ХТ дамуының заманауи тенденцияларын ашып көрсетіңіз.

ХХ ғ асырдың 80-ші жылдары батыс Еуропа мемлекеттерінің туристік сұ ранысында жаң а тенденциялар пайда болды. Олар экономикалық жə не ə леуметтік факторлар тұ рғ ысынан туындады, сондай-ақ қ азіргі адамдардың психологиясының ө згеруімен де байланысты болды. Туристік тұ тынушылық тың қ ұ рылымына басты ə серін тигізгені экономикалық конъюнктураның нашарлауы. Индустриясы дамығ ан елдердегі тоқ ырау жұ мыссыздық тың санын кө бейтті. Сонымен қ атар негізгі туристік қ ызметті пайдаланушыларғ а – қ оғ амның орта буынына да ə серін тигізді, олар бос уақ ытын дұ рыс пайдаланудың жолдарын іздеуге мə жбү р болды. Экономика конъюнктураның нашарлауы ə леуметтік сфераны ө згертіп жіберді, ол ө з ретінде туристік сұ ранысқ а ə серін тигізді. Зейнеткерлікке шығ у жасы тө мендетілді, демалыс уақ ыты ұ зартылды, апталық жұ мыс мерзімі қ ысқ арып, икемді жұ мыс кестесі енгізілді. Бұ ның барлығ ы халық тың бос уақ ытын ұ зартып, туристік қ ызметті пайдаланушылардың санын кө бейтті. Осындай жағ дайда туристік қ ызметтің потенциалды тұ тынушыларының шең берінің кең еюі бірінші тенденция болып табылады. Халық аралық туризмнің екінші тенденциясы – егде адамдардың туристік сұ ранысының кө беюі. Солардың ішінен толығ ырақ зейнеткерлік жасқ а тоқ талу керек, ө йткені егде адамдар жиі туристік белсенділік кө рсетеді. Зейнеткерлік жас дамығ ан елдердің кө бінде 60-65 жас аралығ ында болады. Экономиканың нашарлауынан кейбір ө ндіріс орындары қ аражат дағ дарысына ұ шырады, сондық тан да 60 жасқ а толғ ан адамдарды да, зейнеткерлік демалысқ а жіберуге мə жбү р болды. Бұ лар нағ ыз мық ты, ү немі қ озғ алыстағ ы адамдар, олардың бос уақ ыты мол жə не сапар шегуге ə р уақ ыттада дайын болды. Олар ішкі жə не халық аралық туризм нарқ ының дамуына ө з ү лесін қ осты. Бү гінгі кү ндегі егде туристер – тə жірибесі мол саяхатшылар. Ө мірге қ ызығ ы басылмағ ан, тынымсыз адамдар, кейде қ ызық оқ иғ а мен қ ауіпке толы сапарларғ а да шығ ады: шаң ғ ымен таудан сырғ анау; бұ рқ ырағ ан ө зендермен қ айық есу; шө л даламен саяхат жасау жə не т. б. Мү гедек егде адамдар да саяхаттап, ө зіне жаң а сезім, ə сер алғ ысы келеді, бірақ оғ ан мү мкіндіктері жоқ. Бұ ндай категориядағ ыларғ а арналғ ан " тө ртінші жастағ ыларғ а" атты бағ дарлама бойынша арнайы қ ұ рылыммен Данияда " Дайнэдж Ассоциэшн", Нидерландыда " Сенье Ваканти План", Швецияда " Свериджес Пенсионарсфорбинд" атты демалыс клубтары жұ мыс істейді. Осындай факторлар туристік тұ тынушылық ты ілгері жылжытты. Жалпы экономикалық жағ дайдың нашарлауымен жə не бос уақ ыт мө лшерінің ұ лғ аюына байланысты халық тың рекреациялық сипатында келесі тенденциялар байқ алады – демалыс уақ ытының бө лшектелуі жə не қ ысқ а мерзімдік сапардың кө беюі. ХХ ғ асырдың 80-ші жылдарының басында Австрияда жə не Ұ лыбританияда халық тың 20% демалысқ а жазда жə не қ ыста шығ ып тұ рды, ал 10% жылына ү ш жə не онан да артық саяхатқ а шығ ып тұ рды. Осындай жағ дайлар Германия, Италия жə не басқ а да Еуропаның дамығ ан елдерінде байқ алды. Турлар қ ысқ а, бірақ жиі болып тұ рды. Батыс елдерінің ə дебиеттерінде бұ ғ ан " ү зілісті саяхат" деген ат берілді. " Ү зілісті саяхат" туристік фирмалар ү шін ө те тиімді болып отыр. Ө йткені қ ысқ а мерзімдік саяхаттың бір кү ні жай саяхат кү нінен едə уір жоғ ары. Онымен қ атар " ү зілісті саяхатты" адамдар жыл бойы пайдаланады, ол туристік саладағ ы қ иын мə селелерді шешуге мү мкіндік туғ ызады (мезгілдік кезіндегі қ онақ ү йі мен кө лік мə селелерін жең ілдетеді). Батыс Еуропаның халық тары демалыс жə не мейрам кү ндеріндегі маршруттарды жиі пайдаланады. Олар кө рме, мұ ражай, галерея жə не дү кендерді аралап, экскурсия жасауды ұ натады. Ұ лттық паркте уик-энд ө ткізеді немесе жақ ын жерлердегі фестиваль, карнавал, ə р тү рлі тағ амдардың дə мін анық тауғ а қ атысады. Батыс Еуропаның нарқ ына қ ысқ а мерзімдік сапарғ а туристерді жеткізушілер негізінен Германия мен Ұ лыбритания болып отыр. 1993 жылы бұ л екеуінің ү лесіне 35 жə не 10% келді. Олардың кө бісі Франция, Австрия жə не Германияда уақ ытын ө ткізеді. Қ ысқ а мерзімдік келушілер жағ ынан бірінші орынды Франция алады. Ол жақ ын туризмді дамыта отырып, уақ ытша қ ысқ а мерзімге келушілерді Германиядан, Ұ лыбританиядан, Белгиядан, Испаниядан жə не Италиядан қ абылдайды. Демалудың тү рінде де тамырымен ө згерістер енуде. " Кө ң іл кө теру мен қ озғ алысқ а қ ызығ ушылық тың жарылысы" келесі тенденция болып табылады. Жағ ажайда жатып пассивті уақ ыт ө ткізу, демалысты ө ткізудің кө п тарағ ан тү рі болса да, бірте-бірте жаң а талаптарғ а орын беруде. Бұ рынғ ы " Ү ш S" (Sea-Sun-Sand) – тең із–кү н–жағ ажайдың орнына жаң а формула " Ү ш L" (Lore- Landscape-Leіsure) – ұ лттық дə стү р–пейзаж–бос уақ ыт келуде. Бұ л жаң а қ ұ ндылық қ а сə йкес келіп, адам психологиясында бекітілуде, қ азіргі туристің ойын жə не мінез-қ ұ лқ ын білдіреді. Кү нделікті ақ иқ ат пен шындық тан қ алмау ү шін турист жергілікті колоритке ынталанады, басқ а халық тың тұ рмысын, ə дет-ғ ұ рпын, мə дениетіндегі ерекшеліктерді білуге тырысады. Сонымен қ атар белсенді демалып, кү ш-қ уатын қ алпына келтіруге де ұ мтылады.