Клиникалық мысал. Балалар жұқпалы ауруханасында жатқан 1,5 жастағы науқас қыз баланың диурезы азайып

Балалар жұ қ палы ауруханасында жатқ ан 1, 5 жастағ ы науқ ас қ ыз баланың диурезы азайып, тіпті толық несеп бө лмей қ алғ ан. Анасының айтуы бойынша ауру 3 кү н бұ рын тә улігіне 15-20 ретке дейін сары-жасыл тү сті сұ йық нә жістен, тә улігіне 7-8 ретке дейін қ абылдағ ан тамақ жә не сұ йық тық ты қ ұ сумен басталғ ан. Қ арағ анда: қ ыздың есі анық, енжар, кө здері ішіне кірген, тері қ абаттары қ ұ рғ ақ, тері тургоры тө мен. Капиллярлық толысу уақ ыты – 4 сек. артық. Дене салмағ ы 9, 8 кг, бойы 88 см (1 ай бұ рын ө лшегенде баланың салмағ ы 12, 9 кг болғ ан. Катаралдық белгілер жоқ, шеткері лимфа тү йіндері ұ лғ аймағ ан. Ө кпесінде қ атаң тыныс, сырыл жоқ. Жү рек ү ндері керең делген, тахикардия, ЖСЖ минутына 150 рет, АҚ Қ 65/30 мм.с.б.б. Іші ұ лғ аймағ ан, пальпацияда кіндік аймағ ының ауыру сезімі анық талды, бауыры мен кө кбауыры ұ лғ аймағ ан. Несебі жоқ, ішінің ө туі тоқ тағ ан. ЖҚ А: Нв-140г/л, эритроциттер 5, 4*10⁹/л, Нст 52%, лейкоциттер 12, 5*10⁹/л, тромбоциттер 715х109/л. Қ анның б/х анализі: мочевина 15 ммоль/л, креатинин 150 мкмоль/л, калий 2, 3 ммоль/л, натрий 148ммоль/л. Зә рінде (уретральді катетер арқ ылы 10 мл алынды): натрий 10 ммоль/л, мочевина 42 ммоль/л, креатинин 1500 мкмоль/л. FЕ_Na< 0, 7%, FE_Ur 28% (5, 6 қ осымшаны жә не 6-кестені қ ара).

Талқ ылау

Балада аз уақ ыт ішінде > 3 кг дене салмағ ын жоғ алтумен жү рген айқ ын сусыздану дамығ ан (дене салмағ ынан 20% артық). Бірінші сағ аттардан бастап емделмеген дегидратация пререналды бү йректің жедел зақ ымдалуы дамуының нә тижесінде болды. БЖЗ пререналды сипатын қ андағ ы натрийдің қ алыпты дең гейі, мочевинаның экскрецияланатын фракциясының тө мен болуы, қ андағ ы мочевина/креатинин қ атынасының осы жағ дайғ а тә н болуы жә не гематокриттің жоғ ары болуы, ЖҚ А-да тромбоцитоз, зә рдегі креатининнің жоғ ары, ал натрийдің тө мен болуы, зә рдегі натрийдің экскрецияланатын фракциясының тө мен FЕ_Na< 1% болуы дә лелдейді.

RIFLE жіктелуі бойынша балаларда (2-кесте) ШФЖ 30 мл/мин тө мен болуы (немесе бастапқ ы кө рсеткішінен 75% тө мендеуі) БЖЗ 3 сатысы (F) дамығ анын кө рсетеді. KDIGO, 2012-ге сә йкес: креатининнің осы жаста болатын (2 қ осымша) болжамды бастапқ ы дең гейінен > 3 рет кө беюі немесе ШФЖ дең гейінің < 35мл/мин болуы F «жетіспеушілік» сатысы (4-кесте). Екінші критерийі – диурездің азаюы - анурия ұ зақ тығ ы нақ ты белгілі болмағ анымен, бұ л да 3 саты екенін кө рсетеді. Қ орыта келе, екі критерий де (ШФЖ жә не диурез) жә не FE_Na, FE_Ur: БЖЗ, преренальді, 3 (F) сатысы диагнозына сә йкес.

Емі тез арада сусыздануды жоюғ а бағ ытталғ ан болуы керек: пероралды немесе назогастралды зонд арқ ылы – регидрон, кристаллоидтарды парентералды енгізу, энтеральді тамақ тандыру. Дер кезінде регидратация жү ргізілсе жә не преренальді себебі жойылса болжамы - жақ сы. Ауыр эксикоз жә не гиповолемия дамып, БЖЗ реналды тү ріне ө туі қ ауіпті, бұ л жағ дайда бү йрек қ ызметін алмастыру терапиясы қ ажет болуы мү мкін («Емі» бө лімін қ араң ыз).

Артерия толуының жеткіліксіздігі – АҚ К-нің қ алыпты жағ дайы немесе жоғ ары болуына қ арамастан циркуляторлы факторлар бү йрек перфузиясын қ алыпты қ олдай алмағ ан кезде дамиды. Пререналды БЖЗ-ның бұ л нұ сқ асы жү рек ауруларында, жү рек лақ тырысының тө мендеуі нә тижесінде екіншілік дамиды.