Оқушыларды саналы тәптіпке және тәртіптілікке тәрбиелеудің әдістері мен негіздері.

Балалар ө мірін ұ йымдастыруды, жеке басының тә ртібін:

1) Оқ ушылармен ө зінің арақ атынасын егжей-тегжейлі ойластырғ ан мұ ғ алім ғ ана оқ ушылардың саналы тә ртібін тә рбиелеуде табысқ а жете алады. 2) Іскерлік, белсенділік етек алғ ан, салдыр-салақ тың пен тә ртіпсіздікке жол бермеген мектепте ғ ана тә ртіпті, белсенді жоғ ары саналы адамдар тә рбиеленеді.

Мұ ғ алім саналы тә ртіпке тә рбиелеудегі ө зінің рө лі мен дә режесін жақ сы ұ ғ ынуы шарт.

Егер мұ ғ алімнің жұ мыс жү йесі ө зінің белсенділігіне жә не оқ ушылардың ү нсіз тіл алуына негізделген болса, ондай жү йенің, кө мегімен саналы тә ртіпті тә рбиелеу мү мкін емес.

Іс-ә рекеттегі саналы тә ртіптілікті тә рбиелеу

Адамның тә ртіптілігінің аса маң ызды белгісі - бұ л онда ұ йымдасқ ан мінез-қ ұ лық тың берік дағ дылары мен ә рекеттерінің болуы. Олар оқ ыту мен тү рліше қ оғ амдық пайдалы ең бек процесінде қ алыптасады.

Тә ртіпті мінез-қ ұ лық қ а ү йретуде оқ у ең бегінің ерекше мә ні бар.Балаларды сыныпта тыныш отыруғ а, мұ ғ алімді зер салып тың дауғ а, жолдастарына бө гет жасамауғ а, ү йге берілген тапсырмаларды орындауғ а, мектеп шеберханасында, мектеп жанындағ ы учаскеде ұ йымшылдық пен жұ мыс істеуге ү йретеді. Бұ л жерде мұ ғ алімдер тарапынан қ ойылатын талаптардың бірлігін қ амтамасыз етудің ү лкен мә ні бар. Мысалы: тә ртіпті кү шейтуге оқ у процесін дұ рыс ұ йымдастыру, сабақ та оқ ушылардың қ олы бос болмауы жә не белсенділігі, танымдық ық ылас, оқ у жұ мысына ә уестік айтарлық тай болады. Тә ртіпсіздік - сабақ ты жаман ұ йымдастырғ андық. Саналы тә ртіпке тә рбиелеуде қ оғ амдық пайдалы ең бектің мү мкіндігі зор.Қ оғ амдық ең бек процесінде оқ ушылар ыждағ аттылық қ а, тапсырылғ ан іске жауапкершілікпен қ арауғ а, ең бекті сү юге, ө мір жолындағ ы қ иындық тар мен бө геттерді жең уге деген табандылық пен шеберлікке тә рбиеленеді. Жақ сы ұ йымдастырылғ ан ең бекте мектеп оқ ушылары дұ рыс мінез-қ ұ лық, педагогтар мен оқ ушылар ұ жымы органдарының дә л орындау дағ дыларына ие болады, ә рі нығ айтады, ө зара жауапкершілікке, тың ғ ылық тық қ а ү йренеді. Балалардың сан қ илы іс-ә рекеті белгілі жү йемен ұ йымдастырылуы тиіс. Оқ ушылардың ө мірі мен іс-ә рекетін ұ йымдастыруда кү н тә ртібі ү лкен маң ызғ а ие. Кү н ырғ ағ ы - адамгершілік саналарын қ алыптастырудық маң ызды ә дісі, ө сіресе оқ ушылардың саналы тә ртібін тә рбиелеуде оның рө лі ерекше.Кү н тә ртібін сақ тау - мінез-қ ұ лық қ а ү йретудің басты қ ұ ралы. Ең бек пен демалуды дұ рыс алмастырып отыру оқ у сабақ -тарының тиімділігін арттырады, тә ртіпке тү сіреді, ұ қ ыптылық пен адалдық қ а, жұ мысты белгіленген мерзімде орындауғ а ү йретеді. Гигиена талаптарына сө йкес белгіленген кү н ырғ ағ ы мектеп оқ ушыларының мінез-қ ұ лқ ын реттеп, оларды тә ртіптілікке ең бек пен демалысты дұ рыс ұ йымдастыруғ а, тә ртіп пен ұ қ ыптылық қ а ү йретеді." Мектептің барлық режимі - дейді Н.К.Крупская, оның бү кіл жолғ а қ ойылуы тә ртіпке ерекше ә сер етеді." А.С.Макаренко да кү н тө ртібін оқ ушыларды тә ртіпке ү йретудің аса маң ызды қ ұ ралы деп қ арады.