💸 Как сделать бизнес проще, а карман толще?

Тот, кто работает в сфере услуг, знает — без ведения записи клиентов никуда. Мало того, что нужно видеть свое раписание, но и напоминать клиентам о визитах тоже. Проблема в том, что средняя цена по рынку за такой сервис — 800 руб/мес или почти 15 000 руб за год. И это минимальный функционал. Нашли самый бюджетный и оптимальный вариант: сервис VisitTime.
⚡️ Для новых пользователей первый месяц бесплатно. А далее 290 руб/мес, это в 3 раза дешевле аналогов. За эту цену доступен весь функционал: напоминание о визитах, чаевые, предоплаты, общение с клиентами, переносы записей и так далее.
✅ Уйма гибких настроек, которые помогут вам зарабатывать больше и забыть про чувство «что-то мне нужно было сделать».
Сомневаетесь? нажмите на текст, запустите чат-бота и убедитесь во всем сами!

Man gətirənlərə müjdə ver ki, Allahdan onlara böyük ne­mət vardır”.

Bu ayə də mü jdə yə layiq olan insanlar nə zə rdə tutulmuş dur. Bunlar – iman gə tirmiş və saleh ə mə llə r iş lə yə n mö minlə rdir. Quran ayə lə rində iman ayrı ca xatı rlandı qda, hə miş ə xeyirxah ə mə llə r nə zə rdə tutulur.

Fö vqə luca hə mç inin burada yada salı r ki, bu mü jdə nin mahiyyə ti nə də n ibarə tdir. Bu – elə bö yü k bir mə rhə mə tdir ki, heç bir mə xluq onu tam də yə rlə ndirmə k imkanı na malik deyil. Qulları na bu bö yü k nemə ti ə ta edə rə k, Allah onlara bu dü nyada Ö z kö mə yini və yardı mı nı bağ ı ş layı r, onları n ü rə klə rini doğ ru yola yö nə ldir, onları n gü nahları nı ə fv edir, onları qə m-qü ssə də n qurtarı r, onları n var-dö vlə tini artı rı r, onları ç oxsaylı nemə t­lə rlə sevindirir, onlara iltifat gö stə rir, onları ç oxlu mü kafatla tə ltif edir, onları ö z qə zə bində n xilas edə rə k, amansı z cə zadan qurtarı r.

Bü tü n bunlar mö minlə ri ö z Rə bbinə sə mimi xidmə t etmə yə ruhlan­dı rı r və onları n doğ ru yolla getmə k cə hdini gü clə ndirir. Mə hz buna gö rə, insanlara Allahı n mö minlə r ü ç ü n hazı rladı ğ ı mü kafatı xatı rlatmaq lazı m­dı r. Bununla yanaş ı, insanları gü nahdan ç ə kinmə yə, itaə tsizlik gö stə rə nlə ri və gü nahkarları isə onları gö zlə yə n cə za ilə qorxmağ a sö vq etmə k lazı mdı r.

Lakin fasiqlə rin arası nda elə insanlar var ki, Allahı n elç ilə rinə (onlara Allahı n salamı olsun!) və onları n sadiq ardı cı lları na Allahı n dininin tə bli­ğ ində mane olmaq ü ç ü n ə llə rində n gə lə ni ə sirgə mirlə r. Bunlar – ü zdə dinə ö z sadiqliyini nü mayiş etdirə n, qə lbində isə naş ü kü r fasiqlə r olan mü na­fiqlə r və hə mç inin ö z dü ş mə nç iliyini və kü frü nü gizlə də n kafirlə rdir. Buna gö rə, sonra Allah Ö z Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) bu dü ş mə nlə rə tabe olmaması nı tapş ı rı r və onu (s.ə.s.) xə bə rdar edir ki, yoldan ç ı xması n:

ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ

Kafirlə rə və mü nafiqlə rə tabe olma, sə nə verilə n ə ziyyə tə fikir vermə və Allaha tə və kkü l et! Allahı n sə nə Və kil olması kifayə tdir”.

Kafirlə r və mü nafiqlə r sə ni doğ ru yoldan sapdı rmaq istə yirlə rsə, on­lara tabe olma. Lakin bu sə nə ixtiyar vermir ki, onları incidə sə n, buna gö rə onları n sə ni incitmə lə rini yaddan ç ı xart. Ola bilsin ki, belə olduqda, onlar İ slama gə lmə k istə yə rlə r və ya heç olmazsa, Allahı n dini və onun tə rə f­darları ilə mü barizə yə son qoyarlar. Ö z rə qiblə rində n qorunmağ ı n ü ç ü n və baş ladı ğ ı n iş i sona ç atdı rmağ ı n ü ç ü n Allaha tə və kkü l et. Ə gə r sə n ö z tale­yini Onun ə llə rinə etibar etsə n, onda O (Pak və Mü qə ddə s Olan), sə nin ə n ç ə tin iş lə rini asanlaş dı rar.

ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ

Ey iman gə tirə nlə r! Ə gə r siz mö min qadı nlarla nikah­la­nı rsı nı zsa, sonra onlara toxunmadan “talaq” elan edirsinizsə, onda onlar iddə ti gö zlə mə yə borclu deyillə r. Onları n hə diyyə lə rini verin və gö zə l bir tə rzdə sə rbə st buraxı n”.

Fö vqə luca mö minlə rə xə bə r verir ki, ə gə r onlar mö min qadı nlara onlarla cinsi yaxı nlı q etmə də n “talaq” elan[217] edirlə rsə, onda boş adı qları zö v­cə lə ri yenidə n ə rə getmə k ü ç ü n iddə t vaxtı nı gö zlə mə yə borclu deyillə r. Boş adı ğ ı nı z qadı nları nı za tə sə lli vermə yiniz ü ç ü n, Allah onları n ə rlə rinə onlara dü nyə vi nemə tlə r hə diyyə etmə yi və onlarla ç ə kiş mə də n, mü bahisə ­siz, sö yü ş sü z, qarş ı lı qlı və bə nzə r iddialar irə li sü rmə də n ayrı lmağ ı ə mr etmiş dir.

Bu ayə yə istinad edə rə k, ilahiyyatç ı lar tə sdiq edirlə r ki, boş anma yal­nı z nikah bağ landı qdan sonra elan edildikdə hə qiqi sayı lı r. Ə gə r ə r nikah bağ lananadə k boş anma haqqı nda elan edirsə, onda belə boş anma hə qiqi boş anma deyildir. Hə mç inin kiş i ö zü nü n gə lə cə k zö vcə sinə qadı nı n boş an­ma ş ə rtlə rini pozacağ ı halda onu boş ayacağ ı nı və d etmə si ş ə rti də hə qiqi qü vvə yə malik sayı la bilmə z.

Nə zə rə alı ndı qda ki, boş anma ə r-arvadı n tamamilə ayrı lması nı ehtiva edir, onda o, yalnı z nikah bağ landı qdan sonra gerç ə klə ş dirilə bilə r və bun­ları n hamı sı mü ş riklə rin arvadları ilə intim ə laqə yə girmə mə k haqqı nda and iç mə si ilə ayrı lmaq ayininə daha ç ox aiddir, bu zaman mü ş rik arvadı nı anası na bə rabə r tuturdu və and iç irdi ki, onunla intim yaxı nlı q etmə yə cə k. Mü sə lman ilahiyyatç ı ları arası nda sonuncu mə sə lə yə dair ixtilaf olsa da, bu rə y ə n sə hihdir.

Bu ayə hə mç inin ona də lalə t edir ki, boş anmanı İ slam ş ə riə ti hə ll edir. Zö vcə lə rinə talaq elan edə n ə rlə rə mü raciə t edə rə k, Fö vqə luca onları mö ­min adlandı rı r və onları belə ə mə lə gö rə mə zə mmə t belə etmir. Boş anmanı ə r ö z arvadı ilə intim yaxı nlı q etmə də n də elan etmə k olar. Bu barə də Quranı n digə r bir ayə sində belə deyilir: “Siz zö vcə lə rinizə toxunmadan və onları n mehrini tə yin etmə də n onları boş asa­nı z, sizə gü nah olmaz...” (Bə qə rə, 2/236). Bu halda boş anmı ş arvad yeni ə rə gedə ­nə də k talağ ı nı aldı q­dan sonra, iddə mü ddə tini gö zlə mə də n, ə rə gedə bilə r. Mü sə lman ilahiy­yat­­ç ı ları arası nda “ə l də ymə k”, “toxunmaq”, “qadı nı tanı ­maq“ (və s.) kimi mə nalara malik olan “massa” ə rə b feili ilə hansı anlayı ş ­ları n nə zə rdə tutul­ması barə də fikir ayrı lı ğ ı vardı r[218]. Belə bir rə y vardı r ki, burada sö hbə t bilavasitə intim yaxı nlı qdan gedir. Lakin bir ç ox alimlə r və saleh xə lifə lə r deyə rdilə r ki, bu, hə tta, adicə tə nhada qalmağ ı da nə zə rdə tutur. Sonuncu rə y daha sə hihdir və buna gö rə boş anmı ş qadı n yenidə n ə rə gedə nə də k ə ri ilə intim yaxı nlı q etmə sə də, sadə cə, onunla tə nha qalmı ş sa, iddə t mü ddə ­tinə riayə t etmə lidir.

Ə ri onunla tə nha qalmadan boş anmı ş arvadları n maddi tə minatı na gə ldikdə isə, onun kə miyyə ti ə rin maddi və ziyyə tində n ası lı dı r. Zə ngin ə r boş adı ğ ı qadı nı na bahalı hə diyyə, kası b ə r isə boş adı ğ ı qadı nı na ö z imkan­ları na uyğ un olaraq hə diyyə vermə lidir. Bü tü n bunlar ö z araları nda nikah mehri haqqı nda qə rara gə lmə miş ə r-arvada aiddir. Ə r mehri evlə nə rkə n zö vcə sinə ö də mə lidir. Ə gə r mehr mü ə yyə n edilibsə, onda ə ri onunla yaxı n­lı q edə nə də k boş anmı ş qadı na onun yarı sı ç atı r. Boş anan ə r-arvad xoş luqla ayrı lmalı və bir-birilə rinə xeyirxah sö zlə r demə lidirlə r və bu zaman ə rin arvadla tə nhalı qda qalı b-qalmaması nı n ə hə miyyə ti yoxdur. Ə gə r ə r-arvad yaxş ı lı qla ayrı lmaq istə mə sə lə r, onda bu yaramaz nə ticə lə rə, qarş ı lı qlı tə h­qirə və incikliklə rə sə bə b olacaqdı r.[219]

Boş anmı ş qadı nı n ə rə getmə yə haqqı olmadı ğ ı iddə mü ddə tinə gə l­dikdə isə, bu qadı nı n ə ri qarş ı sı nda və zifə sidir. Bunu Fö vqə lucanı n aş a­ğ ı dakı kə lamı tə sdiq edir: “...onda onlar iddə ni gö zlə mə yə borclu deyil­lə r...” (Ə hzab, 33/49). İ ddə nin mü ddə tini dul qalmı ş qadı nlar da gö zlə mə ­lidirlə r. Bu və zifə də n yalnı z ə rlə ri ilə tə nha qalmamı ş arvadlar azad olu­nurlar.

ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ

Ey Peyğ ə mbə r! Biz sə nə, mehrlə rini verdiyin zö vcə lə rini və sağ ə linin malik olduqları nı və Allahı n sə nə ə ta etdiklə ­rini, sə ninlə birlikdə hicrə t edə n ə mi qı zları nı, bibi qı zları nı, dayı qı zları nı, xala qı z­la­rı nı, hə mç inin ö zü nü Peyğ ə mbə rə hə diyyə edə n istə nilə n mö min qadı ­nı, ə gə r Peyğ ə mbə r onunla ə vlə nmə k istə yə rsə, halal etdik. Bu yalnı z sə ­nə aiddir, baş qa mö minlə rə isə yox! Biz bilirik ki, onlara zö vcə lə ri və sağ ə llə rinin malik olduqları barə də nə buyurmuş uq. Bü tü n bunlar sə nin heç bir ç ə tinlik ç ə kmə mə yin ü ç ü ndü r. Allah Bağ ı ş layandı r, Rə hmlidir”.

Fö vqə luca Ö zü nü n mü drik hö kmlə rini yada salı r ki, onları n bir his­sə si Muhə mmə d Peyğ ə mbə rin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ö zü və qalan mö minlə r ü ç ü n, digə r hissə si isə yalnı z Peyğ ə mbə r (s.ə.s.) ü ç ü n tə yin olunmuş du. Allah Ö z Elç isinə (s.ə.s.) və bü tü n mö min mü sə lman­­lara mehirlə rini verdiklə ri zö vcə lə ri və hə mç inin kafirlə rlə mü haribə də ə sir gö tü rdü klə ri cariyə lə ri ilə intim ə laqə yə girmə yə icazə vermiş dir. Cariyə lə r - ə sir gö tü rü lmü ş kö lə və azad olan hə m ə rli, hə m də ə rsiz qadı nlardı r.

Fö vqə luca hə mç inin Ö z Peyğ ə mbə rinə (ona Allahı n salavatı və sa­lamı olsun!) və mö min mü sə lmanlara icazə vermiş dir ki, ə mi (dayı, bibi, xala) qı zları ilə evlə nsinlə r. Allahı n Elç isi (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) yalnı z onunla birlikdə Mə dinə yə hicrə t edə n ə mi (dayı, bibi, xala) qı zları ilə evlə nə bilə rdi. Bu ayə nin ə n sə hih ş ə rhlə rində n birinə uyğ un olaraq, bu mə hdudiyyə t tə kcə Muhə mmə d Peyğ ə mbə rə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) aid idi. Ə mi (dayı, bibi, xala) qı zları – mö minlə rə onlarla evlə nmə yə icazə verilə n ə n yaxı n qohumlardı r. Ə n yaxı n qohumlara gə ldikdə isə, mü sə lmanları n onlarla evlə nmə k haqqı yoxdur. Fö vqə luca Allah bu barə də “Nisa” surə sində qeyd etmiş dir.

Allah Ö z Elç isinə (s.ə.s.) hə mç inin kö nü llü surə tdə ö zlə rini onun (s.ə.s.) zö vcə si olmaq istə diklə rini tə klif edə n qadı nlarla evlə nmə yə icazə vermiş di. Bu zaman seç im haqqı Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) mə xsusdu və o (s.ə.s.) evlə nmə kdə n boyun qaç ı ra bilə rdi. Bu hö km baş qa mü sə lmanlara aid deyildi və buna gö rə, mö min mü sə lman, qadı nı n tə kcə onun zö vcə si olmaq razı lı ğ ı ə sası nda, onunla evlə nmə k haq­qı na malik deyil.

Allah mö minlə rə zö vcə lə ri və cariyə lə ri ilə intim yaxı nlı q etmə yə icazə vermiş, onlara Ö z hö kmlə rini nazil etmiş və onları n hü quq və və zifə ­lə rini izah etmiş dir. Bu ayə də yad edilə n istisnalara gə ldikdə isə, onlar barə də yalnı z Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) icazə verilmiş dir və digə r mö minlə rə bu icazə verilmə miş dir. Mə hz buna gö rə bu ayə Muhə mmə d Peyğ ə mbə rə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) mü ra­ciə tlə baş layı r. Allah onun (s.ə.s.) ü ç ü n bir sı ra istisnalar qoymuş dur ki, o (s.ə.s.), ö z Rə bbinin hö kmlə rində n heç bir rahatsı zlı q və sı xı ntı keç irmə sin. Bu, Fö vqə luca Allahı n Ö z Elç isi (s.ə.s.) haqqı nda sonsuz qayğ ı sı nı n də lili­dir.

Hə qiqə tə n, Allah – Bağ ı ş layandı r, Mə rhə mə tlidir. O (Pak və Mü qə d­də s Olan), Ö zü nü n ilahi mü drikliyinə uyğ un və onları n ə mə llə rin­də n ası lı olaraq, Ö z qulları na hə miş ə ş ə fqə tli və mə rhə mə tlidir və onları nemə tlə ri, sə xavə ti və xeyirxahlı ğ ı ilə ə hatə edir.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ

Sə n ö z arzunla onlardan istə diyini tə xirə sala və istə diyini yanı nda saxlaya bilə rsə n. Ə gə r ə vvə l sonraya saxladı ğ ı nı istə sə n, bu sə nə gü nah olmaz. Onları n hə r birinin sevinmə si, kə də rlə nmə mə si və sə nin onlara verdiyinə razı qalması ü ç ü n bu daha yaxş ı dı r. Allah ü rə klə rinizdə olanları bilir, ç ü nki Allah – Bilə ndir, Hə limdir”.

Fö vqə luca hə mç inin Ö z Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı ol­sun!), zö vcə lə rində n bu və ya digə rini, gecə ni onunla keç irmə kdə, ö z bil­diyi kimi, onları n arası nda nö vbə yə riayə t etmə də n, ü stü n tutması na icazə ver­mə si ilə lü tfkarlı q gö stə rmiş dir. Hə rç ə nd bu onun (s.ə.s.) ü ç ü n mə cburi olmasa da, Muhə mmə d Peyğ ə mbə r (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) hə miş ə ç alı ş ı rdı ki, bu nö vbə liliyə riayə t etsin və belə deyirdi: “Ey Allah! Mə n malik olduqları mı bö lü ş dü rmə yi bu qaydada bacardı m. Ü zə rində hö kmü m olmayanlara gö rə mə ni qı nama”.

Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) gecə lə r zö v­cə ­lə ­rində n istə diyinin, hə tta ə gə r hə min zö vcə sini bundan ə vvə l də sonraya saxlaması na baxmayaraq, yanı na getmə yi tə xirə salmağ a və ya vaxtı nı ö nə ç ə kmə yə ixtiyarı var idi. Bu ona də lalə t edir ki, o (s.ə.s.) ö z zö vcə lə ri ara­sı nda nö vbə liliyə riayə t etmə kdə sə rbə st idi. Buna baxmaya­raq, bir ç ox ş ə rhç ilə r hesab edirlə r ki, belə qaydaya yalnı z kö nü llü surə tdə Peyğ ə mbə rlə (s.ə.s.) evlə nmə yi tə klif etmiş qadı nlarla bağ lı icazə verilmiş ­dir, yə ni, onun (s.ə.s.), yalnı z ö zü ö zü nü Peyğ ə mbə rlə (s.ə.s.) evlə nmə yə tə klif etmiş zö vcə ­sinin yanı na gecə getmə yi tezlə ş dirmə yə və ya tə xirə salmağ a ixtiyarı varmı ş. Bu barə də ə n yaxş ı bilə n Allahdı r.

Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) zö vcə lə ri sevinmə liydilə r ki, Fö vqə luca Ö z Elç isi (s.ə.s.) haqqı nda belə qayğ ı gö stə r­miş və ona (s.ə.s.) imkan vermiş di ki, hansı zö vcə si ilə vaxt keç irmə yi o (s.ə.s.) ö zü qə rarlaş dı rsı n və hə mç inin Allahı n Elç isi (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ö z zö vcə lə rinə mə rhə mə tlə və lü tfkarlı qla yanaş sı n və onları n hamı sı na eyni yaxş ı mü nasibə t bə slə sin. Onlar hə mç inin Allahı n Elç isinin (s.ə.s.) onlara ə ta etdiklə rində n sevinmə liydilə r, ç ü nki onlara yaxş ı mə lum idi ki, o (s.ə.s.) onları n qarş ı sı nda ö z və zifə sini unutmurdu və onla­rı n haqqı na sayğ ı sı zlı q gö stə rmirdi.

Allaha qaldı qda isə, O (Pak və Mü qə ddə s Olan), insanları n ü rə klə ­rində olan hə r ş eydə n xə bə rdardı r və sizin ö z dininizin fə rz və nafilə hö km­lə rini nə vaxt yerinə yetirdiyinizi də bilir. O (Pak və Mü qə ddə s Olan) sizin və zifə lə rinizin nə qə də r ç ox olduğ unu da bilir. Buna gö rə O (Pak və Mü qə ddə s Olan), Ö z Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) bə zi və zifə lə rini yü ngü llə ş dirmiş və onun (s.ə.s.) pak zö vcə lə rinin ü rə klə rinə rahatlı q nə sib etmiş dir.

Hə qiqə tə n, Allah – Bilə ndir, Hə limdir. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), kamil biliyə malikdir və qulları na onları n dü nyə vi hə yatı nı sahmana salan və onlara bö yü k mü kafat almağ a kö mə k edə n qanunlar nazil edir. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), qulları nı tö rə tdiklə ri gü nahlara və ü rə klə rində kö k salmı ş pisliyə gö rə cə zalandı rmı r, onlara tö vbə etmə k imkanı verir.

ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ

Bundan sonra baş qa qadı nlar, onları baş qa zö vcə lə rlə ə və z etmə k, hə tta onları n gö zə lliyi sə ni valeh etsə də, sə nə halal olmaz. Lakin sağ ə linin sahib olduqları mü stə snadı r. Allah hə r ş eyin mü ş ahidə ç isidir”.

Fö vqə luca xatı rladı r ki, O (Pak və Mü qə ddə s Olan) hə miş ə Ö z mö ­min qulları na minnə tdardı r. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), Allahı n Elç isi­nin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) pak zö vcə lə rinə, onları n Allaha, Onun Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) və Axirə t gü nü nə ü stü nlü k verdiklə rinə gö rə onlara minnə tdarlı ğ ı nı bildirmiş, rə hm etmiş və Ö z Elç isinə (s.ə.s.) bundan sonra baş qa qadı nlarla evlə nmə yi, hə tta belə lə ri onu (s.ə.s.) ö z gö zə lliyi və qə ş ə ngliyi ilə heyran etsə lə r də, baş qa qadı nlarla evlə nmə k ü ç ü n zö vcə lə rini boş amağ ı qadağ an etmiş dir. Fö vqə luca da Elç inin (s.ə.s.) zö vcə lə rinin qə lbinə elə bir ə minlik tə lqin etmiş dir ki, onları n ə ri onlardan heç vaxt ayrı lmayacaqdı r və baş qa qadı nlarla evlə nmə yə ­cə kdir. Bununla da Fö vqə luca bildirir ki, Muhə mmə d Peyğ ə mbə r onları n (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) dü nya hə yatı nda ə ri olduğ u kimi, Axirə tdə eyni ilə olacaqdı r.

Lakin Allah Ö z Elç isinə (s.ə.s.) cariyə lə ri ilə, yə ni mü haribə lə r zamanı ə sir dü ş mü ş qadı nlarla yaxı nlı q etmə yə icazə vermiş di. Cariyə lə r zö vcə hü ququna malik olmurlar, lakin onlara narahatç ı lı q yaradı rlar. Buna gö rə zö vcə lə r hə miş ə cariyə lə rə ə n xoş agə lmə z mü nasibə t bə slə yirlə r.

Hə qiqə tə n, Allah qulları nı n bü tü n ə mə llə rini gö rü r və bunları n hansı nə ticə lə r verə cə yini bilir. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), Kainatda bü tü n baş verə nlə ri ə n kamil bir qaydada və ə n gö zə l qanunlara uyğ un olaraq idarə edir. Sonra Fö vqə luca Allah mö min qulları na ə mr edir ki, Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) evlə rini ziyarə t edə ndə nə zakə t və ehtiramla davransı nlar və belə buyurur:

ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ

Ey iman gə tirə nlə r! Ə gə r sizi yemə yə də və t etmə yiblə rsə, Peyğ ə mbə rin evlə rinə daxil olmayı n və onun biş mə sini gö zlə mə yin, yal­nı z ç ağ ı rı ldı ğ ı nı zda girin. Yemə yi yeyincə tez dağ ı lı ş ı n. Sö hbə t etmə yə qalmayı n. Ç ü nki bu rə ftarı nı z Peyğ ə mbə ri narahat edir, lakin sizə bunu demə kdə n utanı r. Allah sizə haqqı demə kdə n ç ə kinmə z. Peyğ ə mbə rin xanı mları ndan bir ş ey soruş duğ unuz zaman pə rdə arxası ndan soruş un. Belə etmə niz hə m sizin qə lbiniz, hə m də onları n qə lbi ü ç ü n daha tə ­miz­dir. Nə Allahı n Elç isini incitmə k, nə ondan sonra onun zö vcə lə ri ilə ev­lə nmə k sizə yaraş maz. Hə qiqə tə n, bu, Allah qarş ı sı nda bö yü k gü nah­dı r”.

Ey mö minlə r! Sizin yalnı z yemə yə ç ağ ı rı lmağ ı nı z istisna olmaqla, Allahı n Elç isini (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) narahat etmə yin. Lakin hə tta ç ağ ı rı lsanı z da, vaxtı ndan ə vvə l gə lib, xö rə yin biş mə sini gö zlə ­mə yin. Xö rə yin hazı rlanması nadə k və ya yemə kdə n sonra faydası z sö hbə t­lə rlə Allahı n Elç isini (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ö z hü zurunuzla vacib iş lə rdə n yayı ndı rmayı n və Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) evinə yalnı z onun (s.ə.s.) icazə si ilə daxil olun və orada zə ­ruri ehtiyacı nı za aid mə sə lə lə rinizi hə ll etmə k ü ç ü n lazı m gə lə n vaxtdan artı q qalmayı n. Allahı n Elç isinı n (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) vaxtı nı nə yemə yə qə də r, nə də ondan sonra nahaq yerə almayı n.

Sonra Allah bildirir ki, bu hö kmü n mahiyyə ti ondadı r ki, faydası z vaxt itirilmə si Peyğ ə mbə ri (s.ə.s.) ç ox sı xı rdı və onu (s.ə.s.) ç oxsaylı ev iş lə ­rində n yayı ndı rı rdı. Lakin Allahı n Elç isi (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) sə habə lə rində n evini tə rk etmə lə rini xahiş etmə yə utanı rdı. Comə rd və qonaqpə rvə r insanları n hamı sı belə sı xı ntı lar keç irirlə r, lakin Allah haqqı demə kdə n utanmaz. Kimə sə elə gö rü nə bilə r ki, nə zakə t xatirinə Allahı n hö kmlə rini yerinə yetirmə kdə n vaz keç mə k olar, amma bu heç də belə de­yil. Ə sil ağ ı llı davranı ş – Rə bbin ə mrlə rinin yerinə yetirilmə sində dir. Fö vqə lucanı n ş ə riə tinə zidd olan hə r ş eyin nə zakə tli və xoş rə ftar olmaqla heç bir ə laqə si yoxdur. Buna gö rə Fö vqə luca Allah qulları nı Peyğ ə mdə rə (s.ə.s.) ehtiramla yanaş mağ ı ö yrə tmə kdə n və hə r bir mö minə bö yü k fayda gə tirə n dinin hö kmlə rini izah etmə kdə n utanmı r.

Belə liklə, ayə nin ə vvə lində sö hbə t Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) evlə rini ziyarə t edə n mü sə lmanları n davranı ş ı n­dan gedirdi. Sonra Fö vqə luca mö minlə rə Ö z Elç isinin (s.ə.s.) zö vcə lə rinə necə mü raciə t etmə yi ö yrə dir. Fö vqə luca Elç inin (s.ə.s.) zö vcə lə rinə heç bir sə bə b olmadan mü raciə t etmə yi qadağ an edir. Ə gə r onlar onun (s.ə.s.) zö v­cə lə rində n hə r hansı bir ev ə ş yası xahiş etmə k istə dikdə, yardı m istə dikdə və ya mə slə hə t ü ç ü n mü raciə t etdikdə, Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) zö vcə lə ri ilə ö rtü k arxası ndan danı ş malı ydı lar. Ö rtü k onlara bir-birini gö rmə mə yə im­kan verirdi ki, buna heç zə ruriyyə t də yox idi. Bir sö zlə desə k, yad kiş ilə rin Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) zö vcə lə rinin ü zü nə baxmaq haqqı yox idi və onlarla yalnı z zə ruriyyə t yarandı qda danı ş a bilə r­dilə r. Bu hö kmü n mə nası ondadı r ki, belə davranı ş Elç inin (s.ə.s.) zö vcə lə ­rinin ü rə klə ri ü ç ü n və hə m də qalan mü sə lmanları n ü rə klə ri ü ç ü n daha gü ­nahsı z idi. Bu onları ş ü bhə lə rdə n və xoş agə lmə z fikirlə rdə n uzaqlaş dı rı rdı və aydı ndı r ki, insan pis dü ş ü ncə lə rdə n və ə mə llə rdə n nə qə də r mö hkə m uzaqlaş ı rsa, bir o qə də r də onun qə lbi tə miz olur. Fö vqə luca Allah qulları na tə fsilatı ilə izah edir ki, İ slam ş ə riə ti insanları gü nah iş lə tmə yə sö vq edə n bü tü n ə mə llə ri qadağ an edir və buna gö rə hə r bir mü sə lman bü tü n imkan­lar vasitə si ilə onlardan uzaq olmalı dı r.

Sonra Allah İ slam dininin ə n mü hü m qaydaları ndan birini bə yan edir və buyurur ki, mö minlə rə Allahı n Elç isini (ona Allahı n salavatı və sa­lamı olsun!) incitmə k yaraş maz. Bu, Muhə mmə d Peyğ ə mbə rə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ə ziyyə t verə bilə n bü tü n sö zlə rə və ə mə llə rə aid­dir. Hə qiqə tə n, belə rə ftar ə n lə yaqə tsiz və ə n nalayiqdir. Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) belə hö rmə tsizliyin nü munə si onun (s.ə.s.) ö lü mü ndə n sonra onun (s.ə.s.) zö vcə lə ri ilə evlə n­mə kdir. Mü sə lman­lar ö z Peyğ ə mbə rinə (s.ə.s.) hö rmə t etmə li, ehtiram gö stə rmə li və onun ş ə rə fini ucaltmalı dı rlar, amma onun (s.ə.s.) dul qalmı ş zö vcə lə ri ilə nikah­lan­maq heç və chlə buna uyğ un gə lmir. Bundan baş qa, Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) zö vcə lə ri Axirə tdə də onun (s.ə.s.) zö vcə lə ri olacaqlar və Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) ö lü mü, ə slində onları n ə r-ar­vadlı q rabitə sini pozmamı ş dı r. Mə hz buna gö rə, Allah mö min­lə rə Muhə mmə d Peyğ ə mbə rin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ö lü mü n­də n sonra, onun (s.ə.s.) zö vcə lə ri ilə evlə nmə yi qadağ an etmiş dir. Ə gə r kimsə bunu etmə yə cə sarə t gö stə rsə ydi, bö yü k bir gü nah etmiş olardı. Lakin mü sə lmanlar ö z Rə bbinin qadağ ası nı pozmadı lar və Onun hö km­lə rinə itaə t etdilə r və buna gö rə hə md yalnı z Tə k Olan Allaha mə x­susdur.

ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌ ﰍ