Еңбекке жарамдылық сараптамасы

Клиникалық формасына байланыссыз пневмониялар науқ астардың барлығ ын уақ ытша ең бекке жарамсыздық қ а ә келеді (УЕЖ). УЕЖ-ң ұ зақ тығ ы кө птеген факторларғ а байланысты. Оның ішінде госпитализация мерзімдеріне байланысты. Ерте госпитализация (3 кү ннің ішінде) жә не стационар жағ дайында уақ тылы емдец аурудың жең іл тү рде ө туіне ә келіп, УЕЖ мерзімдерін азайтады орта есеппен 23 кү нге дейін. Кеш госпитализация (6 кү ні, 10 жә не одан кеш) стационарлы емнің ұ заруына жә не УЕЖ-ң жалпы ұ зақ тығ ын ауыр клиникалық кө ріністерімен ұ зартады. 6-10кү ні госпитализацияланғ андарда УЕЖ 30кү н қ ұ райды, ал стационарғ а 10 кү н жә не одан да кеш тү скендердің УЕЖ 45 кү н қ ұ райды. УЕЖ-ң ұ зақ тығ ына қ оздырғ ыштың сипаты да ә сер етеді. Стафилококкты пневмония стрептококкты пневмониядан айырмашылығ ы: айқ ын сорфологиялық жә не функциональды ө згерістермен, ауыр ағ ыммен кө рінеді, сондық тан ұ зақ мерзімді стационарлы емді қ ажет етеді, соғ ан сә йкес УЕЖ-ң жалпы мерзімінің ұ ақ тығ ының артуына ә келеді. УЕЖ-ң ұ зақ қ а созылатын мерзімдері вирусты-бактериальды пневмонияларда (орташа 29 кү н), вирусты (25 кү н) жә не бактериальды (26 кү н). Бұ л вирусты пневмонияларда физикальды кө ріністерінің аз болуымен тү сіндіріледі, ал 13-18 %-де- физикальды- негативті тұ маулы пневмониялар болып табылады. Пневмониялар кезінде УЕЖ мерзімдеріне сыртқ ы тыныс қ ызметінінің бұ зылысы ә сер етеді. Пневмониялардың барлық тү рлерінде тыныс алу мен тыныс шығ арудың бірдей тө мендеуі байқ алады, ол ө кпелік вентиляцияның рестриктивті бұ зылысын кө рсететеді. УЕЖ мерзімдері сыртқ ы тыныс қ ызметінің (СТҚ) айқ ын бұ зылыстарында ұ зағ ырақ болады (орташа 31 кү н). Тыныс алу ағ заларының (созылмалы бронхит, ө кпе эмфиземасы) жә не қ ан айналымның (жү ректің ревматикалық ақ аулары, гипертониялық ауру, ЖИА) қ осымша аурулары тұ сында дамығ ан ө кпенің жедел қ абынуы УЕЖ мерзімін ұ зартады. Бұ л мұ ндай науқ астарда ө кпелік вентиляциясының айқ ын бұ зылыстарымен жә не организм бұ зылғ ан функцияларының баяу қ алпына келуімен байланысты. Жү рек қ ан тамыр жү йесінің қ осымша аурулары бар науқ астардағ ы пневмония кезіндегі УЕЖ мерзімі 33 кү нді қ ұ райды. УЕЖ мерзімдеріне науқ астардың жасы да ә сер етеді. Пневмонияның ұ зақ қ а созылуы организмнің иммунобиологиялық ерекшеліктері тө мендеген егде науқ астарда байқ алады. Сонымен қ атар, мұ ндай науқ астарда ө кпелік тіннің жасқ а байланысты ө згерістері интерстициальды ө згерістердің инфильтративтіден басым болуына септігін тигізеді. 50 жастан асқ ан науқ астарда УЕЖ мерзімі- 31 кү н, 30 жасқ а дейінгі науқ астарда- 23 кү н қ ұ райды. Бө лікті пневмония - ошақ тығ а қ арағ анда УЕЖ мерзімі ұ зақ болады- 32 кү н, ал ошақ тыда- 28 кү н. Ауырлық дә режесіне байланысты УЕЖ мерзімдері. Жең іл ағ ымды - 15 кү ннен аз, жалпы ұ зақ тығ ы (стациоанрда болғ ан кү ндері, реконвалесценция кезең інде амбулаторлы ем- 21 кү н қ ұ райды). Ортша ауырлық дә режесінде- УЕЖ жалпы мерзімі – 28 кү нге дейін, ол аурудың морфологиялық жә не клиникалық кө ріністерінің айқ ын болуымен жә не оның клинико-рентгенологиялық жә не организмнің функциональды бұ зылыстарының баяу қ алпына келуімен байланысты. Ауыр ағ ымында- УЕЖ жалпы ұ зақ тығ ы- 71 кү н. УЕЖ мерзімінің ө те ұ зақ болуы пневмонияның асқ ынулары қ осылғ анда байқ алады (абсцестелгенде- 80-88 кү нге дейін).

Аурудың созылың қ ы ағ ымына ө кпе тініндегі морфологиялық ө згерістердің сипаты, ауырлығ ы жә не таралуы септігін тигізеді. Пневмонияның ағ ымына қ осымша аурулары (пневмосклероз, ө кпе эмфиземасы, инфаркттан кейінгі кардиосклероз, ревматикалық қ ызба), науқ астардың жасы ә сер етеді. Ү рдістің дедел ағ ымымынң созылың қ ы тү ріне ауысуы 40 жастан асқ ан науқ астарда кездеседі. Пневмония ағ ымына анамнездегі қ ауіп-қ атер факторлары да ә сер етеді (ұ заұ қ қ а созылғ ан темекі тарту, алкогольді кө п қ олдану).

Науқ астардың жұ мысқ а шығ у критерийлері:

· клинико-рентгенологиялық кө ріністің толық қ алпына келуі;

· лабораторлы, биохимиялық мә ліметтердің толық қ алпына келуі;

· бронхоө кпелік жә не жү рек-қ ан тамырлық жү йенің функциональды жағ дайының кө рсеткіштерінің толық қ алпына келуі.

Пневмониямен ауырығ ан науқ астарда УЕЖ мерзімінің ұ заруына жұ мыс тү рі мен ең бек жағ дайы да ә сер етеді. Егер науқ ас кә сібінде денсаулық қ а теріс ә сер ететін ө ндірістік факторлар орын алатын болса (тө мен температура, жоғ ары ылғ алдылық) жергілікті санаторияларда курорттық ем алғ ан дұ рыс (Бурабай, Щучинск, Кө ктем, Сосновый бор жә не т.б.).

Санаторлы-курорттық ем тиімділігін бағ алағ анда тө мендегілер ескерілуі тиіс:

· жалпы клиникалық кө рсеткіштер (жө тел, қ ақ ырық тың шығ уы, ентігу);

· физикальды кө рсеткіштер динамикасы;

· қ абыну белсенділігінің кө рсеткіштері;

· психоэмоциональды сфераның сиптаттамасы;

· сыртқ ы тыныс пен бронхиальды ө ткізгіштіктің кө рсеткіштері;

· физикалық жү ктемеге толеранттылық.