Интеграцияның статикалық және динамикалық әсеріне түсіндіру беріңіз.

Статикалық ә сері:

· Сауданы қ ұ ру «trade creation» ә сері.

· Сауданың ауытқ уы “trade diversion” ә сері

Бұ л карама–карсы – оң жә не теріс ә серлер

· Сауданы қ ұ ру– сауданы либерализациясының элементі

· Сауданың ауытқ ұ ы–интеграциялық протекционизм элементі

Ақ ырғ ы нә тиже осы ә сердлердің қ айсысы артық болуына тә уелді.

Сауданы қ ұ ру ә сері – кедендік одақ тың шең берң нде импорттық баж салық тары жоқ нә тижесінде шетелдік тауар (кедендік одақ қ а кіретін елдердің тауарлары) жергілікті тауардан арзан болады. Тұ тынушылар осы тауарды шетелден сатып алады. Ресурстарды бұ рынғ ыдан тиімді қ олд.

Сауданың ауытқ уы – жергілікті тұ тынушылардың тауарларды тиімдірек ө ндіретін, бірақ кедендік одақ қ а кірмейтін елден сатып алудың орнына тиімдлілігі тө мен тауарды кедендік одақ қ а кіретін елден сатып алуы. Бұ л импорттық баж салық тардың жоқ нә тижесі. Ресурстар тиімсіз қ олд.

Қ атысушы елдердің ә л–ауқ аты нашарлайды, егер сауданың ауытқ у ә сері ө з қ ұ ндық мө лшері бойынша сауда қ ұ ру ә серінен асып тү ссе,

яғ ни сауда ауытқ уы сауда қ ұ ру ә сері

Қ атысушы елдердің ә л–ауқ аты жақ сарады: егер сауда ауытқ уы сауда қ ұ ру ә сері.

Дж. Мид 1955 ж. «екінші ү здіктің» идеясын ұ ынды.

«екінші ү здіктің» теориясы – еркін сауда саясатынан басқ а, жиынтық ә л–ауқ атты ө суді қ амтамасыз ететін тағ ы да бір саясаттын тү рі жок екені сө зсіз.

Инт. жағ ымды жә не жағ ымсыз ә сері бірнеше жағ дайларғ а байланысты:

· Баж салық тарының дең гейіне– интеграцияғ а дейінгі елдердің баж салық тарының дең гейіне жә не ү шінші елдерге қ атсыты баж салық тарының дең гейіне;

· интегр–н елдер арасындағ ы сауда кө леміне, бә секеге, интеграциялану дә режесіне байланысты.

Интегр. динамикалық ә серлері:

· Ә р тү рлі елдердің ө нд–нің арасында бә секелестіктің ө суінің нә тижесіндебағ алардың ө суі тежелінеді, тауарлардың сапасы жақ сарады, жаң а технологияларды жасау ынталандырылады.

· Нә тижесінде қ атысушы елдер масштаб экономикалық артық шылық тарын пайдаланады;

· Интегр. ү шінші елдерден инвест–қ ағ ымдарын кө бейтеді