Тақырып 37. Автовокзалдар мен автостанциялардың жұмысы

Жолаушы тасымалын тиімді ұ йымдастыру жә не қ алалық жол қ атынастарында жолаушыларғ а жоғ арғ ы дә режеде қ ызмет кө рсету ү шін қ ала жә не аудан орталық тарында заманғ а лайық қ ұ рал-жабдық тармен жабдық талғ ан автовокзалдар мен автостанцияларды оң тайлы жерге дер кезінде салудың, оның технологиялық жұ мыс ү рдісін жү йелі ұ йымдастыра білудің маң ыздылығ ы ө те зор.

Автовокзалдар мен жолаушы автостанциялары біртұ тас кө ліктік кешенде жұ мыс істей отырып жолуашыларды тасымалдау, басқ ару қ ызметтерін атқ арады. Оларғ а жол билетін толтыру, сату жә не жолақ ысын жинау, автобустардың кезекті жол сапарына шығ уы мен келуін, барлық маршруттардың ү здіксіз жү руін қ адағ алау, сонымен қ атар жү ргізушілер мен кондукторлардың жә не жолаушылардың демалысын ұ йымдастыру жұ мыстары жатады.

Автовокзалдардың ғ имараттық жә не аумақ тық кешені:

- жолаушылар мен қ ызметкерлерге арналғ ан ғ имарат (автовокзал);

- жол сапарына шығ атын жә не келетін автобустардың ың ғ айлы орналасуына жолаушылардың

мінгізіп, тү сіруге, оқ шауланғ ан аумақ тар;

- жол сапардан келген автобустарды тазалауғ а, жууғ а, техникалық бақ ылауғ а жә не шағ ын жө ндеу

жұ мыстарын жасауғ а арналағ ан арнайы орындар;

- материалдарды, жанармай мен ә ртү рлі заттарды сақ тайтын қ оймалар тұ ратын шаруашылық

аймақ тары;

- жолаушылардың қ алаішілік кө лікке отыруына арнайы автобус аялдамалары жә не такси

тұ рақ тары орналысатын арнайы вокзал алды алаң дары.

Қ алааралық жә не халық аралық жолаушы тасымалдарына арналғ ан автовокзалдар бір сағ атта қ абылдап-жө нелте алатын автобус санына байланысты 4 класқ а бө лінеді:

I класс - 20 автобустан жоғ ары;

II класс - 11-20 автобус;

III класс - 7-10 автобус;

IV класс - 6 автобусқ а дейін.

Қ алааралық жә не халық аралық автовокзалдарда болуы тиіс қ ызмет тү рлері мен қ ызмет кө рсету нысандары жә не жабдық тары:

- жолаушы ағ ынын билетпен ө з уақ ытында қ амтамасыз етіп ү лгеретін билет кассалары;

- кү ту залдары;

- кә дімгі жә не автоматтандырылғ ан анық тама орындары;

- жү к сақ тау қ оймасы;

- демалыс бө лмелері мен қ онақ ү йлер;

- дә мханалар мен мейрамханалар;

- қ алааралық жә не халық аралық байланыс жү йесі;

- тұ рмыстық жә не жеке басының қ ажеттіліктерін ө туге арналғ ан қ ажетті қ ызмет тү рлері;

- қ ызметкерлердің, жү ргізушілердің демалуына арналғ ан орындар;

- диспетчерлік байланыс орталық тары;

- ішкі телефон байланысы мен жолаушыларғ а хабарлама жасауғ а арналғ ан дыбыс кү шейткіш

қ ұ ралдар;

- дә рігерлік кө мек кө рсету орыны мен дә ріхана;

- қ ауіпсіздік пен тә ртіпті бақ ылаушы милиция қ ызметкерінің бекеті;

- автобустардың жү ріс кестесі мен маршруттардың схемасы, жол ақ ысы кө рсетілген ақ параттық

жазбалар;

- автобустарды пайдалану тә ртібі мен жол жү ру ережелері жазылғ ан нұ сқ аулар;

Автоматтандырылғ ан басқ ару жү йесінің анық тамалық қ ұ рылғ ысы арқ ылы жол бағ ыты бойынша автобустың жү ру уақ ытын, бос орын санын жә не жол жү ру қ ұ ны мен тосу қ ұ нын, сонымен қ атар қ ажетті аялдамағ а жету уақ ытын білуге болады. Қ азір интернет жү йесі арқ ылы билетті сатып алу жү йесі енгізілу ү стінде.

Жол сапарғ а шығ атын автобусты кезекші бақ ылаушы тексереді. Ол автобустың ақ параттық жапсырмасына, ішкі-сыртқ а тазалығ ына жә не жү ргізушінің қ ұ жаттық анық тамасына, кө ліктің техникалық жағ дайына тексеріс жү ргізіп, болғ ан соң автобустың жол жү ру парақ шасын толтыруына рұ қ сат береді, диспетчерге баяндайды. Диспетчер келген автобусты тіркеп, билеттерді сату парағ ан ашып, кассағ а жө нелтеді. Кассир орын санына сә йкес билетті сатып, билеттік тізім парағ ын жабады. Автобустың жү руін хабарлап, жолаушылар билеттері бойынша отырып жол сапарына жө нелтіледі.