Температура түрлендіргіштері.

Кірістік электр шамаларының тү ріне қ арай электр жылулық элементтер термокедергі жә не термопара болып бө лінеді. Термокедергі деп, қ асиеті температурағ а тә уелді металдан немесе жартылыай ө ткізгіштен жасалғ ан кедергіні айтады. Металл термокедергі таза мыс, темір, никель жә не платина секілді металлдардан ә зірленеді. Жартылай ө ткізгіштерден металдардың айырмашылығ ы олардың кедергісі температура артқ ан сайын кеми тү седі. Жартылай ө ткізгіштердің термокедергілерінің сезімталдығ ы металл термокедергілерге қ арағ анда айтарлық тай жоғ ары. Себебі металл ү шін температуралық коэффициент шамамен _э=(4...6)10^-3 болса, жартылай ө ткізгіш ү шін =-40 10^-3 жә не одан да жоғ ары болады, яғ ни 6...10 есе ү лкен.

Сә уле пирометрлері.

Сә уле пирометрлері немесе пирометрлер деп дене температурасын олардың жылулық сә уле шығ аруы бойынша анық тайтын ө лшеу қ ұ ралдарын айтады. Дененің жылулық сә уле шығ ару қ асиеттерін пайдаланып дененің температурасын ө лшеу тә сілі, абсолют қ ара дененің, яғ ни ө зіне келетін барлық сә улелік энергияны тү гелдей жұ татын дененің сә уле шығ ару заң дарына негізделген. Сә улелік энергия қ ызғ ан денеден ұ зындығ ы ә р тү рлі толқ ындар тү рінде тарайды.

Пирометрлер ә рекет принципі бойынша жарық тылық (оптикалық), радияциялық (толық сә уле шығ ару) жә не тү рлі-тү сті (спектрлік қ атынас) болып бө лінеді.

Жарық тылық пирометрлер.

Бұ лардың жұ мыс істеу принципі зерттелетін дененің монохромат сә улесінің жарық тылығ ын пирометрлік шаманың қ ыздыру қ ылының жарық тылығ ымен салыстыруғ а негізделген. Бұ лар спектрдің кө рінетін аймағ ындағ ы қ ызғ ан дененің температурасын ө лшеуге (700^оС-тан 800^оС-қ а дейін) арналғ ан.