Инклюзивті білім беру жағдайында ата-аналармен жүргізілетін жұмыстың стратегиялары.

Мү мкіндігі шектеулі балаларды тә рбиелейтін отбасыларына психологиялық -педагогикалық кө мек беру концепциясын қ ұ руда бірқ атар теориялар мен зерттеулер негізгі (маң ызды) орын алады:

1) психофизикалық бұ зылыстары бар баланың психологиялық -педагогикалық даму заң дылық тары, оның кү рделі ә леуметтену процесінің нә тижесі (Т.А.Власова, Л.С.Выготский, В.И.Лубовский, Д.Б.Эльконин).

2) дизонтогенез жағ дайында даму арнайы тү зете-дамыту ортасын қ ұ руды қ ажет етеді (К.С.Лебединская, В.В.Лебединский, И.Ю.Левченко, В.И.Лубовский, Е.М.Мастюкова, М.С.Певзнер, В.Г.Петрова, С.Я.Рубинштейн, У.В.Ульенкова).

Инклюзивті мектепте мұ ғ алім мен ата-аналардың ө зара байланыстары келесі принциптерге негізделуі керек:

1) сыйластық пен тү сіну;

2) мә лімет пен іскерліктермен алмасу;

3) шешімдер қ абылдауғ а қ атысу;

4) мү мкіндігі шектеулі балалардың индивидуалдығ ын қ абылдау.

Мұ ғ алімдер мен ата-аналарғ а қ ойылатын талаптар:

1) баланың жетістіктері жайлы білуі ү шін ата-аналар мұ ғ алімдермен жиі кездесуі керек;

2) мү мкіндігі шектеулі балалардың индивидуалды білім алу «жолын» қ ұ руда ата-ана белсенділік таныту керек;

3) мұ ғ алімдер баланың «жеке даму картасын» жү ргізуі керек: жетістіктері- оқ у жә не тә рбиеленуде;

4) баланың жеке даму бағ дарламасына (оқ у/тә рбиелеу) қ атысты бірқ атар міндеттерді ата-аналар атқ аруы тиіс;

5) ә р тоқ сан соң ында ата-аналар баласының жетістіктері жайлы мә ліметтерді алуы керек;

6) ата-аналар сабақ қ а қ атыса алады;

7) тә рбиелік іс-шараларғ а шақ ырылуы керек;

8) іс-шаралады ө ткізуде ата-аналардың кө мегіне жү гінуге болады;

9) ата-аналар балаларына сабақ орындауғ а кө мек беруі қ ажет;

10) мектептен тыс іс-ә рекеттерін, спортпен, басқ а да ү йірмелерге қ атысуғ а жағ дай жасау керек;

11) мү мкіндігі шектеулі балалардың ата-аналарына арнап арнайы педагогтар, психологтар, мұ ғ алімдер семинарлар, тренингтер ө ткізулері қ ажет;

12) мү мкіндігі шектеулі баланың ата-анасы ата-аналар комитетіне қ осылу керек;

13) мұ ғ алімдерге арналғ ан семинар, тренингтерге ата-аналар қ атыса алады;

14) мү мкіндігі шектеулі балалардың ата-аналары бірігіп, пікір, тә жірибе алмасу ү шін (жалпы білім беретін мектепте баланы оқ ыту мә селесі бойынша) Ассоциация қ ұ руы мү мкін;

15) мұ ғ алімдер мү мкіндігі шектеулі балалардың ү йіне баруы керек, сонда баланың жақ ындары арасында қ алай ө зін сезінетіні жайлы мә ліметі болады;

16) (мұ ғ алім - ата-ана) екі жақ ты нақ ты міндеттерді атқ аруда келісім-шарт жасалып, қ ол қ ойылып, жауапкершілікпен жұ мыс жасалуы тиіс.

Пысық тау сұ рақ тары

1. «Ерекше» баланы тә рбиелейтін отбасының қ ызметтерін сипаттаң ыз.

2. Мү мкіндігі шектеулі баланың жекетұ лғ алық дамуы мен олардың ата-аналарымен қ арым-қ атынасындағ ы бағ ыттылық тарды анық таң ыз.

3. Даму мү мкіндігі шектеулі балалардың ата-аналарының негізгі психологиялық портреттеріне мінездеме берің із.

4. Даму мү мкіндігі шектеулі баласы бар отбасында тә рбиелеу модельдерін сипаттаң ыз.

5. Ата-аналарда даму мү мкіндігі шектеулі балағ а қ атысты қ андай ұ станымдар бар?

6. «Бала - ата-ана» қ арым-қ атынасының ерекшеліктерін анық тауда қ андай ә дістерді қ олдануғ а болады?

7. Даму мү мкіндігі шектеулі балалардың ата-аналарымен жү ргізілетін жұ мыстың дә стү рлі жә не дә стү рлі емес тү рлеріне сипаттама берің із.