География бсатауыш курсының оқытуды әдістемелер сабақтар жүйесі.

Зейіні тұ рақ тала қ оймағ ан 6 – шы сынып оқ ушыларының танымының ойлауын психологиялық ерекшеліктеріне оқ ытудың қ олданылатын ә дістемелерде жалпы тү сініктерді қ алыптастырудың индивидтік жолы басым болуы тиіс. Мұ ғ алімнің ә ң гімесінің мазмұ ны арқ ылы оқ ытатын географияның айқ ын бейнесі оқ ушылардың қ алыптасып есінде сақ тауы тиіс. Сол ұ ғ ымдарының негізінде қ аліптастыратын негізгі белгілері айқ ындалады. Зейінінің тұ рақ сыздығ ына байланысты мұ ғ алімнің біртекті іс - ә рекеті оқ ушыларды жалық тандыратын бір іс - ә рекетінен екінші біріне жиі ауысып отыруы қ ажет. Оқ ушылар бірде мұ ғ алім тың дап бірде тақ тағ а шық қ ан оқ ушының іс - ә рекетін бақ ылауына, карта мен оқ улық тың нә тижесіне талдау жасатып ой қ арқ ындарын шығ аруына тура келеді.

Оқ ушылардың білімді менгеріп негізгі жалпы тү сініктерді қ алыптастыру. Графиктік сызбалардың кө мегімен географиялық қ ұ былыстар мен ү рдістердің тү зілу заң дылық тарын мен олардың арасындағ ы бірізді себеп – салдарлы байланыстарды анық тауғ а мү мкіндік береді. Бағ дарламада кө рсетілген барлық картографиялық іскерлік дағ дылар оқ ыту нысаны. Оқ у қ ұ ралы жә не оқ ыту нысаны ретіндегі глобус пен картанаң кө мегі мен қ алыптастырылады. Географиялық номенклатураны менгертуде кескін картамен жү ргізілетін жұ мыстар жү йесі жетекші орын алады. Географияның бастауыш курсындағ ы картаны оқ у тү сіну жә не білудің іскерлік дағ дыларын менгертеді. Жаң а білімді менгеруінде мұ ғ алім ә ң гімелесу жә не ойды ауызша жеткізу ә дістері қ олданылады. Эвристикалық ә ң гімелесуге тірек ретінде жаратылыстану пә нінен алғ ан білімі пайдаланады. География сабақ тарының бірінші ерекшелігі сыныптан тыс ө ткізетін танымжорық тар мен география алаң ында ө ткізілетін ауа райына жү ргізілетін бақ ылаулардың басм болуы.

Екінші ерекшілігі сабақ ү стінде жә не сыныптан тыс уақ ыттардың кө п болуы ондай сабақ тарда оқ ушылар сарамандық жұ мыстар жү ргізіледі. Географияның курсында оқ ушыларғ а білімді менгертіп іскерлік – дағ дыларды қ алыптастыруды басқ а курстарғ а қ арағ анда кө рнекі қ ұ ралдарды қ олдану қ ажет 6 – шы сынып оқ ушыларының жас ерекшелікьерін ескеріп жаң а білімді бекітуге оқ улық тың мә тінімен картамен сандық деректермен жұ мыс істеудің іскерлік дағ дылаын қ алыптастыру керек. Ү йге орындауғ а сұ рақ тар мен тапсырмалар мен қ атар сарамандық жұ мыстар берілуі керек.

Жер бетінің глобуспен картада кескінделу литосфера тақ ырыптарын оқ ыту.

Кіріспе сабақ тың мақ саты оқ ушылар ү шін жаң а физикалық география ғ ылымын зерттеу ә дістері, зерттеу тарихы оқ ытылады. Бірінші сабақ тың оқ ыту материялдары оқ ушылардың оқ у пә ніне деген қ ызығ ушылқ тарын арттыру ү шінтабиғ и жалпы заң дылық тары, ү рдістермен қ ұ былыстарды оқ ып ү йренудің адал маң ызын ашып кө рсету керек.

Оқ ушыларғ а оқ улық тың қ ұ рамы мен мазмұ ны оқ у мен тақ ырыптың мә тінімен жұ мыс істеу тә сілдері мен таныстыру керек. Оқ ушылардың оқ у курсына деген қ ызығ ушылғ ын арттыруғ а жердің кү н жү йесіндегі орны таралуы жетекші орын алады. Тарауда мұ ғ алім жердің тү зілу заң дылық тары, ө з білігінен кү нді айнала қ озғ ала айналуы географиялық салдары. Табиғ аттағ ы тә уліктік жә не жылдық ырғ ақ ты қ ұ былыстары мен жердің қ озғ алысының арасындағ ы байланыстарды ашу қ ажет. Менгерілген білім мен іскерлік дағ дыларды жер қ абаттарын ө ткенде қ айта – қ айта жаң ғ ырту дү ниетанымдарының қ алыптасуына ү мкіндік береді. Жердің глобуспен картада кескінделуі тарауының мазмұ ны математикалық географиялық тү сініктернің қ алыптастырып планмен географиялық картамен жұ мыс істеудің жергілікті жерде бағ дарлаудың тә сілдерін менгертуге бағ ытталғ ан.

Географиялық карта жә не оны пайдалану, оқ ыту тү сіну жө ніндегі кү рделі тү сініктерді индуктивтік жолмен қ алыптастыру қ ажет. Ол ү шін мектепті қ оршағ ан ортада тө бенің салыстырмалы биіктікгін анық тап, кө з мө лшері кескіндеу жұ мыстарын жү ргізу керек содан соң жергілікті жердің шағ ын бө лігінің ірі масштабты физикалық картамен танысып ұ қ састық тары мен айырмашылық тарын анық татады.

Соң ында ұ сақ масштабты карталардың епрекшеліктері мен танысып оқ ып тү сініп, градус торларымен қ ажетті координатаны тауып уйреніп, арақ ашық тық ты ө лшеуді ү йренеді. Масштаб планда бағ дарлау сияқ ты абстрактылы тү сініктерді қ алыптастырғ анда оқ улық тың қ осар бетіндегі аэрофото суретпен салыстырып екеуіндегі географиялық нысандардың кескінделу ерекшелігін салыстырады. Салыстыру барысында шартты белгілермен танысады. Топографиялық талмен сарамандық жұ мыс істеу нә тижесінде аэрофото кескіні қ арағ анда план шартты болса нақ ты екенін анық тайды.

Абстрактылы масштаб туралы тү сініктері қ алыптасады. Кө змө лшер кескіндеу сабақ тарында планшетті кескіндеуге даярлау масштабты таң дау, планшеттен бағ дарлау нысаналау қ ашық тық ты ө лшеу кескіндеу алаң ын планғ а тү сірудің іскерлік дағ дылары қ алыптасады.