Берталанфи заңына анықтама жазыңыз.

Кез келген тірі организм ө зін-ө зі реттеп, кө бейе алатын жә не ү немі жаң арып отыратын жү йе. Мұ нда жү ретін биохимиялық процестер кең істік-уақ ыт жө нінен қ атаң тә ртіпке келтірілген жә не ө зін-ө зі жаң артып отыруғ а, кө беюге бейім біртұ тас жү йе. Тірі жү йелердің ашық жү йе екендіктері олардың қ оршағ ан ортамен зат, энергия жә не ақ парат алмасуларынан кө рінеді. Тірі жү йенің ө зін-ө зі жаң артуы организмнің ескірген заттардан жаң адан тү зілген заттармен ү збей алмастырып отыруымен байланысты. Бұ л процесс жү йенің ө зін-ө зі реттеушілік процесі тірі жү йенің ө зін-ө зі сақ тауына бағ ытталғ ан қ ажетті жағ дайларды туғ ызып, ү здіксіз қ ызмет атқ аруын бақ ылайды. Тірі жү йенің ө сіп-дамуы мен кө беюі табиғ и сұ рыпталудың бақ ылауында болады. Ол тірі дененің қ ұ рылымдық -фукционалдық қ ұ рылысын, оның жалпы биологиялық жә не жеке дара немесе тарихи дамуындағ ы ө зін-ө зі сақ тау қ абілетін қ амтамасыз етеді. Тірі жү йенің дамуы мен кө беюінің негізгі себептері нуклеин қ ышқ ылдары мен белок молекуларының функционалдық қ ұ рылысы мен қ артаюына жә не тірі дененің жаң арып отыруы мен зат алмасу процестеріне байланысты. Тірі жү йенің активтілігі оның зат, энергия жә не ақ параттар алмасу қ арқ ындылығ ы мен тітіркену қ абілетінен жә не бейімдеушілік ферменттерінен тү зуі мен иммундық реакциялар жә не мінез-қ ұ лқ ының активті формаларынан кө рінеді. Тірі денелердегі заттардың ө згерістері тү зу бағ ытты жә не тармақ талғ ан тізбек, тұ йық талғ ан цикл жә не биохимиялық реакциялар торы тә різді кө псатылы катализдік процестер тү рінде байқ алады. Бұ л реакциялар жү йесінің ретке келтірілуі ферменттер биосинтезінің индукциясы мен репрессиясын метаболизмдік бақ ылаудың генетикалық механизмі кері байланыс (принципі бойынша ә рекет) ететін аталғ ан метаболизмнің жү йелілік-реттеушілік факторларының функциясы организмнің сақ талуы мен даму процесіне бағ ындырылғ ан. Егер Энгельстің бірінші заң ы тірі материяның субстанциялық, заттық қ асиеттерін сипаттайтын болса, Берталанфи заң ы тірі дененің функционалдық қ асиеттерін, яғ ни онда жү ріп жатқ ан физиологиялық жә не биохимиялық процестердің жалпы қ асиеттерін қ арастырады. Организмнің ашық жү йе екендігін ескере отырып, оның тіршілік етуі ү шін сыртқ ы ортамен зат жә не энергия алмасу қ ажеттілігін ұ мытпау қ ажет. Организмнің биохимиялық тұ рақ тылығ ы абсалютті емес, керісінше, ондай жү йе тұ рақ ты тү рдегі тең гермелі емес жағ дайда болуы мү мкін. Биохимиялық реакциялардың жү йелік қ ұ рылымдық заң ы биологиялық эволюция жә не организмнің жеке дара даму заң дарымен логикалық байланыста, ө йткені жү йелі қ ұ рылымдар даму принципі ұ ғ ымынан туындайды. Бұ л заң ды тү сінуге тіршіліктің генетикалық, кибернетикалық талдаулары мү мкіндік береді.