Сервис онлайн-записи на собственном Telegram-боте

Тот, кто работает в сфере услуг, знает — без ведения записи клиентов никуда. Мало того, что нужно видеть свое расписание, но и напоминать клиентам о визитах тоже. Нашли самый бюджетный и оптимальный вариант: сервис VisitTime.
Для новых пользователей первый месяц бесплатно.

Чат-бот для мастеров и специалистов, который упрощает ведение записей:

— Сам записывает клиентов и напоминает им о визите;
— Персонализирует скидки, чаевые, кэшбэк и предоплаты;
— Увеличивает доходимость и помогает больше зарабатывать;

Начать пользоваться сервисом

Как продвинуть сайт на первые места?

Вы создали или только планируете создать свой сайт, но не знаете, как продвигать? Продвижение сайта – это не просто процесс, а целый комплекс мероприятий, направленных на увеличение его посещаемости и повышение его позиций в поисковых системах.

Ускорение продвижения

Если вам трудно попасть на первые места в поиске самостоятельно, попробуйте технологию Буст, она ускоряет продвижение в десятки раз, а первые результаты появляются уже в течение первых 7 дней. Если ни один запрос у вас не продвинется в Топ10 за месяц, то в SeoHammer за бустер вернут деньги.

Начать продвижение сайта

Азақ грамматикасы).

Етістіктің функциялық формаларының бірі- есімше. Есімше мағ ынасы жағ ынан етістіктерше болымды жә не болымсыз, салт-сабақ ты болып бө лініп, жақ тық, шақ тық мағ ынаны аң ғ артады. Бірақ тү рленгенде есімдерше кө птеледі, септеледі, тә уелденеді. Осы ерекшелігіне байланысты сө йлемде атрибуттық жә не предикаттық мағ ынағ а ие болады да, ә рі етістік, ә рі сын есім орнына жү реді. Есімшенің –ғ ан, -ген, -қ ан, -кен, -ар, -ер, -р, -атын, -етін, -йтын, -йтін, -ушы, -уші, -мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек жұ рнақ тарының негізгі жә не туынды тү бір етістікке, етістіктің болымды жә не болымсыз формаларына, етіс категориясының барлық тү рлеріне жалғ ану арқ ылы жасалады. Ал қ алау рай, бұ йрық рай, шартты рай формаларына есімше жұ рнақ тары жалғ анбайды. Есімше жұ рнақ тарының қ ызметі- ө зі жалғ анғ ан етістіктің аң ғ артатын мағ ынасын ө згертпей, заттың қ имыл-ә рекет арқ ылы білдіретін белгісін жасау. Мысалы- бар- қ имыл-ә рекетті білдіретін етістік, ал барғ ан, барар, баратын, барушы - заттың қ имыл нә тижесімен аң ғ арылатын белгісі.

Есімше жіктеледі, бірақ етістіктерше емес, есімдерше жіктеліп, сө йлемде баяндауыш қ ызметін атқ арады. Есімше формасының ә рі сын есім, ә рі етістік ретінде қ олданылуына қ арай кү мә нді пікірдің пайда болуы анық.

1.Есімшенің есімдерге жақ ындығ ы мен ө згешеліктері:

а) Есімше формалары сын есім сияқ ты заттың белгісін аң ғ артып, сө йлемде қ андай? Деген сұ рақ қ а жауап береді, анық тауыш қ ызметін атқ арады. Бұ л жағ ынан есімшенің сын есімнен айырмашылығ ы байқ алмайды. Бірақ сын есім мен есімшенің заттың белгісін білдіруі анық тап аң ғ арғ ан кісіге бірдей емес. Мысалы,

кө к шө п кө герген шө п

ақ шаш ағ арғ ан шаш

қ ызыл орамал қ ызарғ ан орамал

деген мысалдардағ ы бірінші бағ андағ ы кө к, ақ, қ ызыл сын есімдермен екінші бағ андағ ы кө герген, ағ арғ ан, қ ызарғ ан есімшелерінің мағ ынасындағ ы айырмашылық қ а назар аударайық. Сын есімдер заттың тұ рақ ты белгісін білдірсе, есімшелер қ имыл-ә рекет нә тижесінде пайда болғ ан ө згерісті аң ғ артып тұ р.

ә) Есімшелер сын есім сияқ ты кө птеліп, тә уелденіп, септеліп заттанады. Сө йлемде бастауыш, толық тауыш қ ызметін атқ арады. Жіктеліп баяндауыш қ ызметін атқ арады. Мә селен, Кө рмес- тү йені де кө рмес дегенде бірінші кө рмес атау септігінде тұ рып бастауыш, екінші кө рмес сө зі жіктеліп, 3-жақ нө лдік формада қ олданылып, баяндауыш қ ызметін атқ арып тұ р.

б) Етістіктің болымсыз формасына есімше жұ рнағ ы жалғ анғ анда да есімшенің болымсыз мағ ынасы аң ғ арылады. Бірақ есім сө здер сияқ ты есімшелер де, жоқ, емес сө здері арқ ылы болымсыз форма жасайды. Мысалы, бармағ ан- барғ ан жоқ, барғ ан емес. Демек, есімшелер болымсыздық форманы етістіктерше синтетикалық жолмен де, есімдерше аналитикалық формамен де жасайды екен.

2. Есімшелердің етістікке жақ ын белгілері:

а) Есімшенің етістіктің бір тү рі болып есептелуіне оның септік жалғ ауларындағ ы сө зді салт жә не сабақ ты етістік ретінде мең герілуі себеп болады. Мысалы, кітапты алғ ан, қ аламды берер, хатты жазатын, жү кті тасушы, ү йді кө рмекші, дегенде табыс септіктегі сө здерді сабақ ты етістік ретінде мең геріп тұ р. Ал балағ а қ арағ ан, ү йге жеткен, ү йде отырғ ан, даладан кірген, бізбен келген дегенде салт етістік ретінде барыс, жатыс, шығ ыс, кө мектес септіктегі сө здерді мең геріп тұ р.

ә) Есімшелердің шақ тық мағ ынаны беруде қ ызметі ерекше. – ғ ан қ осымшалы есімше жіктеліп, ө ткен шақ мағ ынасын берумен қ атар атрибуттық қ ызметте тұ рып та сол ө ткен шақ тық мағ ынаны сақ тайды. Мысалы, келген қ онақ, қ айтқ ан мал дегенде де атрибуттық мағ ына болып ө ткен қ имыл-қ озғ алысқ а байланысты білдіріп тұ р. Дегенмен атрибуттық мағ ынада тұ рғ ан есімшенің бұ л тү рінің ө ткен шақ ты білдіруіндей анық та тұ рақ ты емес. Мә селен, енді келген адам бұ л ү йге кірмейді дегенде келген есімшесінің мағ ынасы келетін, келер есімше формасының мағ ынасында қ олданылып тұ р, -ар, -ер, -р формалы есімшелер ә ркез келер шақ мағ ынасын білдіреді.

б) Есімшенің етістікке тә н басты белгісі- қ имыл-қ озғ алысқ а байланысты мағ ынадан алыстамайды. Сондық тан да есімше етістіктерше болымды, болымсыз, салт жә не сабақ ты болып бө лінеді.

Қ азіргі қ азақ тілінде есімше тү рлері жұ рнақ тарының мағ ыналарына сә йкес шақ категориясымен бө лінеді.

1.Бұ рынғ ы ө ткен шақ есімше. Есімшенің бұ л тү рі –ғ ан, -ген, -қ ан, -кен жұ рнағ ымен жү зеге асады. Бұ л жұ рнақ арқ ылы жасалғ ан есімше формалары мейлі атрибуттық, мейлі предикаттық қ олданысты болсын ө те жиі ә рі кең інен қ олданылады.

2.Дағ дылы ө ткен шақ есімше. Бұ л тү рі –атын, -етін, -йтын, -йтін жұ рнағ ы арқ ылы жасалады. Есімшенің бұ л тү рі сө йлемде жіктеліп, бұ рын болғ ан ә рекеттің бірнеше қ айталанып, дағ дылы қ алыпта орындалып тұ рғ анын білдіреді.

3.Болжалды келер шақ есімше. Есімшенің бұ л тү рі –ар, -ер, -р, -с жұ рнақ тары арқ ылы жасалады. –ар, -ер, -р жұ рнағ ы болымды етістіктерге, -с жұ рнағ ы болымсыз етістіктерге жалғ анады: барар-бармас.

4. Мақ сат мә нді келер шақ есімше. Есімшенің бұ л тү рі –мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек жұ рнағ ы жалғ ану арқ ылы жасалады. Бірақ –мақ, -мек жұ рнағ ы жалғ анғ ан сө здің барлығ ынан мақ сат мә нді келер шақ есімше жасала бермейді. Мысалы: Кел демек бар, кет демек жоқ дегенде мақ сат мә ні жоқ, қ имыл есімін жасап тұ р (қ ара: қ имыл есімі). Есімшенің бұ л тү рі басқ аларынан ерекше. Мә селен, атрибуттық мағ ынада қ олданылмайды. Тек жіктеліп баяндауыш қ ызметін атқ арады. Бір ерекшелігі- бұ л форманың есімшеге қ атысын да жоқ қ а шығ аратын сияқ ты, -мақ формалы есімшеге қ олданыс барысында –шы, -ші қ осымша қ осылып та айтылады. Бірақ бұ л қ осымша морфема емес, ө йткені есімшеге жалғ анғ анмен не лексикалық, не грамматикалық мағ ына ү стемейді. Сондық тан –мақ формалы есімше мен –мақ шы формалы есімше бір мағ ынада жарыса қ олданыла береді.