Туристік фирмалардағы жарнама қызметі

Туристік тауарлар мен қ ызметтерді сату мен ө ткізудің маң ызды элементі. Кө п турфирмалар жарнаманы сатуды жылжыту ү шін қ олданады. Сатудан тү скен пайданың 5% жарнамағ а жұ мсалады.

Жарнаманың кө птеген анық тамалары бар, бірақ барлығ ында ортақ сипат бар:

1. жарнама-тура емес байланыс қ ұ ралы;

2. жарнама-жаппай байланыс қ ұ ралы; адамдардың ү лкен санына арналғ ан.

3. жарнама персоналды сатумен тығ ыз байланысты.

4. Мақ саты-тұ тынушының назарын аударып, тауарды тікелей емес жылжытатын агентіне айналдыру.

Жарнаманың мақ саты-тұ тынушының назарын аудару, қ ызығ ушылығ ын туғ ызу, ақ парат беру. Жарнама қ ұ ралдарын 6 суретте кө руге болады. Туристік фирма мұ ндай ә дістерде ө ткізуді ынталандыру ү шін қ олданады. Мысалы: бірың ғ ай топтар (студенттер, зейнеткерлер) ү шін ө лі сезондарда авиабилеттер, қ онақ ү й нө мірлері арзанырақ. Сонымен қ атар, кә десый беру, акциялар жасау.Қ оғ аммен байланыстар- ол фирманың коммуникациялық қ ызметінің бір бө лігі. Мақ саты-фирмағ а деген кө зқ арасты жақ сарту. Турө німді жылжытудағ ы қ оғ аммен байланыстардың басты тә сілдері: басылымдардағ ы ақ парат, пресс-конференциялар, жә рмең келерге жә не т.б. қ атысу кө рсету орнын тұ гынушыларғ а жақ ындату табылады. Жоғ арыда аталып кеткен маркетинг кешенінің персонал, орта жә не процесс сияқ ты қ осымша қ ұ рамдастары туристік фирманың қ ызмет кө рсету стандартының негізі болып табылады. Ә рбір қ ызмет тү рлері ө ндіріс, тұ тыну, қ олдану жә не белгіленуіне қ арай ө згеше ерекшеліктерімен сипатталады. Сол себепті жекелей қ ызмет тү рі маркетингін, оның ө згешелігін есепке ала отырып қ арастыру маң ызды мә селе.

Ә рбір туристік фирмағ а қ андай елге саяхаттарды ұ йымдастыру, қ андай тү рімен жә не қ ызметтердің қ андай тү рімен туристік пакетті толық тыру керектігін ө зі шешуге тұ ра келеді. Стратегиялық шешімдер қ абылдағ анда туристік фирмаларғ а рыноктың қ ажеттіліктері мен тү ріне сү йенеді. Тұ тынушылардың қ ажеттіліктерін білу ең маң ызды мә селе екенін бә ріне тү сінікті. Осының мақ сатында туристік фирмалар маркетингтік зерттеулер жү ргізеді. Маркетингтік зерттеулердің негізгі бағ ыттары болып рыноктың сыйымдылығ ы мен конъюнктурасы, тұ тынушылары, бә секелестер, жабдық таушылар, делдалдар, ө нім табылады. Туристік кә сіпорын маркетингі кө птеген факторлар ә серіне байланысты (экономикалық, табиғ и, элеуметтік – мә дени жә не т.б.). Кә сіпорын маркетингі практикасындағ ы факторлар мен оларды қ оладанудағ ы кү рделі ө згерістерді қ арастыру керек. Мысалғ а, қ азіргі кезде кө птеген елдер бос уақ ытын спорт пен демалысқ а кетіруге тырысады, туристік фирма іс – ә рекетіне бейімделуге жә не туризм сферасындағ ы т.б. даму беталысын кө рстеу міндеті болып табылатын туристік маркетингті дамыту ү шін жаң а перспективаларғ а жол ашады. Мысалы, Қ азақ стан Республикасында негізінен спорт, жү зу, аң аулау саласына бағ ытталғ ан.

Ғ ылым мен техниканың дамуы туристік қ ызметтің массалық ө ндірісінң қ ұ ралдарын жетілдіруге мү мкіндік берерді. Туризм индустриясындағ ы туристік маркетингке компьютерлік техниканы енгізу керек.
Туристік фирмалардың қ ызметін жетілдіру ү шін туристік фирмаларғ а тек қ ана маркетингпен айналысатын бө лімдер ашу қ ажет.

Бұ л маркетингтік бө лімдердің қ ызметтері келесідей болуы тиіс:
1. Бә секелестерді зерттеу;

2. Агенттік тораппен жү мыс істеу;

3. Арнайы кө рмелер мен кездесулерге қ атысу;

4. Презентацияларды ұ йымдастыру;

5.Ұ йымдарғ а демеушілік кө мек кө рсету;

6. Оперативті маркетинг;

7. Жарнамалық ә рекет.

Бә секелестерді зерттеу мақ сатында маркетингтік бө лімнің қ ызметкерлері тұ рақ ты негізде БАҚ – на мониторинг, ө зінің агенттерінен жә не кә сіби кө рмелерде ақ парат, бә секелестердің қ ызметімен байланысты мә ліметтер жинауы қ ажет. Бә секелестердің каталогтары, жә не ондағ ы тарифтер зерттелуі тиіс. Бұ л каталогтардан олардың тарифтері қ андай, олар қ андай отельдер ұ сынады, туристік пакет қ андай қ ызметтерден тұ ратынын білуге.

Туристiк қ ызметке жасалғ ан талдау кө птеген турфирмалардың сыртқ а шығ у туризмiмен айналысатындығ ын кө рсеттi, ал бұ л, бiрiншi кезекте, Қ азақ станнан капиталдың жылыстауына ә кеп соғ ады. Тек қ ана 1999 жылы 57, 1 миллион АҚ Ш доллары республикадан тыс шетке шығ арылғ ан. Республика азаматтарының шет елге тауарлар сатып алу, кейiннен оны сату мақ сатында баратын жолсапарлары, бұ рынғ ысынша бұ қ аралық сипат алып отыр, ал шоп-туризм Қ азақ стандағ ы туристiк қ ызмет кө рсету рыногының жай-кү йiн анық кө рсетедi. Ол экономикалық дағ дарыс кезең iнде туристік қ ызметке сұ ранысты жандандырып, кө бiнесе туристiк фирмалардың тиiстi тә жiрибесiнiң жә не бiлiктi мамандарының жетiспеушiлiгiне байланысты туристер мен «чартер ұ стаушылар» арасындағ ы делдалдық қ ызмет атқ аруына елеулi кө мек кө рсеттi. Қ азақ станның тұ тыну рыногының тө рттен бiрiн «қ апшық тау» бизнесi тауарлармен толтырады жә не тұ тастай алғ анда, бiр мезгiлде тауар ө ткiзу мен сату жү йесiндегi 150 мың ғ а жуық адамды жұ мыспен қ амтамасыз етедi. Қ азақ станның iшкi сауда айналымындағ ы жыл сайынғ ы «қ апшық тау» саудасының кө лемi шамамен 2 млрд. АҚ Ш долларын қ ұ райды.