Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Ядролық жарылыс кезіндегі нысанның потенциалды қауіпі






Мақ саты: Ядролық жарылыс кезіндегі нысанның потенциалды қ ауіпімен танысу.

 

Ядролық жарылыстың зақ ымдаушы факторларының ә серінен ө рт, жаппай қ ирау, коммуналдық -энергетикалық тораптарда апаттар, жердің радиоактивті ластануы жә не халық арасында едә уір шығ ын пайда болатын аумақ. Ядролық зақ ым ошағ ының аумағ ы қ олданылғ ан қ арудың мө лшері мен қ уатына, жарылыстардың тү ріне, қ ұ рылыстың сипатына, жер бедеріне (акватория терендігі) жә не ауа райы жағ дайларына байланысты.

Қ ирау сипатына қ арай жә не қ ұ тқ ару жұ мыстарының кө лемін белгілеу.

Соғ ыс уақ ытында қ арсылас жақ ядролық қ аруды қ олданғ ан кезде мынадай зақ ымдағ ыш факторлары ә сер етеді.

Соқ қ ы толқ ыны - негізгі зақ ымдағ ыш ә сер факторы, жарылыс кіндігінен барлық жақ қ а дыбыс жылдамдығ ымен қ озғ алатын, қ атты сығ ылғ ан ауаның жиналғ ан жері. Осылайша Шгт ядролық оқ тү мсық тың жарылысы кезінде соқ қ ы толқ ыны 9 секундта, 5 километрге, 22 секундта, 10 километрге жетеді.

Соқ қ ы толқ ыны ғ имаратты, техниканы, ө ндірістік қ ондырғ ыны, қ иратады жә не адамдарды зақ ымдайды. Соқ қ ы толқ ынның зақ ымдағ ыш ә сері шаршы сантиметрге (кг/см2) килограммдармен кө рсетілетін оның тө нірегіндегі артық қ ысыммен сипаталады. Мысалы, ауадағ ы ядролық жарылыс кезінде қ абылдау бетінің алаң ы 50()см2, тү рғ ан адамғ а артық қ ысымы 0, 5 кг/см2 соқ қ ы толқ ыны 2500 кг кү шпен ә сер етеді. Ядролық зақ ымдау ошағ ы шартты тү рде тө рт шең берлі аймақ қ а бө лінеді.

Бірінші аймақ қ а (жарылыс кіндігіне жақ ын жердегі толық қ ираушылық) сырттқ ы шекарағ а 0, 5 кг/см2 жоғ арырақ артық қ ысым-мен соқ қ ы толқ ынының ә серіне ү шырағ ан зақ ымдану ошағ ының аумағ ы жатады.

Екінші аймақ (қ атты қ ирау) 0, 5 - 0, 3 кг/см2 соқ қ ы толқ ынының артық қ ысымымен сипатталады. Бү л аймақ та тас ғ имараттар мен жертө белер қ атты қ ирап, ағ аш ғ имараттар толық қ ирауы мү мкін, ү йінділер пайда болып, ө рт шығ уы да мү мкін. Панаханалардың кө бісі сақ талады, алайда кейбіреулерінің кіреберісі мен шығ аберісін ү йінді басып қ алуы мү мкін. Панаханадағ ы адамдар зардап шекпейді.

Ү шінші аймақ (орташа қ ираулар) 0, 3 - 0, 2 кг/см2 соқ қ ы толқ ы-нының артық қ ысымымен, ғ имараттар мен тү рақ жайлардың ішінара қ ирауымен сипатталады. Оларды жаппай ө рт жайлауы мү мкін, (кө птеген қ орғ аныс ғ имараттар сақ талынады, ал онда тү рғ ан адамдар зардап шекпейді. Қ орғ аныс ғ имаратының сыртында қ алғ ан адамдардың бір бө лігі жарақ ат алып, жедел медициналық кө мекті қ ажет етеді.

Тө ртінші аймақ (болмашы қ ираулар) 0, 2 - 0, 1 кг/см2 толқ ын соқ қ ысының артық қ ысымымен сипатталады. Бұ л аймақ та ғ имараттар мен тұ рақ жайлардың қ ирауы сирек.

Жарық тың сә уле шығ аруы - ядролық жарылыс кезінде пайда болатын сә уле энергиясының ағ ыны. Ядролық жарылыс жарқ ылдағ ан аумақ тағ ы ауаның температурасы жарқ ылдау басында миллион градусқ а дейін жетіп, аяғ ында бірнеше мың градусқ а дейін тө -мендейді. Жарық тың сә уле шығ аруы қ ас-қ ағ ым сә тте таралып, аз уақ ыт ғ ана ә сер етеді.
Жарық сә улесі кү ндікінен ә лде қ айда кү шті, ал жарылыс кезінде пайда болғ ан ядролық шар жү здеген километрден кө рінеді.

Жарық сә улесінің зақ ымдағ ыш ә сері жарық серпінімен, яғ ни жарық сә улесі бағ ытына қ арсы орналасқ ан ү стінгі беттегі Ісм2 сә улелену кезінде ө ткен жарық энергиясының санымен сипатталады. Жарық серпінінің ө лшем бірлігіне 1 кал/см2 алынады. 2-4 кал/см жарық серпіні кезінде қ орғ анбағ ан адамдарда бірінші дә режедегі кү йік, 4-7, 5 кал/см2 кезінде екінші дә режедегі кү йік (бү ршіктердің пайда болуы). 5-12 кал/см2 кезінде ү шінші дә режедегі кү йік (тері жамылғ ыларының толық жансыздануы), 12 кал/см2 ө нан жоғ ары болса, тө ртінші дә режедегі кү йік алады (тері жаппай жансызданып ү лбірейді).

Жарық сә улесі жаппай ө рт тудыруғ а қ абілетті.
Жарық сә улесінің жиілігі ауа райына қ атты тә уелді. Тү ман, жаң быр мен қ ар оның ә серін қ атты ә лсіретеді, ал ашық қ ү рғ ақ ауа райы, керісінше, ө рттердің шығ уы мен кү йік алуғ а қ олайлы жағ дай жасайды.

Ө ткіш радиация - ядролық жарылыс кезінде шығ атын гамма сә улелер мен нейтрондар ағ ыны. Р-нің зақ ымдаушы ә рекеті адамдардың сә уле ауруын тудырады, зақ ымдаушы фактордың мә ні гамма сә улелер мен нейтрондар тірі клеткалардың молекулаларын иондап, олардың қ алыпты тіршілік қ ызметін бү зады. Мұ ның нә тижесінде адамдар сә уле ауруына шалдығ ады, кө п доза алғ ан адамдар мерт болады. ү сті жабылғ ан жыралар, блиндаждар, паналау ғ имараттары жә не басқ а қ орғ аныс қ ұ рылыстары сондай-ақ қ орғ аныс киімдер Р-ның ә серін кү рт ә лсіретеді.

 

 






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.