Астық кептіру үрдісінің интенсивтілігіне ауа температурасының әсері.

Жұ мыс мақ саты: Ә ртү рлі ауа температурасында астық кептірудің нә тижелігін анық тау. Берілген жұ мыста кептіргіш агенттің температурасы, астық тың кептіру жылдамдығ ына жә не ө німділіктің жоғ арылауына ә серін сараптап қ арауғ а мү мкіндік береді.

Тә жірибелік қ ондырғ ы. Бұ л ү шін тә жірибелік қ ондырғ ыны қ олдануғ а болады, ол кептіргіш шкафынан жә не техникалық таразыдан тұ рады, оның бір шыны аяғ ы шкафтың ішінде орналасқ ан.

Кептіру агенттің температурасының жоғ арылауы, кептірудің жеделдетуінің негізгі факторы болып табылады. Ә ртү рлі астық мә дениеттері мен ә ртү рлі мақ сатта қ олданылатын астық ү шін қ атаң шектелген кептіру тә ртібі белгіленген. Алайда, маман ө здігінен кей жағ дайларда кептіру агентінің температурасын ө згерте алады.

Жұ мыстың барысы: 50 гр салмақ тағ ы екі бірдей астық мә дениеті алынады, олардың бастапқ ы ылғ алдылығ ы (25 %), оны 15 % ылғ алдылық қ а дейін кептіреді.

Азық -тү ліктік жә не тұ қ ымдық бидайды кептіру ү шін ауа температурасы кептіргіш агенттің температурасымен сә йкес етіліп алынуы мү мкін, шахтаның кептіргіште 100….120 жә не 60...70⁰С. Тә жірибе температураны 60 жә не 120⁰С етіп алады. Зерттелетін ү лгілерді 1 кептіргіш шкафта бірінен соң ы бірін; 1-ші 120, содан соң 60⁰С температурада кептіреді.

Егер 2 шкаф жә не 2 таразы болғ ан жағ дайда жұ мысты едә уір тез бітіруге болады. Берілген жұ мыста кептіру ү рдісіндегі астық тың ылғ алдылығ ының ө згеруі тө менгі формуламен есептеледі:

120⁰С-қ а дейін шкафты қ ыздырғ аннан кейін 50 гр ү лгіні таразығ а қ ойып, оны тең естіргеннен соң, секундомерді қ осады. Екінші шыны аяқ тағ ы гирлердің саны 12-ден аспау керек (салмағ ы 500 гр). Оның біреуін секундомерді қ осқ ан кезде-ақ шыны аяқ тан алып тастайды. Таразылар тепе-тең жағ дайғ а келген соң, уақ ытты белгілеп жазып, секундомерді ө шірмей, келесі бір гирді алып тастайды. Астық тың ылғ алдылығ ы 15 %-ке жеткенде, есептеу бойынша ү лгінің салмағ ы 44, 1 гр жетуі тиіс. Ү лгіні 44, 5 болғ анғ а шейін кептірген кезде, таразының гирь жағ ында 44, 1 гр салмақ тай етіп қ алдырады да, келесі астығ ы бар шыны аяқ екеуінің тең есуін кү теді. Дә л осылай екінші ү лгіні де С-да кептіріп ө лшейді. 1 сағ ат жә не 1 минут ішінде кептіргенде астық тан қ анша % ылғ ал шығ атынын есептеуге болады. Себебі, астық тан 10% ылғ ал жоғ алады (25%-15%-10%) жә не ә р ү лгінің кептіру уақ ыты белгілі, жасалғ ан жұ мыстың кө лемін кептіру уақ ытына (1 минут, сағ ат) бө лу керек. Тә жірибе нә тижесі бойынша нұ сқ аларды салыстыра отырып, 120⁰С температурада, 60⁰С-қ а қ арағ анда неше есе тез кептіру жылдам екенін кө руге болады. Тә жірибе барысында кептірудің ә р кезең інде астық массасының, ү лгісінің ө згерісін есептеуге мү мкін болады.