Жалпыға білім беру мектеп жағдайында қимыл-қозғалыс аппараты бұзылған балаларды оқыту шарттары.

«Қ имыл-қ озғ алыс аппаратының қ ызметтік бұ зылыстары» тү сінігі жинақ ы мінезді жә не органикалық орталық немесе аралық (перифериялық) негізді қ озғ алыс бұ зылыстарынан тұ рады.

Қ имыл-қ озғ алыс аппаратының бұ зылыстары бар балалар келесі категорияларғ а (топтарғ а) бө лінеді:

- церебралды сал ауруы бар балалар (ЦСА);

- қ алыпқ а келетін немесе резидуалды дең гейдегі полиомиелит ә серлерімен;

- миопатиямен;

- қ имыл-қ озғ алыс аппаратындағ ы туа біткен жә не жү ре пайда болғ ан жетілмеу мен ө герістермен.

Қ имыл-қ озғ алыс аппаратында бұ зылыстары бар оқ ушылар жалпығ а білім беру мектептерінің арнайы сыныптарында немесе мамандардың арнайы психологиялық -педагогикалық кө мегімен жалпы сыныпта, сонымен қ атар ө з ү йінде оқ иды.

Қ имыл-қ озғ алыс аппаратының бұ зылыс тү рлері:

1. Жү йке жү йесінің аурулары: БСА (ДЦП), полиомиелит.

2. Қ имыл-қ озғ алыс аппаратының туа пайда болғ ан ауытқ ушылығ ы (қ исық мойын, маймақ аяқ тық, аяқ –қ олдарының жетілмеуі мен кемістіктері, артрогрипоз, сан сү йегінің туа шығ ып кетуі, табан сү йектерінің ө згеруі).

3. Қ имыл-қ озғ алыс аппаратының жү ре пайда болғ ан аурулары мен зақ ымдануы: бас миы, арқ а миы жә не аяқ -қ олдардың зақ ымданулары, полиартрит, қ аң қ а аурулары (туберкулез, сү йектердің ісінуі, остеомиелит).

Балалар сал ауруы – эмбрионның, баланың жатырда даму жә не енді

туылуы кезінде ішкі жә не сыртқ ы зиянды мінезді тү рлі ә серлерге шалдығ у себебінен пайда болғ ан миының ауыр тү рде зақ ымдануы. БСА тү рлі қ озғ алыстық, психикалық жә не тілдік бұ зылыстар арқ ылы кө рініс табады.

Қ имыл-қ озғ алыс аппаратарында бұ зылыстары бар балаларды

оқ ытатын жалпығ а білім беру мектебінің арнайы жабдық талғ ан ғ имараты болуы керек (пандустар, кең есіктер, мү гедек креслосын кө тергіш, текпешек жанындағ ы кө тергіш, есіктердің автоматтандырылғ ан ашқ ыштары жә не т.б.). Партаның жанында мү гедек арбасын, балдақ тар мен таяқ ша жә не т.б. салып қ оюғ а арналғ ан қ осымша кең істіктік болуын қ арастырғ ан дұ рыс. Балағ а арбасымен немесе балдақ тармен тақ тағ а еркін жете алуғ а жағ дай жасау тиіс, ол тақ тағ а жақ ын отырғ аны дұ рыс. Балалар сал ауруы бар оқ ушы мектеп табалдырығ ын аттамас бұ рын басқ а балалармен (ү лкен назарды ата-аналар қ оғ амына аудару керек) БСА бар оқ ушыларғ а толерантты қ атынасты қ алыптастырумен байланысты дайындық жұ мысын жү ргізген дұ рыс.

Мұ ғ алімдердің қ ұ зырлығ ын жоғ арылату мен ата-аналардың педагогикалық білімдерін толық тыру ү шін мектептің ә дістемелік кең естерінде, ата-аналар жиналыстарында жә не педагогикалық кең естерде қ имыл-қ озғ алыс аппараттарында бұ зылыстары бар балалардың ерекшеліктері туралы таныстыру-ә ң гімелесу жұ мысын жү ргізу пайдалы. Жұ мыстың бұ л тү рін ө ткізуге медициналық мекемелер мен реабилитациялық орталық тардан, психологиялық -педагогикалық тү зету кабинеттерінен мамандарды шақ ыруғ а болады.

Қ имыл-қ озғ алыс аппаратында бұ зылыстары бар балаларды ә леуметтік бейімдеу мен тү зету жұ мысын іске асыру ү шін, олардың жеке қ ажеттіліктерін ескере отырып, оқ ыту мен тә рбиелеуге арнайы жағ дай жә не кедергісіз орта жасау керек. БСА шалдық қ андарды ерте анық тау мен жү йелі емдік-педагогикалық жұ мысты ерте бастаудан тұ ратын кө мек беру жү йесін ә рі қ арай жетілдіру қ ажеттілігі артады. БСА бар балалар медициналық кө мекті денсаулық сақ тау Министрлігінің мекемелері жү йесінде ала алады, нақ тырақ: алғ ашқ ы медициналық -санитарлық кө мек беру мекемелерінде, стационарларда, балалар ү йлерінде, диспансерлерде, арнайы санаторийлер мен реабилитациялық орталық тарда. Бұ л мекемелерде қ алыптандыру емі мен мамандардың кә сіби кө мегі (логопедтер, дефектологтар, психологтар, тә рбиешілер, дә рігерлер мен т.б.) ұ зақ мерзімді жү ргізіледі.