Базисін дайындау

Протез каркасын дайындап, нақ тылап тексерген соң, ауыз қ уысындағ ы базисті жасауды бастайды. Жұ мысшы гипс моделінен ерте жағ ылғ ан изоляцияны алады, балауыз базесінің кө мегімен орталық аклюзияда модельді қ ұ растырады, аклюдаторғ а бекітеді. Каркасты модельге орналастырады жә не олардың тегістігін тексереді. Егер бұ л кезде жабысу шекарасы болса, онда бұ л аймақ ты жонады. Одан кейін ер тә різді шекараларғ а жұ мсарғ ан балауыз пластинкасын орналастырады, одан кейін балауыз қ атпай тұ рып модельге қ ыздырылғ ан металл каркасын орналастырады. Каркастын дұ рыс салынғ андығ ын барлық окклюзиондық бө ліктердің жабысу тығ ыздығ ынан біледі. Тістерді орналастыру ережесі алмалы- салмалы пластинасы протездікі сияқ ты болады. Базисті мү сіндегенде жараның жиісіне назар аударамыз жә не доғ аның каркасқ а ө ту жолынан, пластмассаның ұ сталынып тұ руына назар аударамыз.

Балауызды пластмассағ а ауыстыру ү шін 2 ә дісті қ олданады:

1-ші ә діс: жұ мысшы модельден балуыз композициясымен каркасты шешеді жә не кювета негізіне гипстейді. Бұ л кезде ер тә різді бө лімінің балауызы кювета қ оры дең гейінде болуын қ адағ алайды, кламмерлер мен доғ алар толық гипспен жабылу керек. Гипс қ атқ ан соң 2- ші жартысының формасын алады.

2- ші ә діс бойынша тіс пен каркасты жұ мысшы мү сінмен бірге гипстейді. Каркастың бірігіп орналасуының алдын алуды пластмассаны пресовка жасағ ан доғ аның аймағ ында гипсті 5 мм қ алың дық та кесіп алып тастайық. гипстеу кезінде кюветаның гипсі осы алаң ғ а ө тіп жақ сы ұ сталынып тұ рады, поляризация, полировка жасаймыз.

Толық қ ұ йылғ ан каркасты отқ атө зімді модельде дайындау технологиясы.

Тә жірибеге отқ атө зімді массадан қ ұ ю ө ндірісін енгізуден керамикалық модельден балауыз репродукциясын алмастан кү рделі протез конструкцияларын қ ұ юғ а мү мкіндік берді. Бұ л кезде отқ а тө зімді масса мү сінделген протездің балауыз каркасының негізгі бө лігі болып табылады. Бұ л ә дістің мә ні термиялық ө ң деуде керамикалық модель кобальт жә не хром негізіндегі металл қ ұ ймасының отыру коэффициентіне тең кө лемге ұ лғ аяды. Отқ а тө зімді масса жеткілікті мық ты болады, бастапқ ы гипстік модельді қ айталайды.

Жоғ арғ ы қ аттылық тағ ы гипстен жасалғ ан жұ мысшы модельді дубликаттауғ а дайындау кезінде тірек тістер аймағ ын меже сызығ ына дейін балауызбен толтырады. Ү лгіні қ айтадан меже сызық тағ ы сияқ ты сондай иілуде параллелометр столына орнатады. Графит стержень пышақ тә різдіге ауыстырып, меже сызық қ а дейін балауыз артығ ын кесіп тастайды. Отқ а тө зімді модельде келесі жұ мысты жү ргізу ү шін барлық тірек тістерді меже сызығ ы дең гейінде параллель етіп жасайды.

Кламмерлер иығ ы орналастын орнында иық тың тө менгі шетінде қ иын балқ итын бюгельді балауыздан баспалдақ жасайды, ол отқ а тө зімді массағ а тура ауыстыруғ а мү мкіндік береді. Содан кейін осы балауызбен тірек тістерді қ ысқ ан соң, ө ткір шпательмен ұ стағ ыш иық тың суретінің тө менгі шетін кесіптастайды. Нә тижесінде баспалдақ жасалып, ол каркасты мү сіндеуден кейін отқ а тө зімді массада басылады.

Бө лу ү шін протез доғ асы мен шырышты қ абат арасында қ орғ асын пластинкадан ажыратқ ыш қ ойылады. Ол біркелкі қ алың дық та болу керек, модельге тығ ыз жатып, беті тегіс болу керек. Тө сеніш қ алың дығ ы тор орналасқ ан аймақ та- 1, 5-2 мм, доғ а астында – 0, 5-0, 8 мм болады, ол протез орны шырышты қ абатының икемділігіне жә не тірек тістер қ озғ алғ ыштығ ына байланысты. Осылай дайындалғ ан модельді бірнеше минутқ а тесіктерден ауаны шығ ару ү шін суық суғ а салады жә не мольдин немесе пластилин кө мегімен резиналы негізді арнайы кюветаның дә л ортасына бекітіп, кюветаны жабады.

Гелинді ұ сақ тап кесіп, эмаль немесе фарфорлы қ ақ пағ ы бар ыдысқ а салып, 1 сағ ат уақ ытқ а 80 градус С температурада еріту ү шін суда қ айнатады. 42-68 градус С дейін суытып, массаны кюветаның бір тесігіне басқ а тесіктерден шық қ анша қ ұ яды да, толық қ атқ аннан кейін суық суғ а салады. Кювета астын алып, массаны негізінде дө ң гелектеп кеседі де, модельді абайлап итеріп шығ арады. Форманың ортасына металл конус орнатып, отқ а тө зімді массадан модель қ ұ яды.

Отқ а тө зімді масса 1400-1600 С температурағ а шыдап, деформация бермеу керек. Шығ арылатын “Силамин”, “Кристасил” жә не “Бюгелит” отқ а тө зімді массалары ә ртү рлі қ ұ рамды жә не соғ ан сә йкес ә ртү рлі кө лемді кең еюдің термиялық коэффициенті болады. Массаны дайындау ә дістемесі инструкцияда беріледі.

Отқ а тө зімді массаны вибрациялық столда 3-5 минут уақ ытта толтырады.

Модельді нығ ыздау жә не оның кең еюін ұ лғ айту ү шін қ ыздыру кезінде ауаны шығ ару ү шін вакуумдық жағ дайда жү ргізу керек. Модель бетінен ылғ ал жылтырлық кеткен соң воронканы алып, форманы толық қ ату ү шін 45 минутқ а қ алдырады.

Модельді формадан абайлап босатып, ауада (15-20 мин), кептіргіш шкафта 180-200 С температурада (30 мин) кептіріп, бос жерлерді толтыру ү шін химиялық ө ң деу жү ргізеді.

Суығ ан модельдің беті тегіс, қ атты, біраз жабысқ ақ болады да, доғ алы протез каркасының конструкциясын мү сіндеуге дайын болады.

Мү сіндеу алдында гипсті модельде отқ а тө зімді модельге доғ алы протез каркасы элементтері сызбасын кө шіреді. Кламмер иығ ын тура қ айталау ү шін алдын ала жасалғ ан баспалдақ тар кө мек береді. Доғ а жә не шырышты қ абық арасында саң ылаудың болуына тө сеніш ық пал етеді.

Отқ а тө зімді модельге балауыз бө ліктерін салу алдында арнайы силиконды “Формадаент” матрицаларымен немесе жеке тү рде жақ сы қ ыздырылғ ан бір қ абат жұ қ а бюгельді балауызбен модельді жабады. Осылай балауыз композициясының модель бетіне тығ ыз жатуын қ амтамассыз етеді. Бірдей қ алың дық тағ ы балауыз бө ліктерін дайындау ү шін арнайы пышақ тар қ олданылады, олардың кө мегімен ә ртү рлі профильді балауыз бө ліктері алынады. Олардан салыстырмалы жылдам доғ алы протездің балауыз композициясын жасауғ а болады.

Кламмерлерді дайындау ү шін 0, 8-1 мм қ алың дық тағ ы балауыз жіптері немесе дайын матрицалар қ олданылады.

Жоғ арғ ы протез доғ асын жартылай овал пішінді ені 4-5 мм балауыз бө ліктерінен дайындайды.

Стандартты бө ліктерді алғ ан соң оны сызбағ а сә йкес модельге салады. Қ ұ рама бө ліктерін салғ ан соң оларды балқ ығ ан балауызбен біріктіреді. Эвкалипт майымен бү ртіктерді тегістеу ү шін жағ ады. Майды ацетон немесе эфирмен жуып тастайды. Мү сіндеуді бітірген соң каркасқ а балауыз литниктерін орнатады, оларды артқ ы жағ ына шығ арады. Одан кейін литникті дұ рыс дайындап, литник тесіктерін балауызбен толтырады. Содан кейін қ ұ юғ а жіберіледі. Отқ а тө зімді қ абық балқ ығ ан металл (1700С) температурасына шыдауы керек.

Литниктерді алғ ан соң шлифовка мен полировкағ а жібереді. Дайын каркасты модельде балансировкасын тексереді.