекетін белсендіреді. Осығ ан ќоса, оќушылардың алғ ан білімдеріндегі олќылыќтарын аныќтайды, уаќытты тиімді пайдалануғ а мү мкіндік береді.

Тест ең алғ аш рет 1864 жылы Англияда жеке тұ лғ аның даму дең гейін ө лшеу ә дісі ретінде енгізіліп, ә уелі психология саласында дамығ ан. Ол ХХ ғ. басында ғ ана психологиялыќ тест болып бө лінеді.

ХХ ғ асырдың 20-жылдарында тестінің педагогикалыќ жә не психологиялыќ бағ ыттары ажыратылып, ә рќайсысы ө з жолымен дами бастады. Ө ткен ғ асырдың 60–жылдары педагогика ғ ылымында оң кө зќарасќа іліге бастағ ан тест ә дісі, 80-жылдары ќайтадан “буржуазиялыќ мектептегі білімді тексеру мен бағ алау ә дісі” деп айыпталды. 90–жылдары коммунистік идеология жойылғ аннан соң ғ ана оќу орындарындағ ы шә кірттердің білімін тексеріп, есепке алудың ќолайлы тә сілі деп ќайта енгізіле бастады. Соң ғ ы жылдары бұ л ә дісті ќолдап насихаттаушылар ќатары басым бола бастады. 2003 жылы мамыр айында ө ткен “Білім сапасын бағ алаудың ұ лттыќ жү йесі: стратегия, технология жә не проблемалар” деген халыќаралыќ ғ ылыми теориялыќ мә слихатта бұ л технология маман даярлаудың тиімді жолдарының бірі деп бағ аланды.

Педагогика ғ ылымында тест сұ раќтары студенттердің білімін тексерудің ауызша жауап беру, баќылау жұ мысын орындау сияќты тү рлерімен ұ штастырыла жү ргізілуі тиіс екендігі дә лелденген. Тестінің басты артыќшылыќтары:

- ө ткен материалдардың кө п бө лігін ќамтитындығ ы;

- оќушының назарын ќойылғ ан сұ раќтың басты мә селесіне аудару;

- студенттердің жұ мыс арќылы білімін тексеруге кететін уаќытты ү немдеуі;

- нә тижені есептеу мен ө лшеуді жең ілдетуді;

- оќытудың нә тижесін тексерудегі бағ алаудағ ы тә уелсіздік, объективтілік;

- білімнің сапасын, дә режесін студенттің ө з бетімен де тексере алатындығ ы.

Студенттерге ұ сыналытын тестілердің, ә сіресе, мына алты тү рі жиі ќолданылады:

1. Келтірілген бірнеше жауаптың ішінен ең дұ рысын табу.

2. Келтірілген материалдарды ұ сынылғ ан кө рсеткіштер бойынша, сө йлем мү шелеріне, жанрына, уаќытына ќарай, сө йлемдегі басќа сө збен ү йлестіру, жіктеу.

3. Келтірілген нұ сќаны бағ алау (дұ рыс-бұ рыс деп).

4. Келтірілген нұ сќаның элементтерін салыстыру.

6. Келтірілген сө здер тізбегіндегі ќателерді табу.

Негізінен бірнеше нұ сќа жауаптары бар тестілер жиі ќолданылады.

Тестілеудің бұ л тү ріндегі тапсырмаларды тұ жырымы ә ртү рлі: студенттерге дұ рыс немесе дұ рыс емес жауапты табу, жазылғ ан жағ дайғ а немесе аныќтамағ а сай тү сінікті, оќиғ аны, фактіні, тарихи ќайраткерлерді атау, фактілерден дұ рыс ќорытынды жасау, оќиғ алар арасындағ ы байланысты аныќтау, ќатені табу т.с.с.

Тест тапсырмаларын осылай ќұ ру оќу жұ мысында студенттердің тарихи білімдерін жә не ол білімдерге байланысты іскерлігі мен икемділігін ќалыптастыруғ а, дамытуғ а жә не ол білімдерге байланысты іскерлігі мен икемділігін ќалыптастыруда, дамытуғ а жә не жетілдіруге мү мкіндік береді.

Ќорытынды тексеру жұ мысы ұ сынылғ ан бес жауаптың дұ рысын немесе керек емесін табуды талап етеді. Ол талап студенттердің негізгі датаны, фактыні, тү сініктерді, себеп-салдарлыќ байланыстарды ќалай мең гергендіктерін тексеріп білуге мү мкіндік туғ ызады.

Тестілеу нә тижесін ө лшеу мынадай талаптар орындағ анда тиімді болады:

1. Ќойылғ ан маќсатќа сә йкестігі, наќтылығ ы.

Тест бұ л талаптарғ а сай болу ү шін алдымен оның ќұ рылымы ойластырылып, жобасы жасалады, яғ ни маќсат-міндеті аныќталып, бағ дарламасы мен жоспары ќұ рылады. Сонан соң ол ќұ рылымы тексерілетін білімнің мө лшері, дең гей сұ раќ саны мен ә р сұ раќтың ќанша жауабы болатындығ ы, ќанша дұ рыс жауапќа ќанша балл берілетіндігі аныќталады. Тапсырма жас мө лшері біркелкі адамдарғ а бірдей беріледі де, мұ ндағ ы жауаптардың орта есебі шығ арылады. Тест баланың мектепке ә зірлігін, сондай-аќ психикалыќ дамуын тү рлі себептермен кешеуілдеп ќалғ андардың ерекшеліктерін танып білуде кө мек кө рсете алады. Тест адамның аќыл-ойына байланысты берілген тапсырманы ќандай дә режеде игергенін байќауғ а мү мкіндік береді.

Тестілер жеке жинаќтар тү рінде егер олар бір оќулыќпен ғ ана байланысты болса, соғ ан ќосымша ретінде басылып, оќу-ә дістемелік материалдар кешеніне кіреді.

ә) іс-ә рекеттің сипатына жазбаша, ауызша, ә рекет орындалу формасы;

б) табиғ и (сыни) зертханалыќ жағ дайда жү ргізу орнына;

г) сө здік-сандыќ, кең істік-графикалыќ кө рсету формасына ќатысты.

Формасы мен ќұ рылымына байланысты тест сұ раќтары мына талаптар бойынша ќұ растырылды, олар:

- логикалыќ байланыстарғ а берілген есептер;

- ситуациялыќ есептерді берілген ү рдістегі модельді, наќты жағ дайғ а ќатысты шешу;

- бірнеше ұ сынылғ ан жауаптың ең дұ рысын таң дап алу;

- берілген тапсырмадан “дұ рыс”, “дұ рыс емес” жауапты белгілеу;

- бір жолда бірнеше жауаппен берілген тапсырмалар арќылы негізінде жазылғ ан тест, ә р тапсырмағ а байланысты дұ рыс жауапты таң дап алу керек;

- жұ п таң дау, сұ раќ-жауап, бір-біріне сә йкес келетін;

- кө п сатылы тест, ө зара байланысты сұ раќты талдау.

Тесттік тапсырманы ќұ растырудың ә дістемесі:

1. Тексеруге арналғ ан ауќымның тапсырмалары кө п болса, соғ ұ рлым оның сенімділігі жоғ ары.

2. Ә р тапсырманы жан-жаќты ө ң деу, оғ ан енетін сұ раќтарды тиянаќты жә не бірнеше ќайтара тексеру, жауабында тексеру, бұ л тестінің сенімділін арттыруғ а мү мкіндік береді.

3. Тә жірибеге сү йене отырып, ә рбір тапсырманың ќиындыќ дә режесін аныќтау.

4. Нә тижесін есептеуді жең ілдету ү шін берілген ә рбір ү лгі жә не трафарет арќылы есептеу.

Тест ќұ рудағ ы негізгі талап, оның шешімінің бір мә нді аныќталынуы немесе бірнеше жолмен жауаптар блогының дә л жауапта ќарастырылуы ќажет. Бұ л жағ дайда бір жауапты шектеулі уаќыт аралығ ында кө рсету.

1. Спецификалық ә ң гімелесу ә дісінің ерекшеліктері

3. Ә ң гімелесу ә дісіне қ ойылатын талаптар

1.Зерттеу ә дісі жү йесінде сұ рақ жауап ә дісі маң ызды орын алады. Бұ ғ ан ә ң гімелесу, интервью, анкета жатады. Ә ң гімелесу жә не интервью – ауызша тү рде, зерттеушіге керекті тақ ырып тө ң ірегінде сұ рақ қ ою арқ ылы жү ргізіледі, ал анкета жазбаша тү рдегі сұ рақ -жауап. Зерттеу ә дістемесінде сұ рақ -жауап 20 ғ асырдың аяғ ынан кең тү рде қ олданылып келеді. Қ азіргі уақ ытта кең інен қ олданылады жә не зерттелушіні жан-жақ ты зерттеп, сапалы мінездеме беруге кө п септігін тигізеді. Ә ң гімелесу зерттеу ә дісі ретінде берілген сұ рақ тың жауабы бойынша қ орытынды жасау жолымен адамның жеке психологиялық ерекшеліктерін, мінезін жә не оның білім дең гейін, қ ызығ ушылық тарын, іс ә рекет тү рткілерін жә не терең тануғ а мү мкіндік береді. Ә ң гімелесу ә дісі еркін жоспар қ ұ румен, қ арама-қ арсы ой алмастырумен, еркін сө з айтумен жә не ой пікірлерін алмастырумен ерекшеленеді. Ә ң гімелесу ә дісі арқ ылы зерттелуші тұ лғ аның немесе сыныптың, топтың, ұ жымның ұ мтылысы, қ оршағ ан ортада болып жатқ ан оқ иғ аларғ а кө зқ арасы, ө мірлік ә рекет жағ дайы туралы кө птеген деректер жинақ тауғ а болады. Ә ң гімелесу алдын ала дайындалғ ан бағ дарлама бойынша жү ргізіледі.

2.Ә ң гімелесу педагогикалық қ ұ былысының динамикалық, спецификалық, оң тайлы ә дістерінің бірі. Ә ң гімелесу жеке, топтық жә не ұ жымдық тү рінде ө ткізуге болады. Ә ң гімелесу ү йрету ә дісі сияқ ты, бұ ғ ан ү лкен ә зірлікті талап етіледі. Ә ң гімелесу ә дісі жақ сы ө ту ү шін оның мақ сатын, бағ дарламасын, ә ң гімелесу қ алай ө ту керек екендігіне, бө лек сұ рақ тар қ ай жерде қ ай уақ ытта қ ойылатынын алдын ала жоспарлау қ ажет. Ә ң гімелесу нә тижелі ө ту ү шін ә ң гімеге қ атысушыны қ ызық ты ә ң гімеге тарту керек, сол кезде ә ң гімелесуші ашылып, жасырмай бә рін айтады. Оқ ушылармен, оның достарымен, ата-аналармен, мұ ғ алімдермен ә ң гіме жү ргізу арқ асында ә ртү рлі материал, оқ ушығ а мінездеме даярлап алуғ а болады.

Зерттеу тә жірибесі кө рсекендей мынадай қ арапайым сұ рақ тар қ оюғ а болады, мысалы: Сіздің кү н тә ртібің із қ андай? Немесе мынадай қ арапайым сұ рақ тар қ оюғ а болады: Қ ай уақ ытта ұ йық тайсыз, сабақ қ а қ ай уақ ытта даярланасыз, қ ай уақ ытта ұ йқ ыдан тұ расыз?