Базарларда және жануарларды лажсыздан сою кезіндегі ветеринариялық-санитарлық қадағалау

Базарларда ветеринариялық -санитарлық қ адағ алауды ветеринариялық -санитарлық сараптау зертханасы жү ргізеді. Олар аудандық, қ алалық ветеринариялық зертханаларғ а немесе аудандық, қ алалық ветеринариялық стансаларғ а бағ ынады.

Бұ л зертханалардың міндеттеріне базаралрағ а сату ү шін келіп тү сетін ет, ет ө німдерін, балық, сү т жә не сү т ө німдерін ветеринариялық -санитарлық сараптау, сонымен қ атар, осы ө німдерді сату орындары мен оларды сақ тау қ оймаларының санитарлық жағ дайын бақ ылау кіреді.

Ветеринариялық -санитарлық сараптау зертханаларының штаты олардың жү ктемелеріне байланысты айқ ындалады. Базарларғ а келіп тү сетін барлық ө німдерді ветеринариялық -санитарлық сараптау ережелеріне сә йкес қ арап зерттейді. Қ ажет болғ ан жағ дайларда бактериологиялық жә не биохимиялық зерттеулер жү ргізіледі, ә рдайым шошқ а ұ шаларының жә не шошқ аның жон етінің трихинеллоскопиясын ө ткізеді.

Ветеринариялық -санитарлық сараптау зертханасының мең герушісі сатылымғ а шығ арылатын жануар текті ө німдердің сапасы ү шін жауапты тұ лғ а болып саналады. Ол ө німдерді тағ ам ү шін жарамсыз деп тануғ а, олардың сатылуына тыйым салуғ а, қ анағ аттанарлық сыз санитариялық жағ дайда сауда орындарын жабуғ а, тоң азытқ ыштарды, қ оймаларды, павильондарды, сату орындарын қ арап зерттеуге, базардың лауазымды тұ лғ аларына жә не базарда саудамен айналысатын жеке тұ лғ ағ а санитарлық ережелердің бұ зылуы бойынша айыппұ лдар салуғ а қ ұ қ ылы.

Ветеринариялық -санитарлық сараптау зертханалары ө з қ ызметі барысында ветеринариядағ ы басқ ару органдарымен, ветеринариялық мекемелермен жә не санитариялық -эпидемиологиялық қ ызмет органдарымен малшаруашылығ ы ө німдері келіп тү сетін елді мекендердің, шаруашылық тардың эпизоотиялық жә не санитарлық жағ дайлары туралы ұ дайы ақ параттар алып отырып ү шін ү немі байланыста болулары керек.

Зертханада ет жә не ет ө німдерін, сү т пен сү т ө німдерін сараптауғ а арналғ ан ғ имарат болуы керек. Бағ алау ветеринариядағ ы республикалық мемлекеттік басқ ару органы бекітетін талаптарғ а сә йкес ө ткізіледі. Тағ ам ретінде еш шектеусіз тұ тынуғ а болады деп танылғ ан ұ шаларғ а, ұ ша бө ліктеріне, ет кесектеріне жә не шошқ аның жон-етіне, сонымен қ атар, сойылғ ан қ ұ с етіне зертхана аталғ ан ө німдер сатылымғ а жіберлгенін білдіретін белгі таң ба қ ойылды. Шартты тү рде жарамды деп танылғ ан ет жә не ет ө німдерін залалсыздандырады, ал жарамсыз делінгендерін ө телдеу мен жою ү шін жібереді. Шартты жарамды деп танылғ андарын сақ тау ү шін базарларда тоң азытқ ыш камералары, ал конфискаттарды жинау ү шін – арнайы контейнерлер болуы керек.

Сү т пен сү т ө німдерін сатылымғ а сау сиырлар мен инфекциялық аурулардан сау шаруашылық тардан алынғ ан, елді мекенге қ ызмет кө рсететін мемлекеттік мекеме тарапынан берілген сату рұ қ саты куә лігі (анық тамасы) кө рсетілген жағ дайда ғ ана жіберіледі.

Тамақ ө німі ретінде пайдалану ү шін жарамды деп танылғ ан сү т ө німдеріне ветеринариялық -санитарлық сараптау зертханасы сатуғ а рұ қ сат берілгенін білдіретін этикетка береді.

Жануарларды лажсыз союғ а шаруашылық қ а қ ызмет кө рсететін немесе мемлекеттік мекеменің ветеринар дә рігерінің рұ қ сатын алғ ан соң болады. Осы кезде сою мен ұ шаны бө лектеудің ветеринариялық -санитарлық талаптары қ атаң сақ талуы керек. Лажсыз сойылғ ан жануар еттерін міндетті тү рде бактериологиялық, ал қ ажет болғ ан жағ дайда биохимиялық жә не токсикологиялық зерттеулерге жү гіндіреді. Бұ л зерттеулердің нә тижелері негізінде ветеринар дә рігері етті сату ү шін жарамды, шартты тү рде жарамды немесе жарамсыз деп таниды. Жарамды ет тағ ам ретінде пайдалануғ а жіберіледі, шартты жарамды деп танылғ анын заласыздандырады, ал жарамсызын ө телдейді немесе жояды.

Жануар текті ө німдерді ө ң деу жә не сақ тау бойынша мекемелердегі ветеринариялық -санитарлық қ адағ алаудың маң ызы жә не оның міндеттері

Барлық жануар текті шикізаттар қ адағ алауғ а алынады. Импорттық жә не жиналып алынатын шикізатқ а ерекше мә н бө лінеді. Жануар текті шикізатты дайындау ісімен айналысуғ а ауданда жедел инфекциялық аурулар болмағ ан жағ дайда инфекциялық жә не бірқ атар паразитарлық ауралардан сау шаруашылық тарғ а рұ қ сат етіледі. Дайындау ү шін рұ қ сатты ауданның бас ветеринар дә рігері береді. Шикізаттық базалар ү немі мемлекеттік ветеринариялық қ ызметтің қ адағ алауында болады. Оларды белгіленген тә ртіпте аудандық мемлекеттік ветеринариялық мекемелердің мамандары тексереді.

Мұ ндай базаларғ а, ә детте, келісім бойынша мемлекеттік ветеринариялық мекемелердің ветеринар мамандары қ ызмет кө рсетеді, дегенмен штаттық ветеринар дә рігерлері де болуы мү мкін. Олар келіп тү сетін шикізаттарды, олардың сұ рыпталуын, дұ рыс сақ талуын қ адағ алайды, оларғ а берілген ветеринариялық қ ұ жаттарды тексереді, қ ажетті зерттеулерді ұ йымдастырып, ө ткізеді. Ветеринар дә рігері жануар текті шикізаттарды дайындау, сақ тау жә не ө ң деу кездерінде ветеринариялық -санитарлық қ адағ алауды басшылық қ а ала отырып ветеринариялық -санитарлық шараларды ұ йымдыстырып ө ткізеді. Бұ л нұ сқ аулық тар меншік иеліктеріне қ арамастан дайындау ұ йымдарының қ ызметкерлері ү шін де міндетті. Импорттық жә не жиналынып алынғ ан тері жә не былғ ары шикізаттарын міндетті тү рде ветеринариялық зертханада преципитация реакциясымен сібір жарасына тексереді. Сынамаларды ветеринар дә рігерінің нұ сқ амасымен жә не оның бақ ылауында алады. Сынамалар алынғ ан барлық терілерді жә не сынамалардың ө зін белгілеп, таң балайды.

Оң реакция алынғ ан жағ дайда бұ л терінің шығ у тегін айқ ындап, ол жайлы ауданның бас ветеринар дә рігерін хабардар етеді. Бұ л жә не жанасып байланысқ ан теріні ө ртеп, олар бө лініп алынғ ан барлық штабельді ветеринар дә рігерінің бақ ылауында дезинфекциялайды. Бө лініп алынғ ан шикізатты арнайы «Оқ шауланып алынғ ан тері жә не былғ ары шикізаттарын есепке алу журналына» тіркеуге алады.

Сібір жарасына зерттелінген тері жә не былғ ары шикізаттарын сойыс материалдары тә різді белгіленген формадағ ы, белгілі бір кө лемдегі арнайы мө рлі белгілермен таң балайды. Тері иелу, жү н жуу фабрикаларындағ ы ветеринариялық -санитарлық қ адағ алау жұ мыстарын штаттық ветеринар дә рігерлері немесе фельдшерлер жү ргізеді. Келісім бойынша бұ л жұ мысты мемлекеттік ветеринариялық мекемелердің ветеринар мамандары орындай алады. Олар ө ң деу ү шін келіп тү сетін шикізаттарды тексеруге, ветеринариялық қ ұ жаттарды тексеруге, оларды залалсыздандыру режимдерін анық тауғ а, шикізаттарды ұ қ сату режимдерін анық тап кө рсетуге міндетті, сонымен қ атар ғ имараттарды, жабдық тарды, сарқ ынды-шайынды суларды дезинфекциялау жұ мыстарын ұ йымдастырып, нысандарда ветеринариялық -санитарлық режимдер ұ сталынуын бақ ылап отырулары керек.

Лекселерді жинап ә кету, ө телдеу жә не жою кезіндегі, сонымен қ атар гидрогтехникалық қ ұ рылғ ылар қ ұ рылысын салу кезіндегі ветеринариялық -санитарлық қ адағ алау

Жануарлардың ө лекселерін уақ тылы жә не дұ рыс жинап ә кету бойынша меншік иелігіне қ арамастан жануар иелері жауапты болып табылады.

Ветеринариялық -санитарлық қ адағ алауды шаруашылық тың жә не мемлекеттік ветеринариялық қ ызметтің ветеринар мамандары ө ткізеді.

Ө лекселерді кө муге тыйым салынатынын ескере отырып, елді мекендерде ө телдеу қ ұ рылымдарын, ө лексе ө ртеу пештерін, биотермиялық шұ қ ырлар салу қ ажет.

Аталғ ан қ ұ рылымдар ветеринариялық -санитарлық ережелердің талаптарына жауап берулері керек жә не инфекциялық аурулардың қ оздырушылары таралу кө зіне айналмауы керек. Ө лекселерді жоюдың жетілдірілген тү рлерінің бірі – оларды ветеринариялық -санитарлық зауыттарда қ айта ө ң деу. Бұ л жерлерде ө лекселерді сенімді тү рде автоклавтрда залалсыздандырып, ет-сү йек ұ ны жә не ө зге техникалық ө німдерге дейін қ айта ө ң деп шығ арады.

Республикада осындай» бірқ атар кә сіпорындар салынғ ан. Бұ л зауыттарда ветеринар мамандары ө лекселерді жарып сою жұ мыстарын ө ткізіп, оларды залалсыздандыру режимдерін бақ ылайды. Жарып сойғ анғ а дейін ө лекселерді сібір жарасына зерттеп алады. Зауыттан шығ арылатын ө німдерге ветеринар дә рігері ветеринариялық куә лік береді.

Шаруашылық тардан зауытқ а жануар ө лекселерін жинап, жеткізу жұ мыстарын кә сіпорынның арнайы кө ліктері шаруашылық тармен келісіліп, бекітілінген кестеге сә йкес жү зеге асырып отырады. Шаруашылық тарда ө лекселерді жинау бойынша арнайы орындар жабдық талады. Ветеринариялық -санитарлық зауыттың қ алыпты жұ мысы зауыттың қ ызмет кө рсету аймағ ында шаруашылық аумағ ының қ ажетті ветеринариялық -санитарлық жағ дайын қ асмтамасыз етіп отыратын болады.

Гидротехникалық жұ мыстар ө ткізу орындарында ерекше ветеринариялық қ адағ алау жұ мыстары жү ргізілуі керек. Мұ ндай нысандардың қ ұ рылысын жү ргізу кезінде ескі сібір жарасынан ө лген немесе спора тү зетін микроорганизмдер тудыратын басқ а инфекциялық аурулардан ө лген жануар ө лекселері кө мінділерін ашылу қ ауіпі туындалуы мү мкін екенін есімізден шығ армауымыз керек. Ашылынғ ан топырақ тық ошақ тардың эпизоотиялық жә не эпидемиялық қ ауіпті екенін есте ұ стау керек!

Ауданның мемлекеттік ветеринариялық қ ызметі, барлық меншік иеліктеріндегі шарушылық тың ветеринариялық қ ызметтері қ атаң есепке алу жұ мыстарын ө ткізіп, жер-жерлерде ескі мал кө му орындары туралы белгілер қ ойып, осы орындарда жер қ азу жұ мыстарын ө ткізуге жол бермеулері керек. Мұ ндай ошақ тар ашылғ ан жағ дайда сібір жарасы анық талғ ан ошақ тарда дезинфекция ө ткізу тә ртібі бойынша нұ сқ аулық қ а сә йкес оларды залалсыздандыру жұ мыстары ө ткізілуі керек.