Тақырып 32. Маршрут бойынша қажетті автобус санын анықтау

Қ олданыстағ ы жол маршруттарындағ ы жолаушы ағ ыны ө згергенде жә не жаң адан автобус маршруты ашылғ ан кезде, сонымен қ атар болашақ та ө суі мү мкін жолаушы кө лемін тасымалдаумен жеткілікті қ амтамасыз ету ү шін қ ажетті аутобустардың санын алдын ала есептеп алу керек.

Қ олданыстағ ы маршруттар ү шін қ ажетті автобустардың саны қ арқ ынды қ озғ алыс уақ ытарында ең жоғ арғ ы шекті дең гейде жү ктелген жол бө ліктеріндегі жолаушы санына сә йкес есептелінуі жә не автобустардың сыйымдылығ ының толық пайдаланылуы ескерілуі керек.

Осындай нақ тылы зерттеп-талдау жұ мыстарының негізінде алынғ ан қ ажетті аутобустардың саны маршруттың барлық жол аралық тарында жә не маршрут уақ ыттарындағ ы жолаушы ағ ынының ауытқ уын қ амтамасыз етуге жеткілікті болуына сенімді болады.

Ең бірінші жобамен бір сағ атқ а қ ажетті автобус санын (жү ріс жиілігін) есептейміз.

, авт.

Мұ ндағ ы Q_mах - қ арқ ынды қ озғ алыс уақ ытында неғ ұ рлым жолаушы саны кө п

жоларалығ ындағ ы жолаушы ағ ыны, адам;

q_н - автобустың толық номиналды сыйымдылығ ы, адам.

Автобус маршрутының толық бір айналым уақ ытының негізінде белгіленген жол аралығ ының маршрутына сә йкес қ ажетті автобустардың саны келесі формуламен анық талады:

, авт.

мұ ндағ ы Т_об - автобусытң толық бір айналымына жұ мсалатын уақ ыт, сағ ат.

Кейбір маршруттарда автобустардағ ы жолаушы саны шамадан тыс кө п болып кетпеуі ү шін, жолаушылардың бір сағ ат аралығ ындағ ы ө суі мен кемуін ескере отырып уақ ыт аралық тарындағ ы қ ажетті автобустардың санын анық тау қ ажеттіліктері туындайды. Ол келесі формуламен анық талады.

, авт.

Мұ ндағ ы Q_mах.j - уақ ыт арлығ ындағ ы жоғ арғ ы шекті жолаушы саны;

Т_об.j - қ арастырылатын айналым уақ ыты, 1сағ ат;

t_j - бір сағ ат уақ ытта қ арастырылғ ан шамалары, сағ ат.

Мысалы: Қ арқ ынды қ озғ алыс уақ ытындағ ы жоғ арғ ы шекті жолаушы саны 7⁰⁰-8⁰⁰ сағ ат аралығ ында 300 адамғ а тең болады. Соның ішінде 7⁰⁰-7³⁰ да 180 адам жә не 7³⁰-8⁰⁰ аралығ ында 120 адам тасымалданады. Автобустың сыйымдылығ ы q_н =60 адам.

Жолаушы ағ ыны кө п уақ ыт арлығ ы бойынша қ ажетті автобус саны тең болады.

авт.

Ал осы бір сағ атқ а жалпы есептесек

авт.

Яғ ни, 7⁰⁰-7³⁰ аралығ ында жолаушы саны шамадан тыс кө п болмауы ү шін автобустардың жиілігін қ ысқ артып, қ осымша бір автобус шығ ару керек.

Жолаушы ағ ынының шамасы белгісіз жол бағ ытына жаң а маршрут ашарда қ ажетті автобустардың саны алғ ашқ ы кезде жобамен есептеледі. Ол толық бір айналымғ а кететін болжамдық уақ ыт шығ ынының қ абылдағ ан жү ріс аралығ ына қ атынасы арқ ылы анық талады.

, авт.

Алайда маршрут бойынша нақ тылы жолаушы ағ ыны мен айналым уақ ытының шығ ындары анық талғ ан соң қ ажетті автобус саны жоғ арғ ыдағ ы формуламен есептелінеді.

Белгілі тасымал кө леміне сә йкес қ ажетті автобус саны келесі формуламен анық талады.

, авт.

мұ ндағ ы Q_сут - белгілі бір уақ ыт кезең індегі жолаушы ағ ыны, жолаушы;

U_Q - белгілі бір уақ ыт кезең індегі автобустың ө німділігі

(тасымалдау қ абілеттілігі), жолаушы.