Фразеологизмдер. 7 страница

1. «Арай» шағ ын кә сіпорны басшысы Б.Е.Кә рімнің атына жалақ ыны кө теру туралы ө тініш жазың ыз.

2. Аграрлы- биологиялық факультетінің деканы А.С.Хамзинаның атына денсаулығ ың ызғ а байланысты қ ысқ ы сессияның мерзімін екі аптағ а шегеруге рұ қ сат сұ райтындығ ың ыз туралы ө тініш жазың ыз.

3. А.Бйтұ рсынов атындағ ы Қ осанай мемлекеттік университетінің экономика факультетінің деканы У.М.Сағ албековтың атына кү ндізгі бө лімнен сырттай бө лімге ауысу туралы ө тініш жазың ыз.

4. Ы.Алтынсарин атындағ ы қ азақ -тү рік гимназиясының директоры А.Асқ арқ ызының атына отбасы жағ дайына байланысты кезектен тыс демалыс беру туралы ө тініш жазың ыз.

5. Аграрлы- биологиялық факультетінің деканының атына Халық аралық конференцияғ а қ атысу ү шін сабақ тан босату туралы ө тініш жазың ыз.

Анық тама Анық тама - мазмұ ны белгілі бір фактіні я оқ иғ аны дә лелдейтін, растайтын, сипаттайтын ақ параттық -анық тамалық іс қ ағ азының бір тү рі. Мекеме жетекшісі ө з билігі мен ө кілеттілігінің шең берінде ғ ана анық тама беруге жэне оны растап қ ол қ оюғ а қ ұ қ ы бар. Анық тама беруші жауапты адамның қ олы ұ йым мө рімен расталады. Кез келген анық таманың тіркелген нө мірі, жауапты адамның қ олы, мекеме мө рі болғ анда ғ ана заң дық кү ші бар. Анық тамадағ ы қ ызметтік сипаттағ ы мә ліметті тиісті бө лім кызметкері тексереді. Мысалы, ең бекақ ы туралы мә ліметті бухгалтерия бө лімінің қ ызметкері, белгілі бір мекемеде жұ мыс істейтіндігі туралы мә ліметті кадр бө лімінің қ ызметкері тексеріп, дайындайды. Анық тама А5 форматты парақ та дайындалады. Кейбір кө лемі ү лкен анық тамалар ү шін А4 форматты қ ағ аз пайдаланылады. Анық тама қ ұ рылымы тө мендегідей: 1.қ ұ жат аты; 2.негізгі мә тін; 3.анық таманың қ ай ұ йымғ а арналып берілгендігі туралы мә лімет; 4.анық таманың жарамдылық мерзімі жайлы мә лімет; 5.анық тама мә тінінде жазылғ ан мә ліметтің растығ ына жауапты ұ йым жетекшісінің лауазымы, аты-жө ні жә не қ олы. 1.Қ ұ жат аты. Қ ұ жат аты ү лкен ә ріптермен парақ тың ортасына жазылады. Мысалы, АНЫҚ ТАМА 2.Негізгі мә тін. Негізгі мә тінде анық таманың не ү шін берілгендігі азат жолдан басталып жазылады. Мысалы, “Осы анық тама Бердібаева Айгү л Оралбекқ ызының Абай атындағ ы Алматы мемлекеттік университеті филология факультеті кү ндізгі бө лімінің III курсында оқ итынын растайды”. 3.Анық таманың қ ай ұ йымғ а арналып берілгендігі туралы мә лімет. Бұ л мә лімет те азат жолдан басталып жазылады. Мысалы, “Анық тама теміржол жә не аэрофлот кассаларына кө рсету ү шін берілді”. 4.Анық таманың жарамдылық мерзімі туралы мә лімет. Бұ л мә лімет те жаң а жолдан жазылады жэне берілген анық таманың қ ай мерзімге дейін жарамды екендігі кө рсетіледі. Мысалы, “Анық тама 2005 жылдың 31 желтоқ санына дейін жарамдьі” немесе “Анық тама берілген кү ннен бастап 3 айга дейін жарамды”. Кейбір ө згермейтін фактілер жазылатын немесе болғ ан оқ иғ аның датасы кө рсетілетін анық тамалардың жарамдылық мерзімін кө рсету міндетті емес. Мысалы, емханада немесе полицияда болғ андығ ы туралы немесе белгілі бір қ ұ жатты, затты ө ткізгендігі туралы т.б. 5.Анық тама мә тінінде жазылғ ан мә ліметтің растығ ына жауапты ұ йым жетекшісінің лауазымы, аты-жө ні жә не қ олы.Бұ л мә лімет анық таманың жарамдылық мерзімінен кейін азат жолдан бастап жазылады. Анық тама беруші тұ лғ аның лауазымы жазылады, қ олы қ ойылады жә не фамилиясы, аты-жө ні беріледі. 1.Анық тама не ү шін беріледі? 2.Анық тама мазмұ нына қ арай қ ұ жаттың қ ай тү ріне жатады? 3.Анық тама қ ұ рылымына қ андай мә ліметтер кіреді? 4.Анық тама заң ды болу ү шін онда қ андай элементтер болуы керек?

Мә тінге арналғ ан сө здік

анық тама – справка

кө рсеткіш – показатель

сипаттау – описание

сондық тан – поэтому

мұ қ ият жинау – тщательный сбор

тексеру – проверка

салыстыру – сопоставление

талдау – анализ

талап етеді – требует

ә детте – обычно

қ андай да бір – какой-либо

куә ландыратын – удостоверяющих

мү дделі – заинтересованный

жалақ ы – заработанная плата

тұ ратын жері – место проживания

асырауында адамдардың болуы – наличие иждивенцев

қ ызметкердің сұ рауы бойынша – по просьбе сотрудника

лауазым – должность

біліктілік – квалификация

мө лшер – размер

оң жақ жоғ ары бұ рышында – в правом верхнем углу

реттік сан – порядковый номер

бір дана – один экземпляр

кіріс – доход

салық инспекциясы – налоговая инспекция

1-тапсырма.Орыс тіліне аударың ыз.

Анық тама мә тіні, кү ндізгі бө лім, сырттай бө лім, шағ ын кә сіпорын, жү ргізуші, ІІІ курс студенті, жеке куә лік, тө лқ ұ жат бө лімі, кадр бө лімі, диссертациялық кең ес, ұ лттық кітапхана, ең бекақ ы туралы мә лімет, мә ліметтің растығ ы, жарамды, 6 айғ а дейін жарамды, 2010 жылдың 21 ақ панына дейін жарамды, аудармашы болып істейді, жетекші маман болып істейтіндігін растайды.

2-тапсырма.Қ азақ тіліне аударың ыз.

Настоящая справка, председатель правления банка, сведения о сроке годности, место печати, выдана для предоставления, выдана для предоставления в ж/д кассу, выдана для предоставления в кассу аэрофлота, выдана для предоставления в паспортный отдел, справка действительна в течение 10 дней со дня выдачи.

3-тапсырма.Керекті тілдік бірліктерді қ ойып жазың ыз.

________________________ Ақ бергенова Назгү лдің Ә л-Фараби атындағ ы Қ азақ ұ лттық университеті биология факультеті кү ндізгі бө лімінің ІІІ курс студенті екендігін растайды. Анық тама Алматы қ аласы Алмалы аудандық паспорт бө ліміне ____________. Анық тама берілген кү ннен бастап _____________. Анық тама берілген кү ннен бастап _______________ дейін жарамды. Анық тама берілген кү ннен бастап 6 айғ а дейін ______________.Осы анық тама ___________ «Арай» шағ ын кә сіпорнында жү ргізуші болып жұ мыс істейтіндігін растайды.

Керекті тілдік бірліктер: Дә уірбаев Сә рсеннің / 3 айғ а дейін жарамды/ 2010 жылдың 31 желтоқ санына / жарамды / кө рсету ү шін берілді / осы анық тама.

4-тапсырма.Сө йлемдерді дұ рыс қ ұ растырың ыз.

1. Қ азақ стан Республикасы Халық банкісінің / № 154448 филиалында / жетекші маман/ болып қ ызмет істейді / Ақ жолова Айман Ниязбекқ ызы. 2. Анық тама / Ішкі істер бө ліміне / Ә уезов аудандық / тапсыру ү шін/ Алматы қ аласы / берілді. 3. Анық тама / 1айғ а / бастап/ кү ннен/ дейін/ жарамды/ берілген.

5-тапсырма. Қ азақ тіліне аударың ыз.

Настоящая справка выдана Оспановой Майре Сериковне, уроженке с.Кызылту Аральского района Кызылординской области в том, что в период с 2003 по 2008 гг. она действительно обучалась на заочном отделении Алматинского технологического института.

6-тапсырма.Орыс тіліне аударың ыз.

Осы анық тама 1973 жылы 12 ақ панда туғ ан Ерменбетова Айжан Сә рсенқ ызының, жеке куә лігі № 013352523, Астана қ аласы, Б.Момышұ лы кө шесіндегі 64-ү йдің 23-тіркелгенін растайды.

7-тапсырма.Тілдік бірліктері жұ птастырың ыз.

жұ мыс орны место печати

жеке куә лік дневное отделение

кү ндізгі бө лім адрес

мекенжай пляж

жағ ажай удостоверение личности

мө р орны состав семьи

отбасы қ ұ рамы начальник отдела

бө лім бастығ ы место работы

анық тама мазмұ ны содержание справки

8-тапсырма. Сө здерді мағ ыналарымен жұ птастырың ыз

1.Анық тама Керекті нә рселер туралы қ ысқ аша мә лімет

алатын жер.

2.Анық тама бюросы Жеке басты растайтын қ ұ жат.

3. Мекенжай Мекеме мө рі қ ойылатын жер.

4.Мө р орны Қ ұ жатта кө рсетілген мә ліметтің иесі.

5.Ә уежай Фактіні дә лелдейтін, растайтын қ ұ жат.

6.Жеке куә лік Қ оныс, тұ рақ орны.

7.Анық тама иесі Ұ шақ тар ұ шып, қ онатын жер.

9-тапсырма.Анық тама сө зінің тү бірін табың ыз, беретін мағ ынасын тү сіндірің із, сол тү бірді қ атыстыра отырып бірнеше сө йлем қ ұ раң ыз,

Арыз

Арыз - азаматтардың заң арқ ылы қ орғ алатын қ ұ қ ық тары ескерілмей, оны қ алпына келтіру туралы талап қ ойылғ ан жағ дайда, ә леуметтік ә ділетсіздік орын алғ анда, жалпы келең сіз жағ дай жайлы жазылатын іс қ ағ азының бір тү рі.

Арыз қ ұ жатты жазушының қ ұ қ ық тары мен мү дделерін бұ зып отырғ ан мекеме басшысының немесе аталғ ан мә селені шешуге, аталғ ан мә селеге араласуғ а қ ұ қ ығ ы бар мекеме басшысының атына жазылады. Арыз иесі орын алып отырғ ан келең сіз жағ дайды ретке келтіруді, жө ндеуді, заң сыздық қ а байланысты шара қ олдануды талап етеді. Арыз мазмұ н-мақ сатына қ арай анық тамалық -ақ параттық қ ұ жат болып табылады. Себебі арызда белгілі бір мекемедегі іс-ә рекетті ұ йымдастыру, я болмаса орындату мақ сатында жазылмайды. Жеке тұ лғ аның заң сыз іс-ә рекеттері туралы мә лімет беріліп, сол бойынша шара қ олданылу талап етіледі.

Арыз кө бінесе жеке адамның атынан жазылады. Дегенмен де қ ойылғ ан мә селе бірден бірнеше адамның немесе ү лкен ұ жымның мү ддесін кө здейтін ұ жымдық арыз тү рлері де кездеседі. Арыз белгілі бір себеппен ғ ана жазылады. Ә детте бір ғ ана мә селе немесе бір- бірімен байланысты бірнеше мә селе кө теріледі. Арыз онда айтылғ ан мә селені шешуге қ ұ қ ығ ы жә не ө кілеттігі бар адам я мекеме атына ғ ана жазылады.

Арыз жазу ережесі барынша қ арапайым десе де болады. Арыздың міндетті реквизиттері: кімге жолданғ аны, кім жазғ аны, қ ұ жат аты, мазмұ ны, қ олы, жазылу мерзімі. Арыз сиялы я шарикті каламмен, таза, тү зетулерсіз жазылуы керек. Жазу машинкасын немесе оргтехниканы қ олдануғ а болады. А4 форматты кейде А5 форматты қ ағ азғ а жазылады.

Арыз қ ұ рылымы:

1) қ ұ жат адресациясы (кімнің атына жазылғ аны);

2) қ ұ жат аты;

3) негізгі мә тін;

4) қ осымша болса оғ ан сілтеме;

5) жазылу мерзімі;

6) қ олы;

7) арыз мазмұ нымен келісушілер қ олы (егер бар болса);

1. Қ ұ жат адресациясы. Адресацияғ а лауазым иесінің, мекеме, ұ йым басшысының ресми қ ызметінің толық аты, қ ажет жағ дайда тегі, аты-жө ні кіреді. Адресация парақ тың оң жағ ын ала жазылады. Егер арыз бірнеше лауазым иесіне бірден жазылып отырғ ан болса, олардың барлығ ының ресми қ ызметі (қ ажет жағ дайда тегі, аты-жө ні) кө рсетілуі керек.

Мысалы,

2. А.Байтұ рсынов атындағ ы Қ останай мемлекеттік университеті экономика факультетінің деканы С.Серікболсыновқ а қ аржы мамандығ ының 2 курс

студенті А.Б. Батырбековтан

3. Қ ұ жат аты. Қ ұ жат аты парақ ортасына адресациядан тө мен жазылады.

Мысалы, АРЫЗ

4. Негізгі мә тін. Негізгі мә тін кіріспе сө зден басталады. Мыса­лы, Менің Сізге арыз беру себебім.... Ары қ арай қ ұ жаттың мә нін ашатын, арыз жазуғ а себеп болып отырғ ан негізгі мә селе сө з бола­ды. Арыз жазуғ а себеп болып отырғ ан жайттарды тө мендегідей қ ұ рылымдар арқ ылы беруге болады:...қ ызметкерінің заң сыз ә рекеттеріне байланысты,...қ атысты (туралы) т.б. Арыздың талап- мақ сатын тө мендегідей қ ұ рылымдар арқ ылы беруге болады. Мә тін соң ында кү нделікті қ ызмет этикасын сақ тау сө здерін қ олдана отырып, адресаттан қ андай шешім кү тетіндігі жазылады. Мысалы,

• Айтылғ андарды ескере отырып шара қ олдануың ызды сұ раймын,

• Нұ сқ ау беруің ізді сұ раймыи,

• Мә селені қ арастыруың ызды сұ раймын,

• Қ алыптасқ ан жағ дайга байланысты шара қ олдануың ызды сұ раймын,

• Заң дық кү ші бар қ ұ жаттар негізінде іске асыруың ызды сұ раймын,

• Белгіленген тә ртіпте жү ргізілуін жолга қ оюың ызды сұ раймын,

• Арыз бойынша тексеріс жү ргізуің ізді сү раймып т.б. Мә тін парақ тың бар кең дігіне, тақ ырыптан тө мен жазылады.

5. Қ осымша. Егер арызғ а қ осымша қ ұ жат т.б. мә лімет тіркелетін болса оғ ан сілтеме жасалады.

6. Жазылу мерзімі. Арыздың жазылғ ан кү ні, айы (жазбаша) жә не жылы кө рсетіледі. Жазылу мерзімі негізгі мә тіннен тө мен, парақ тың оң жақ бө лігінде орналасады. Мысалы, 24 наурыз 2014 жыл.

7. Қ олы. Арыз жазушының атқ аратын қ ызметінің толық ресми аты жазылады, қ олы қ ойылады. Парақ тың оң жағ ына тегі, аты-жө ні жазылады. Мысалы,

Петропавл қ аласы сү т зауытының жұ мысшысы А.К. Жайлауов

(қ олы)

8. Арыз мазмұ нымен келісушілер қ олы. Егер арызғ а қ ол қ оюшылар бірнешеу болса, онда олар иерархиялық тә ртіппен я болмаса ә ліпби тә ртібімен жазылады. Қ ол қ оюшылар ө те кө п болатын болса, онда арызғ а қ ол қ ою парағ ы тіркеледі.

Кейбір жағ дайда арыз жазушы тү рлі себептермен ө зінің аты-жө нін кө рсетпей, анонимді тү рде жазуы мү мкін, олар домалақ арыз деп аталады.

Арыз негізінен жеке адам атынан жазылатындық тан, тиісті меке- мелер мен жауапты тү лғ алар ең алдымен арызда кө рсетілген мә ліметтің ақ -қ арасын тексеріп, айтылғ андардың негізділігіне, шындық қ а жанасатындығ ына кө з жеткізеді. Себебі арыз адамдар арасындағ ы қ арым-қ атынастың бұ зылуынан, қ ызғ аныштан, белгілі бір адамды қ ызметінен кетіру мақ сатында біреулерден жиналғ ан жалғ ан фактілерге негізделіп жазылуы да мү мкін. Егер арызда кө рсетілген мә ліметтер расталса, тиісті шара қ олданылады.

Тө мендегі сұ рақ тарғ а жауап берің із. 1.Арыз мазмұ н-мақ сатына қ арай қ ұ жаттың қ ай тү ріне жатады? 2.Арыз қ андай жағ дайда жазылады? 3.Арыз кімнің атына жазылады? 4.Арыз қ ұ рылымына қ андай мә ліметтер кіреді? 5.Арызғ а кім қ ол қ ояды? 6.Арыз бірнеше адамның атынан жазылуы мү мкін бе? 7.Арыз бірнеше адамның атына жазылуы мү мкін бе? 8.Арызда жазылғ ан мә ліметтердің барлығ ы ә рқ ашан шындық қ а негізделе ме? 9.Арызда жазылғ ан мә ліметтер тексеріле ме? 10.Арызда жазылғ ан мә ліметтердің растығ ына кім жауап береді? 11.Арызда қ андай стандарт тілдік бірліктер қ олданылады? 12.Арыз иесінің аты-жө ні кө рсетілмеуі мү мкін бе?

1-тапсырма Орыс тіліне аударың ыз.

1) арыз; 2) жазбаша арыз; 3) ауызша арыз; 4) домалақ арыз;

арыз жазу; 6) арыз беру; 7) арызда кө рсетілген мә лімет; 8) хабардар ету; 9) заң сыз эрекет; 10) қ ызметкердің заң сыз ә рекеті; 11) белгіленген тә ртіпте; 12) қ ұ қ ық; 13) азаматтардың қ ұ қ ығ ы; 14) қ иын жағ дай; 15) ө кінішке орай; 16) тексеру; 17) тексеріс жү ргізуің ізді сұ раймын; 18) арыз бойынша тексеріс жү ргізуің ізді сұ раймын; 19) шара; 20) шара қ олдану; 21) қ алыптасқ ан жағ дайғ а байланысты шара қ олдану; 22) қ алыптасқ ан жағ дайғ а байланысты шара қ олдануың ызды сұ раймын.

2- тапсырма Қ азақ тіліне аударың ыз_______

1-Письменная жалоба. 2. Письменная жалоба - служебный документ, предназначенный для доведения до сведения должностного лица (как правило вышестоящего) информации узкой направленности в малом и среднем объеме. 3. Жалоба в абсолютном большинстве случаев пишется персонально (то есть от имени одного лица).4.Имеются и примеры коллективных заявлений, когда проблема поднимаемая в документе, затрагивает интересы сразу нескольких человек или большого коллектива.

3-тапсырма Керекті тілдік бірліктерді қ ойып, кө шіріп жазың ыз. 1.Талдық орғ ан қ аласы №5 ық шамауданында орналаскан 37-ү йге 2000 жылдың 20 қ аң тарынан бері.... 2.... бірнеше рет хабарласқ анымызбен еш нә тиже шық қ ан жоқ. 3. №5 ық шамауданында орналасқ ан 37-ү йдің жылумен қ амтамасыз етілуі ү шін, жылу жү йесінің дұ рыс жұ мыс істеуін ретке келтіре алмай отырғ ан лауазымды адамдарғ а... сұ раймыз.

Керекті тілдік бірліктер: жылу берілмей отыр, тиісті орындарга, нұ сқ ау беруің ізді, шара қ олдануың ызды.

4-тапсырма. Сө йлемдерді дұ рыс қ ұ растырың ыз

1. заң талаптарына / қ ызметкердің / қ айшы келеді / іс-ә рекеттері.

1. кү нге дейін / қ алып отыр / ө тінішім / бү гінгі / менің / жауапсыз /.

2. заң ды / шешімі / емес / жиналыстың. 4. атқ ара алмай / міндетін / отыр / дұ рыс / ө з. 5. отыр / орындаудан / бас тартып / міндетін / ө з.

1. бойынша / сұ раймын / жү ргізуің ізді / тексеріс / арыз. 7. расталғ ан жоқ / жазылғ ан / арызда / мә ліметтер.

5-тапсырма Қ азақ тіліне аударың ыз.

1. Обращаюсь к вам с жалобой на неправомерное действие сотрудника вверенного вам отделения полиции Байназарова А.И., выразившиеся в незаконном задержании и помещении в вытрезвитель моего мужа, Бекбосынова К.С., находящегося со вчерашнего дня, 23 марта, районном медвытрезвителе №2. 2. Отмечали день рождения мужа, после окончания торжества он вышел на улицу проводить гостей, где и был задержан за появление в нетрезвом состоянии и избит якобы за оказание сопротивления сотрудникам полиции. 3. Прошу вас срочно вмешаться и сообщить мне письменно о принятых в отношении Байназарова А.И. мерах. 4. Письменное заявление свидетелей задержания на 4 (четырех) листах при Сө здерді мағ ыналарымен жұ птастырың ыз

6-тапсырма. Сө здерді мағ ыналарымен жұ птастырың ыз

1. Дотация □ Еуропа одағ ына мү ше мемлекеттердің

бірың ғ ай валютасы.

2. Табыс □ Мемлекеттің кә сіпорындарғ а, ұ йымдарғ а т.б.

қ айтарусыз тә ртіппен беретін ақ шалай қ аражаты.

3. Дубликат □ Жиналыстыц шешімін заң ды деп тану ү шін

оғ ан қ атысушылардың кажетті саны.

4. Еуро □ Қ ызмет нә тижесінде алынатын ақ шалай

немесе ө зге қ ұ ндылық.

5. Алтын □ Айналыстағ ы қ ағ аз ақ шаның қ ұ нсыздануы.

6. Инфляция □ Ақ ша қ ызметіне орындауғ а жарамды ең ба-

ғ алы металл.

7-тапсырма. Фразеологизмдерді қ атыстыра отырып сө йлем қ ұ раң ыз. Орыс тіліндегі мағ ыналас фразеологизмдерді атаң ыз.

Басымен жауап береді Істеген ісі ү шін шара қ олданылды. Жазасын ө з мойнымен кө терді.

Басын ашты Кү рделі бір мә селенің, талас істің шешімін тапты, хабарлады.

Домалақ арыз Жазғ ан адамның аты-жө ні кө рсетілмей біреудің ү стінен жасалғ ан шағ ым, Жасырын (анонимді) хат.

1-аралық бақ ылау сұ рақ тары:

1. Іс қ ағ аздарының қ ызметтері мен сипаттары

2. Қ азақ ресми іс қ ағ аздарының тарихы

3. Ресми іс қ ағ аздар стилі

4. Іс қ ағ аздарының тү рлері жә не оларды топтастыру

5. Формасына қ арай ісқ ағ аздары қ алай бө лінеді?

6. Қ оданылу орнына қ арай ісқ ағ аздары қ алай бө лінеді?

7. Тү йіндеме қ андай қ ұ жат?

8. Тү йіндеменің қ ұ рылымы?

9. Тү йіндеме берудің тә сілдері

10. Ө мірбаян жә не оның тү рлері

11. Ө мірбаян нешінші жақ та жазылады?

12. Ө мірбаянның қ ызметі мен ерекшеліктер

13. Ө мірбаянда қ андай мә ліметтер жазылады?

14. Ө тінішқ андай жағ дайларда жазылады?

15. Ө тініш негізінде қ андай қ ұ жат дайындалады?

16. Ө тініш қ андай жағ дайда ресми қ ұ жат болып есептелінеді?

17. Арыздың анық тамасын айт.

18. Арыз қ андай жағ дайларда жазылады?

19. Арыз кімге жазылады?

20. Арыздың қ ұ рылымы қ андай?

21. Ө тініш тү ріндегі арыз дегеніміз не?

22. Шағ ым тү ріндегі арыз дегеніміз не?

23. Тү сініктеме тү ріндегі арыз дегеніміз не?

24. Анық тама қ андай қ ұ жат?

25. Анық тама не ү шін беріледі?

26. Оның қ ұ рылымы қ андай болады?

27. Тү сініктеме қ андай қ ұ жат?

28. Тү сініктеме қ ұ рылымы қ андай?

29. Мінездеме қ андай қ ұ жат?

30. Мінездеменің неше тү рі бар?

31. Мінездеме қ андай жағ дайда беріледі?

32. Мінездеменің қ ұ рылымы қ андай?

33. Кепілдеме мен мінездеменің ортақ белгілері қ андай?

34. Кепілдеме мен мінездеменің айырмашылық тары қ андай?

35. Бұ йрық қ андай қ ұ жат?

36. Бұ йрық қ а кім қ ол қ ояды?

37. Бұ йрық тың қ андай тү рлері бар?

38. Негізгі қ ызмет бойынша бұ йрық тар қ андай мә селелерді шешуге бағ ытталады?

39. Жеке қ ұ рам бойынша бұ йрық тар қ андай жағ дайларғ а байланысты шығ арылады?

40. Бұ йрық тың екінші бө лігі қ алай аталады?

Кезең дік бақ ылау тапсырмалары

I-нұ сқ а.

1-тапсырма. Қ азақ тіліне аударың ыз.

1) писать автобиографию; 2) бухгалтерская дело; 3) ответственность; 4) Прошу Вас предоставить мне оплачиваемый отпуск для сдачи экзаменационный сессии; 5) письменная жалоба; 6) настоящая справка; 7) родился в городе Актау; 8) среди студентов.

2-тапсырма. Сө йлемдерді дұ рыс қ ұ растырың ыз.

1) Мен, / 1984 жылы тудым/ Маржан Ә мірқ ызы Елеусізова/ Атырау қ аласында / 26 қ арашада. 2) Спортпен айналысқ анды/ ұ натамын/ кө ркем ә дебиет оқ ығ анды/ бос уақ ытымда. 3) Бітірген/ мамандығ ы бойынша/ Қ ұ рманғ азы атындағ ы Ө нер институтын/ Алтынбеков Серік / 1968 жылы/ 1969-2000 жылдар аралығ ында/ дыбыс режиссері. 4) заң талаптарына/ қ ызметтердің / қ айшы келеді/ іс- ә рекеттері. 5) Қ азақ стан Республикасы Халық банкісінің / № 154448 филиалында/ жетекші маман/ болып қ ызмет істейді/ Ақ жолова Айман Ниязбекқ ызы. 6) Анық тама/ 1 айғ а/ бастап/ кү ннен/ дейін/ жарамды/ берілген. 7) кү нге дейін/ қ алып отыр/ ө тінішім/ бү гінгі/ менің / жауапсыз. 8) беруің із/ 3 ай кө лемінде/ сұ раймын/ шығ армашылық демалыс.

3-тапсырма. Сө здерді мағ ыналарымен жұ птастырың ыз.

1) Баспа Ғ ылыми- анық тамалық кітап.

2) Аттестаттау Мекемені, оқ у орнын басқ арушы, жетекші.

3) Энциклопедия Жеке адамның ө мірі, білімі мен қ ызметі

жазылатын қ ұ жат.

4) Анық тама Кітап, журнал басып шығ аратын мекеме

5) Басшы Біреудің білімі, іскерлігі туралы пікір,

қ орытынды.

6) Айыппұ л Керекті нә рселер туралы қ ысқ аша мә лімет

алатын жер.

7) Аттестат қ оныс, тұ рақ, орын.

8) Мекенжай Орта дә режелі оқ у орнын бітіргендігі туралы

қ ұ жат.

4-тапсырма. Орыс тіліне аударың ыз.

1) ерекше аттестат; 2) орынбасар; 3) 1947 жылы 15 қ ыркү йек; 4) мекеме мө рі басылды; 5) мінездеме; 6) ғ ылыми кандидаты; 7) отбасы жағ дайыма байланысты; 8) анық тама мә тіні.

5-тапсырма. Керекті тілдік бірліктерді қ ойып, кө шіріп жазың ыз.

1) Ә кем, Ө міржанұ лы Асқ арбеков, 1940 жылы..., Арал қ алалық ә леуметтік қ амсыздандыру бө лімінде.... 2) Баскетболдан ө ткен аудандық, облыстық.... 3)... – ө з ісін жетік білетін, тә жірибелі маман. 4) Кү ндізгі бө лісге... рұ қ сат етуің ізді сұ раймын. 5) Анық тама Алматы қ аласы Алмалы аудандық паспорт бө ліміне.... 6) Техникалық сипаттағ ы қ ұ жаттарды... тә жірибем бар. 7) Осы анық тама... «Арай» шағ ын кә сіпорынында жү ргізуші болып істейтіндігі.8) Ө з мамандығ ы бойынша... жақ сы мең герген.