Діни секталар. Сектанттардан қалай өзіңді қорғауға болады.

Діндік маркетинг: Ө зінің білімін тарату жә не ерекше ә дістермен жаң а адамдар қ ұ рамын жинау (кө лемді ақ параттар қ ұ ралдарында жарнама жасау, кө шедегі жарнамалар, пошталық жарнама, аталуы белгісіз семинарлар мен жарнамалар). Мысалғ а, Библияны оқ у (Муна, иеговалық тар сектасы), ағ ылшын тілін ү йрену (мормондар), психологиялық тренинг, қ арым-қ атынас мә селесіне рұ қ сат беру (сайентология сектасы), балалар тә рбиесі, қ айырымдылық концерттер («Жанұ я» сектасы), педагогика жә не медицина сұ рақ тары бойынша семинарлар (Акбашева сектасы) жә не т.б.

Психологиялық қ ысым: жаң адан келгендер ү немі ерекше ілтипатта болады – «махаббатпен бомбалау» (келген адамда секта қ ұ рамына дә л сол адамд жетіспегендей сезім орнайды).

Сананы бағ дарламалау: сектаның мү шесіне ең алдымен психикасы тұ рақ сыз, ашық адамгершілік белгілері, рухани, мә дени білімі жоқ адамдар кіреді. Ө мірлері бұ лың ғ ыр кө рінеді жә не ол жабайы ойлау қ абілетіне душар болады. Нә тижесінде адам сектанттардың біліміне, жиналыстарғ а қ атысуғ а, кө шбасшылары мен ұ стаздарының кө рсеткен нұ сқ ауларына толық тай тә уелді болып қ алады.

Рухани элитизм: секта мү шелерінің тү сінігі бойынша жалғ ыз олар ғ ана қ ұ тқ арылғ ан адамдар, айналадағ ы «екінші сорттағ ы» барлық адамдар қ аза тапқ анғ а душарланғ ан, себебі сектаның іліміне ермейтіндер болып келеді.

Тіршілік ә рекетіне бақ ылау жасау. Секта мү шелері қ алыпты ө мір сү руден қ алып, ү йреншікті қ оғ амдық қ арым-қ атынастан айырылады. Кө птеген шіркеулерге кө шіру қ олданылады, кө біне адамдардың тығ ыз орналасуы болады. Жақ таушылар кү ннің интенсивті тә ртібінде, яғ ни, шектелген тағ ам мен ұ йқ ыда, қ арбаластық ә рекеттерде ө мір сү реді. Оның себебі, секталық білімге жә не кө шбасшылылардың жеке бас ө міріне сыни кө зқ арастар қ алыптастырмау. Секталарда сектанттарды арнайы ү йлерге, пә терлерге, жабдық талғ ан шіркеулерге кө шіру қ олданылады. Кей жағ дайларда жақ таушыларғ а бақ ылау жасау ү шін, психотропты заттар мен гипноздың кө мегіне жү гінеді. Қ орыта айтқ анда, сектанттар сектағ а ө зінің уақ ытын, денсаулығ ын, мү лкін (пә терлер, кө біне секта кең сесі немесе «ашрамдар» жасауғ а сатылады, не беріледі), кейде ө з ө мірін қ ұ рбан етеді. Секта жақ таушыларғ а ғ ана ө з ә серін тигізумен тоқ талмай, олардың отбасына мү шелеріне, жақ ын адамдарына, таныстарына да таратуғ а тырысады.

Барлық қ ауіпті секталар қ айта ө ң деу ү рдісі кезінде шығ ыс психотехниктердің мың жылдық ә дістерін қ олданады.

1. Дә рі-дә рмекті – ә ртү рлі психотропты жә не наркотикалық заттардың кө мегімен.

2. Жең іл гипноздық ә дістер – мысалғ а, бір ортадағ ы улкен топ адамдарының, бір затқ а сендіру арқ ылы адамғ а кү ш тү сіру.

Лаң кестік актілер. Ү лкен лаң кестік ә рекеттер кө птеген шет мемлекеттерде орын алды: АҚ Ш-да 2001 жылғ ы 11 қ ыркү йек оқ иғ асы (Бү кілә лемдік сауда орталығ ына жә не Пентагонғ а шабуыл, 2749 жә не сә йкесінше 184 адамның ө мірін қ иды), Испаниядағ ы – 2004 жылғ ы наурызда (Мадрид электричкада, жарылыстары, нә тижесінде, 191 қ айтыс болды жә не 1900 адам жарақ ат алды), Ұ лыбританиядағ ы - 2005 жылғ ы шілдеде (Лондондағ ы жарылыс, 56 адамның ө мірін қ иды жә не 80-ден астамы жараланды) жә не т.б. Кестеде терроризмнен зарлап шеккен елдердің тізімі кө рсетілген 1994 жылдан 2004 жылдары аралығ ында.

2- кесте. Лаң кестіктен зардап шеккен елдер (1994-2004 ж.ж.)

Қ азір бү кіл ә лем сапалы лаң кестіктің ө згерісін басынан кешірді. Жеке лаң кестіктен жаппайылық а ауысуы: лаң кестердің басты объектісі тек билік элитасы ғ ана емес, барлық қ оғ амда жү ріп отырады.

Заманауи лаң кестердің басты тапсырмасы – ауқ ымды соқ қ ылардың жү зеге асырылуымен тү сіндіріледі, БАҚ ү немі бақ таластық тудырып, ү нлеу арқ ылы жарияланып отырды.

Лаң кестік ұ лттық шең берден ә лдеқ ашан шығ ып ү лгерді жә не халық аралық қ ұ былыс болды. Сарапшылардың бағ алауы бойынша, ә лемде 100-ден аса ірі террористік ұ йымдар бар деп топшыланады, олардың кө пшілігі бір-бірімен етене тығ ыз байланысты жұ мыс жасайды.

Лаң кестік – оның жеке жә не ұ йымдардың қ атынасындағ ы қ олданылуы қ аупі немесе кү штеуі, сонымен қ атар, жойылуы (кесел келтіру) немесе мү ліктік жә не ө зге де материалдық объектілерді жою.

Идеологиялық негіздері бойынша жә не кө рінісі аясы бойынша:

Саяси терроризм – билік ү шін талас, саяси қ арсыластырын биліктен ығ ыстыру кезінде кө рінеді;

Мемлекеттік лаң кестік – тұ рғ ындардың тұ тынуының нашарлауынан орын алады.

Діни лаң кестік – террористтердің сенімгерлігіне байланысты оларды соғ ан кү штеуге негізделеді.

Ұ лттық лаң кестік – мақ сатын ө зге ұ лтты жою арқ ылы жетуге ұ мтылатын тү рі.

Экономикалық лаң кестік – материалдық қ ұ ндылық тарғ а талас кезіндегі, тиімсіз экономикалық шарттарды қ абылдамағ ан елдерде орын алып жатады.

Қ ылмыстық лаң кестік – қ арсыластарын ө зге қ ылмыскерлерді жою, кө бінесе, олар бірлескен топтар арасында кө рініс табады.