Оқушылардың аутоагрессивті қылығын алдын алу жұмысы жоспары.

Агрессия - ұ мтылу, шынайы іс-ә рекетті, фантазияны кө рсету, басқ ару мақ сатындағ ы доминатты ә рекет. Агрессиялық ә рекет - мақ сатты кө зделген тіршілік иесіне зиян келтіру ә рекеті. Агрессивті мінез–қ ұ лық тың ә р тү рлі формалары мен ө зіндік бағ алау дең гейлерінің арасында тә уелді байланыс орнайды жә не жеткіншек жасында мінездің акцентуациясына байланысты қ атты білінеді. Агрессиялық ты ө зіндік бағ алаудың кө рінуіне жатқ ызады, себебі, ө зіндік бағ алау дең гейімен агрессивтіліктің арасындағ ы ө зара байланыстың бар екенің тағ ы да нақ ты байқ ауғ а болады. Жасө спірімдік жаста агрессивті мінез - қ ұ лық себептерін ө з уақ ытында тез қ арастыру аса маң ызды, себебі, бұ л кезең олардың мінез–қ ұ лқ ындағ ы ауытқ ушылық тың болатының нақ ты кө рсетеді. Мысалы, мінез–қ ұ лық тағ ы оқ шаулану, тұ йық талу, ө зімен ө зі болу жағ дайын ә дейілеп нақ ты кө рсетуге байналысты туындағ ан ө зіндік бағ алаудың ә р тү рлі дең гейлері осы кезде байқ алады, яғ ни жеткіншек пен қ оршағ андардың арасында «мағ ыналық кедергі» болды дегенді тү сіндіреді.

Агрессияның жә не жоғ арғ ы алаң даушылық тың негізі жиі ерте балаық шақ та пайда болып, тұ рақ танып кейінгі кештеу жаста бекітіледі. Агрессия реакциялар формаларын келесі тү рде бө ліп кө рсетуге болады:

- Физикалық агрессия – біреуге қ арсы физикалық кү ш кө рсету;

- Жанама агрессия –бұ рма жолдарымен жасалынатын бір адамғ а бағ ытталғ ан ә рекет, сондай – ақ ешкімге бағ ытталмағ ан долылық кө ріністері (айғ ай, аяғ ымен тепсіну, жұ дырық пен стол ү стін ұ ру, есіктерді қ атты серпу);

- Вербальді агрессия - негативті сезімдердің белгілі бір форма ретінде (айғ ай, ұ рысу, у – шу, бү лдіру, сондай – ақ сө здік жауаптар арқ ылы қ орқ ыту, серу) білдіреді;

- Тітіркенушілікке бейімділік–беделдікке немесе басшылық қ а қ арсы бағ ытталғ ан оппозциондық мінез–қ ұ лық мә нері. Ол қ алыптасқ ан заң мен дә стү рге қ арсы белсенді кү ресті ұ йымдастыруғ а дейін ө суі мү мкін.

Психологиялық қ ызмет жұ мысының негізгі бағ ыттары

9. Психологиялық қ ызмет психодиагностикалық, консультациялық, ағ артушылық -профилактикалық, тү зету-дамытушылық жә не ә леуметтік-диспетчерлік бағ ытта жү зеге асырылады.
10. Психодиагностикалық бағ ыттар:
1) білім алушыларды психологиялық диагностикалау;
2) білім алушылардың бейімделуі, дамуы мен ә леуметтенуі мақ сатында оларды кешенді психологиялық тексеру;
3) білім алушылардың қ абілеттілігі, қ ызығ ушылығ ы мен икемділігін психологиялық диагностикалау;
4) психологиялық диагностиканың қ орытындысы бойынша психологиялық тұ жырымдар мен ұ сыныстарды дайындау.
11. Консультациялық бағ ыттар:
1) білім алушыларғ а, ата-аналар мен педагогтерге олардың сұ ранысы бойынша консультация беру;
2) білім алушыларғ а, ата-аналар мен педагогтерге жеке тұ лғ алық, кә сіптік ө зін-ө зі айқ ындау проблемалары жә не қ оршағ ан ортамен ө зара қ арым-қ атынастар бойынша жеке жә не топпен консультация жү ргізу;
3) кү йзелістік, жанжалдық, қ атты эмоционалды кү йзелістік жағ дайда болып табылатын білім алушыларғ а психологиялық қ олдау кө рсету;
4) тұ лғ ааралық жә не топаралық жанжалдарды шешуде делдалдық жұ мыстарды ұ йымдастыру.
12. Ағ артушылық -профилактикалық бағ ыттар:
1) білім алушылар мен педагогтердің ө зін-ө зі айқ ындауына, кә сіптік ө суіне ық пал ету;
2) білім алушылар бейімсіздігінің психологиялық алдын алу;
3) педагогтерді аттестаттауды ә леуметтік-психологиялық қ олдау;
4) ә дістемелік бірлестіктер мен педагогикалық кең естің жә не медициналық -психологиялық -педагогикалық консилиумдарының жұ мысына ық пал ету.
13. Тү зету-дамытушылық бағ ыттар:
1) жеке тұ лғ алық ө суге арналғ ан тренингтер ө ткізу;
2) білім алушылар мен педагогтердің тұ лғ алық, зияткерлік, эмоционалды-жігерлік, шығ армашылық даму ү йлесімділігі бойынша психологиялық тү зету жә не дамыту сабақ тарын ұ йымдастыру;
3) жанжалдық тұ лғ ааралық қ атынастарды тү зету.
14. Ә леуметтік-диспетчерлік бағ ыттар:
1) педагог-психологтың жә не кең кө лемде талап етілетін мамандардың кә сіптік қ ұ зыреттілігі, функционалдық міндеттері шең берінен шығ атын проблемаларды шешу бойынша (дефектологтарғ а, логопедтерге, тифлопедагогтарғ а т.б.) аралас-мамандармен жұ мыс жү ргізу;
2) ә леуметтік-медициналық -психологиялық қ ызметтер туралы деректер банкін қ алыптастыру;
3) аралас-мамандармен жә не шұ ғ ыл жағ дайда кө мек кө рсету бойынша мү дделі органдармен ө зара іс-қ имыл нә тижелерінің мониторингін жү ргізу.
15. Психологиялық қ ызмет жеке жә не топтық негізде білім алушыларғ а жә не педагог қ ызметкерлерге жұ мыстың диагностикалық, дамытушылық, тү зету жә не профилактикалық тү рлері кешенін жү ргізу ү шін жекеленген ғ имараттарғ а орналасқ ан жә не қ ажетті жағ дайлармен қ амтамасыз етілген педагог-психолог кабинеті базасында жұ мыс істейді.
16. Психологиялық қ ызметтің жұ мысын Жоғ ары тұ рғ ан орган ү йлестіреді.
17. Психологиялық қ ызметтің жұ мысы педагогикалық жә не медициналық қ ызметкерлермен, оның ішінде денсаулық сақ тау жү йесімен, қ амқ оршылық жә не қ орғ аншылық органдарымен, ата-аналар қ оғ амымен тығ ыз байланыста жү зеге асырылатын болады.
18. Психологиялық қ ызмет педагог - психологтардың ә дістемелік бірлестігімен, психологиялық орталық тармен, тә жірибелі психологтар кафедралары жә не қ ауымдастық тарымен, білім бө лімдерінің ә дістемелік кабинеттерімен ө зара ә рекетеседі.