Оқыту процесінің ерекшеліктері: Білім, іскерлік, дағды

Оқ ыту - ү йрету жә не білім алу" деген парадигманың ұ зақ тарихы бар. Ол ә лі саң талуда. Себебі, мұ ғ алім ұ зақ уақ ыт оқ ушығ а ақ парат беретін негізгі тұ лғ а болып келді. Осы кезге дейін " білім беру", " оқ ыту" терминдері жиі қ олданылады. Оқ ыту процесі - екі жақ ты процесс болғ андық тан, мұ ғ алім мен оқ ушылардың бірлескен іс-ә рекетін, мұ ғ алім тарапынан оқ ушы іс-ә рекетіне басшылық етуді, жоспарлауды, ұ йымдастыруды, басқ аруды талап етеді.

Оқ ытудық маң ызды міндеттері: • Оқ ушылардың танымдық белсенділігін ынталандыру.• Оқ ушылардың ғ ылыми білім, іскерлік, дағ дыларды мең геруіне керекті оқ у-танымдық іс-ә рекетті ұ йымдастыру.

Білім, іскерлік, дағ ды. Білім - адамзаттың жинақ тағ ан тә жірибесі, заттар мен қ ұ былыстарды, табиғ ат пен қ оғ ам заң дарын тану нә тижесі.

Білім - қ андай да бір іс-ә рекетті жасау негізі. Іс-ә рекет жеке тұ лғ аны калыптастырады.Білім - қ оғ амдық -ө ндірістік тә жірибеде қ олданылады, мең герілген білім кө мегімен адам жаң а білімдер жасауғ а қ атысады, ең бекке дағ дыланады, қ оғ амдық -материалдық байлық тың артуына, рухани мә дениеттің дамуына ө з ү лесін қ осады. Осылайша жеке тұ лғ а сапалы білім керектігін, оның пайдасын кө реді. Білім сапасы- білімді мең геру нә тижесі. Іскерлік — бұ л кез келген іс-ә рекет емес, ол табысты, тиімді орындалатын іс-ә рекет. Іскерлік дегеніміз - іс ә рекетті жақ сы істеуге керекті жұ мыс тә сілдерін белгілі бір жағ дайларғ а байланысты таң дау жә не қ олдану, адамның жұ мысты жаң а жағ дай-дп оиімді, сапалы, уақ ытында істей білу қ абілеті.Іс-ә рекет іскерлікке айналу ү шін педагогикалық жағ дайлар жасалады.Іскерліктің қ ұ рамы кү рделі. Дидактиктер іс-ә рекетке байланысты теориялық жә не практикалық (ө лшеу, есептеу, энергия кө здерін, реактивтерді қ олдану, т.б.) іскерліктерді бө леді. Ал психологтар психикалық процеске керек ес, қ абылдау, ойлау іскерліктерін атайды.Олар: • арнайы іскерлік; • оқ у жұ мысын тиімді ұ йымдастыру іскерлігі; • ақ ыл-ой іскерлігі.

Дағ ды — іс-ә рекеттің автоматтандырылғ ан бө лігі, ол іс-ә рекетті жақ сы, кө п кү ш жұ мсамай, жасауғ а мү мкіндік береді.Іс-ә рекетке дағ дыланғ ан адам, іс-ә рекетке керекті қ имыл-қ озғ алыстарды, жаттығ уларды шапшаң жасайды.Дағ дылар ақ ыл-ой, тілдік, сенсорлық, ерік-жігер, мә дени, гигиеналық болып бө лінеді. Ақ ыл-ой дағ дылары: ә дебиеттерді, сызбаларды оқ у, есте сақ тау, ө ткенді тұ рақ ты тү рде қ айталау. Тілдік дағ дылар: сө йлемдерді дұ рыс қ ұ ру, дә йекті дә лелдерге сү йеніп сө йлеу жә не жазу, таза сө йлеу, қ ыстырма сө здерді қ олданбау. Қ озғ алыс дағ дылары: киіну, ө зіне-ө зі қ ызмет ету, жү ріс. Ең бек дағ дылары: тү рлі ең бек қ ұ ралдарымен, станоктармен, машиналармен жұ мыс істеу. Сенсорлық дағ дылар: ана тілін, кең істік жә не уақ ытты қ абылдау.Ерік-жігер дағ дылары: іс-ә рекеттегі белсенділік, тә ртіптілік, талап қ оя білу. Мә дени дағ дылар: ұ жымды, басқ а адамдарды қ ұ рметтеу, ө зін-ө зі тә рбиелеу.Гигиеналық дағ дылар: денені таза ұ стау. Оқ ыту процесінің қ ызметі. Оқ ыту процесінің ө зіне тә н кызметтері бар. Олар оқ ытудық білім беру, оқ ытудық тә рбиелік, оқ ытудық дамыту қ ызметтері.Оқ ытудық білім беру қ ызметі - бұ л адам баласының білім байлығ ымен қ аруландыру, оны ө з бетімен білім алуғ а, ілкерлік пен дағ дыны игеруге даярлау. Қ азіргі кезде білімді толық игеру ү іиін оғ ан қ ойылатын талаптарды ескерген жө н. Олар: • білімнің толық тығ ы - оқ у материалдарын тү сіну ү шін танымдық іс-ә рекетті іске асыру; • білімнің тү сініктілігі - оқ ушылардың ө з бетімен ізденіп ақ ыл ойын дамытуы; • білімнің ә рекеттілігі - жаң а білім алу ү шін оқ ушығ а бұ рынғ ы білімін шеберлікпен пайдалану мү мкіндігін жасау.