Тақырып 39. Таксомоторлы жолаушы тасымалдарының классификациясы

Қ алаішілік жолаушы тасымалын реттеу ү шін маршрутты таксоматорлы кө ліктер жиі қ олданылады. Маршрутты таксоматорлы кө ліктерге шағ ын 6-12 кісілік автобустар жә не жең іл автокө ліктер қ олданылады.

Маршрутты шағ ын автобустар қ алаішілік жолаушы тасымалдаушы негізгі автобустарғ а қ осалқ ы маршрут ретінде кең інен қ олданылады. Шағ ын автобустардың тиімділіктері:

- сыйымдылығ ына сә йкес бағ асы арзандау болғ андық тан кез-келген адам сатып алуғ а мү мкіндігі бар;

- жү ріс жылдамдық тары жоғ ары жә не басқ аруғ а ың ғ айлы ық шамды болғ андық тан жолаушыларды тасымалдауғ а қ олайлы;

- қ аланың барлық аймақ тарын байланыстыруғ а жә не жаң а маршрут бағ ыттарына пайдалануғ а болады;

- сыйымдылығ ына сә йкес адамдарды белгілі бір мақ сатпен қ ажетті жерге тасымалдау қ ұ нының қ ол жетімділігі.

Шағ ын автобустарды пайдаланудың салыстырмалы кемшіліктері:

- тез жету ү шін адамдар шамадан тыс отырып алатындық тан ішінде қ олайсыздық орын алып қ ауіпті жағ дайларғ а жол ашуы мү мкін;

- қ алаішілік жолаушы тасымалындағ ы шағ ан автобустардың саны кө бейген сайын аялдамалардағ ы жолаушыларды мінгізіп – тү сіру ү рдісін қ иындатып кө лік қ озғ алысының кептелістерін тудырады;

- кө біне шағ ан меншік иелері тасымалдауды ұ йымдастыратындық тан жү ргізушілердің шеберліліктері қ ажетті шартты талаптарғ а сә йкес келе бермейді,

- жолаушы ағ ынының шамасына сә йкес маршрут бағ ыттары дұ рыс анық талмаса жә не жү ріс кестелері дұ рыс бекітілмесе негізгі негізгі жолаушы тасымалдау кө ліктерінің табысын тө мендетіп, шығ ынғ а ұ шыратады

Маршрутты таксоматорлы кө ліктердің классификациясы:

1. қ ызмет кө рсету жү йесі бойынша тағ айындалуы:

а) қ осымша қ ызмет – ә уежайлар мен теміржол вокзалдарына жә не қ алааралық қ атынастағ ы автостанцияларғ а қ ызмет жасайды;

б) кө мекші қ ызмет – сыйымдылығ ы орташа немесе жоғ ары автобус маршрутын ашуғ а тиімсіз жолаушы ағ ыны аз ә рі тұ рақ сыз қ ала аудандары ү шін қ олданылады;

в) мамандандырылғ ан қ ызмет – қ оғ амдық кө ліктерді жә не такси қ ызметін пайдалана алмайтын мү гедек жандарғ а арналып арнайы қ ұ рал – жабдық тармен жабдық талғ ан кө ліктер;

г) арнайы кә сіптік қ ызмет – жедел жә рдем, ө рт сө ндіру жә не мемелекеттік автоинспекция кө ліктері;

д) балама қ ызмет – басқ а жолаушы тасымалдау кө ліктерімен қ атар бір бағ ытты маршрутта қ олданыла беретін таксоматорлы кө ліктер.

2. қ озғ алысты ұ йымдастыру маршруты бойынша:

а) тіркелген (фиксированный) тұ рақ ты маршруттар – белгілі бір нү ктеде тұ рып келген жолаушыларды қ ажетті бағ ыты бойынша тасымалдайды;

б) шұ ғ ыл (оперативті) маршруттар – тұ рақ ты бір жерде тұ рмайтын, байланыс қ ұ ралдарымен шақ ырту арқ ылы диспетчердің бағ ыттауымен жү ретін жолаушы тасымалдары.