Жетілдіру (Психологиялық білімді көтеру) және психологиялық түзету жұмыстары

Мақ саты: педагогикалық ү рдістерге қ атысушыларды психологиялық мә дениетін кө теру.

Бұ л бағ ыт баланың жеке тұ лғ алық жә не даралық қ алыптасу процесіне психологтың белсенді ә сер етуін білдіреді. Оның міндеті ә р баланың жас ерекшелік нормативтерінің сә йкестігін қ амтамасыз ететін, балаларды жеке оқ ытып, тә рбиелеуде, олардың қ абілетін, бейімділігін дамытуда педагогикалық ұ жымғ а кө мек беретін психологиялық қ ызмет бағ ыты болып табылады. Бұ л бағ ытта балалардың мінез-қ ұ лқ ындағ ы жә не оқ уындағ ы ө згерістер мен бұ зылуларды, дамуындағ ы ауытқ уларды тү зету жұ мыстары ерекше орын алады.

Психодиагностика барысында анық талғ ан жә не қ атаң индивидуальды, нақ ты ө згешелігі бар баланың жас ерекшелік жә не дара ерекшеліктері бойынша жетілдіру жә не психологиялық зерттеу жұ мыстарының бағ дарламалары мен жоспарлары қ ұ рылады.

1. Баланың ә р жас ерекшелік кезең інің дамуын есепке алғ анда, психикалық дамудың бө лек жақ тарын жә не жеке тұ лғ аның толық тай дамуына бағ ытталғ ан бағ дарламаларды ө ң деу жұ мыстарын жү ргізеді. Сынып жетекшілері мен ә кімшілік ө кілдерімен жә не басқ а да тұ лғ алармен бірлесе отырып психикалық дамудағ ы ауытқ уларды жоюғ а бағ ытталғ ан психологиялық коррекциялардың бағ дарламаларын жасайды жә не жү зеге асырады.

2. Психолог баланың психикалық дамуында ауытқ уларды болдырмау бағ ытында тү зету бағ дарламасын ө ң деп жү зеге асырады.

3. Жетілдіру жә не психологиялық тү зету жұ мыстарының бағ дарламасына психологиялық жә не педагогикалық бө лімдер кірістіріледі. Психолог психологиялық бө лімді жоспарлап, жү зеге асырады. Педагогикалық бө лімді мұ ғ алімдермен, тә рбиешілермен, ата-аналармен бірігіп ө ң дейді жә не оны психолог кө мегімен жоғ арыда аталғ ан адамдар орындайды. Жұ мыстың бө лек формаларына ересек балаларды, қ оғ амдық ө кілді жә не т.б. адамдарды кірістіруге болады.

4. Жетілдіру жә не психологиялық тү зету жұ мыстарын тө мендегі бағ ыттар бойынша ө ткізуге болады:

- жеке балалармен арнайы жұ мыс жү ргізу процесінде;

- балалар тобымен арнайы жұ мыс жү ргізу процесінде;

- тә рбиелік іс-шаралар бағ ытында;

- баланың ата-анасының жә не басқ а туыстарының қ атысуын қ ажет ететін формада ө ткізуге болады.

Психологиялық ә дістерді аймақ тың ә леуметтік, ұ лттық, мә дени жә не басқ а да ерекшеліктерін ескере отырып жасайды, қ олданады жә не бейімдейді.

Ауытқ улар мен бұ зылулар орталық жү йке жү йесінің немесе психологиялық аурулардың ағ залық зақ ымдануы болып табылмайтын жағ дайда ғ ана психологиялық -педагогикалық тү зету жұ мыстары жү зеге асады жә не саралау (дифференциальдық) диагностикасының барысында белгілі болатын ә кімшілік-тә рбиелік сипаттағ ы қ атаң шараларды қ олдануды талап етпейді.

Дамыту жә не психокоррекциялық бағ дарламалар екі бө лікті қ амтиды. Біріншісі психологиялық, екіншісі педагогикалық. Психологиялық бө лік психолог арқ ылы жү зеге асырылады, ә рі жоспарланады. Ал педагогикалық бө лік ұ стаздармен, ата-аналармен психолог біріге отырып жү зеге асырады.

Дамыту жә не психокоррекциялық жұ мыстар психологтың арнайы жұ мыстарында, ата-ананың қ атынасымен ә р баламен жекеленіп немесе топпен жү зеге асырылады.

Дамыту жә не психокоррекциялық жұ мыстар жү зеге асырылады, егер ол жү йке-жү йенің немесе психикалық ауытқ улардың нә тижесінде пайда болмағ ан болса.