Материалдық емес активтерді бағалау.

Материалдық емес активтер оларды сатып алу сә тінде сатып алу қ ұ ны бойынша бағ аланады.Сатып алу қ ұ нына активті сатып алуғ а байланысты жұ мсалғ ан ибарлық шығ ындар қ осылады.

Материалдық емес активтерді есепке алғ ан кезде олардың қ ызмет ету мерзімін дұ рыс анық ұ тап алу керек.

Материалдық емес активтерді есептен шығ ару.

Материалдық емес активтердің қ ұ ндары олардың қ ызмет ету мерзімінің ішінде жү йелі тү рде есептен шығ арылады. Материалдық емес активтерге амортизация есептеуде жү йелеп қ олданылатын ә діс тікелей сызық тық материалдық емес активтердің пайдалы қ ызмет ету мерзімін мерзім сайын қ айта қ арап отыру керек. Бірақ, сатып алу кү нінен бастап жиырма жылдан аспауы керек. (авторлық қ ұ қ ық тан басқ асы)

Материалдық емес активтерді қ ұ нсыздануы

Материалдық емес активтердің есебін жү ргізу ү шін келесідей шоттар қ олданылады. 2730 «Басқ а да материалдық емес активтер»

2740 «Материалдық емес активтердің амортизациясы жә не қ ұ нсыздануы».

3. Фирмалардың іскерлік репутациясы ең кө п таралғ ан жә не маң ызды материалдық емес актив болып саналады.

Гудвилл ыирмаларды сатқ ан кезде ғ ана пайда болады. Бұ л активтерден алынатын болашақ тағ ы экономикалық пайда. Гудвилл сомасы кә сіпорынды сатып алу қ ұ нымен олардың таза активтерінің арасындағ ы айырмасы ретінде анық талады. Таза активтер (баланс бойынша анық таймыз)

Таза активтер = активтердің жалпы сомасы – міндеттемелер

4. Ғ ылыми зерттеу жұ мыстарына жә не жаң алық тарғ а (разработка) жұ мсалатын шығ ындар. Халық аралық қ аржылық есеп стандарттары бойынша № 38 зереттеулермен дайындамаларғ а келесідей анық тамалар берілген.

Зерттеулер дегеніміз – жаң адан ғ ылыми техникалық білімдерді алу мақ сатында қ абылданғ ан жоспарланғ ан зерттеу жұ мыстары. Мұ ндай зерттеулер белгілі бір мақ саттар бойынша жү ргізіледі.

Дайындамалар дегеніміз – жаң адан материалдар приборлар, ө німдер, жү йелер, жасап шығ ару ү шін немесе оларды жетілдіру ү шін ғ ылыми зерттеулердің нә тижелерін қ олдану.

5. Сатуғ а немесе жалғ а беруге арналғ ан компьютерлік қ амтамасыз ету бағ дарламаларын дамыту ғ ылыми зеттеу жұ мыстарының маң ызды бө лігін қ ұ райды. Мұ ндай шығ ындарды есепке алғ ан кезде бағ дарламалық қ амтамасыз ету пакеттерін жетілдіру ү шін жұ мсалғ ан шығ ындардың қ айсысы есептен шығ арлатыны, қ айсысы капитализацияланатын кө ң іл аудару керек. Негізгі ерекшеліктері:

1. компьютерлік бағ дарламаларды дайындауғ а жұ мсалғ ан барлық шығ ындар есептен шығ арылады. (сату жә не жалғ а беру)

2. ө німдердің тү п нұ сқ асын жасауғ а жұ сауғ а арналғ ан шығ ындар капиталзацияланады.

Ө зін- ө зі бақ ылау сұ рақ тары:

· Материалды емес активтердің тү рлері

· МЕА-ді тану, бағ алау;

· Гудвиллді анық тау;

· Материалды емес активтерге тозу есептеу;

· Бағ дарламалық қ амтамасыз ету шығ ындары.