Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Леуметтенудің әлеуметтік-мәдени мәселері






Ә леуметтенудің ә леуметтік-мә дени мә селері сол немесе басқ а білімдер, шеберліктер мен қ абілеттіліктердің жиынтығ ына, белгілі бір мә дениеттің дең гейіне тұ лғ аны енгізу мазмұ нына ие. Ә леуметтенудің барлық айтылғ ан мә селелері жә не оны шешу тұ лғ а ү шін обьективті қ ажеттілік болып табылады. Бұ л мә селелерді тү сіну жағ дайында ол оларды шешуге дағ дыланады ә рине, ол ү шін қ ажетті обьективті алғ ы шарттар болғ ан жағ дайда. Адам ә леуметтену субьектісі, ӛ зінді дамуының субьектісі болғ анда жү реді. Еске алғ ан жӛ н, егер ә леуметтенудің мә селелері белгілі бір кезең де

шешілмесе тұ лғ аның даму процесін тоқ тады. Бұ л жағ дайды тү сіну адамды

ӛ з алдында жаң а мақ саттарды қ оюғ а, оларғ а жету амалдарын ӛ згертуге итермелейді. Толығ ымен бұ л қ орқ ынышты емес. Егер шешілмеген мә селелерді тұ лғ а тү сінбей, ә леуметтену процесінде ешқ андай бұ рылыстарды іздемесе жаман болады. Бұ л жағ дайда осы тұ лғ ағ а қ атысты кейбір авторлар «ә леуметтену қ ұ рбаны» тү сінігін анық тағ ан қ ұ былыс пайда болуы мү мкін. Ә леуметтену процесі қ арама-қ арсы болып табылады. Бір жағ ынан ол тұ лғ аның ә леуметтік қ ұ ндылық тар, нормалар, жү ріс-тұ рыс стандарттарын табысты игеруі болып саналса, ал екінші жағ ынан, адамның ә леуметтенудегі қ ажеттіліктерін қ анағ аттандыруғ а кедергі жасайтын қ оғ амғ а (оның бір қ ұ рылымына) қ арсы тұ ру дағ дысы. Сә йкесінше, бір жағ ынан, қ оғ аммен тұ лғ аның идентификациясы, ал екінші жағ ынан, онда негізделу қ ажет. Мұ нда тұ лғ а «ә леуметтену қ ұ рбаны» болатын екі шек мү мкін. Біріншіден, қ оғ аммен толық идентификациялану мен оның рольдік кү тімдерін «нақ ты» қ абылдау жағ дайында тұ лғ а конформиске айналады. Екіншіден қ оғ амғ а тә н ә леуметтік талаптарды қ абылдамау адам оның бастауларына қ арсы шығ ады (бұ л тоталитарлық жә не авторитарлық режимге тә н). Бұ л қ арсыласудың ӛ ткірлігі қ оғ амның сипаттамасымен ғ ана емес, тұ лғ ағ а ә леуметтік факторлардың ә сер етуімен, ә леуметтену процесімен бірге жү реді. Қ орыта келгенде жоғ арыда тұ лғ а жә не оның ә леуметтенуі туралы тайтылғ ан пікірлер бұ л процесті тиімді жасайтын факторларғ а негізделеді. Мұ ндағ ы ә леуметтену тұ лғ аның ӛ зін-ӛ зі ұ йымдастыруы мен ішкі белсенділігінің жоғ ары дең гейі болып табылады. Басқ а сӛ збен айтқ анда, адамның ӛ зінің іс-ә рекетін басқ ару шеберлігі мен ӛ зіне байланысты. Бірақ,

бұ л процес тұ лғ ада сол немесе басқ а іс-ә рекет стимулдары қ ұ рғ анда, обьективтік ӛ мір жағ дайлары белгілі бір қ ажеттіліктер мен қ ызығ ушылық тарды оятқ анда орын алады. Мұ нда тұ лғ алық іс-ә рекетінің обьективті детерминациясының субьективтілікке ӛ туі жү реді. Ә леуметтену ә р тү рлі ұ рпақ тарды байланыстырады, ол арқ ылы мә дени жә не ә леуметтік тә жірибиені беру жү реді. Ә леуметтенудің орталық аймағ ы-маң ызды іс-ә рекет. Егер ол жоқ болса, энергия қ ыдыру аймағ ында ӛ зін ӛ зі бекітуге, «билеп-қ олданбалы» уақ ыт ӛ ткізуге жұ мсалады. Қ олданбалы психологияны ә рдайым енгізу жә не біздің жастарымыздың руханисыздығ ы девиантты-деликвентті жү ріс-тұ рыстың кең таралуына дағ дыландыратын гедоникалық рахаттанулардың баулуына, адамгершілік идеалдар мен мағ ыналы мақ саттардың дағ дарысына ә келеді.

Сонымен, жас адам тә рбиеленетін жә не тұ ратын отбасындағ ы негативтік ә серлер мү мкін болатын, формальды емес жас топтарымен қ арым-қ атынас жасау (бұ л мағ ынада «формальдық емес» сӛ зі ү лкен жас ұ йымдарымен басқ арылатын жә не арнайы тіркелген принципиалдық ә р тү рлілікті ескеруде қ олданылады), ә леуметтендіруші агенттің ролінде кӛ ше болғ анда бетке жас адамдардың ә леуметтенуінің дефектісі кӛ рінеді. Қ оғ амдағ ы қ азіргі жағ дайдағ ы ең қ ауіптісі-ресейліктердің жаң а қ абатын қ амтитын жү ріп жатқ андардың барлық уақ ыттылығ ының, мағ ыналығ ының, бостылығ ының сезінуінің кү шеюі. Қ ұ ндылық тық бағ ыттардың бұ зылуы жастардың кӛ ң іл-кү йінде кӛ рінеді. Мұ ндағ ы ең бастысы мен негізгісі-адамгершілік ӛ лшемдердің тӛ мендеуі, қ ұ қ ық тық нигилизмнің таралуы, «ноувизм» психологиясындағ ы, алғ ы шартындағ ы кӛ ң ілі қ алудың ӛ суі. Жас адам қ иын жә не ауыр жағ дайда қ алады. Ӛ йткені ол тарих логикасымен рухани жә не материалдық қ ұ ндылық тар аймағ ында дамуын жалғ астыра отырып, қ ұ рылу кезең інде тұ рып, бұ л қ ұ ндылық тарды ӛ ң деуге қ атысуғ а, ӛ зінің ә келерінің ескі ойларына сә йкес бұ л жұ мысты ӛ здігінше жү ргізуге мә жбү р. Қ орытындысы да, біздің қ оғ амдағ ы «балалар мен ә келердің» табиғ и қ арама-қ арсылығ ы білім алу, жұ мыс, саяси қ атысу мү мкіндіктерін алуда, ә леуметтік жастық бағ дарламалардың қ ысқ аруы, оның ә леуметтік статусының тӛ мендеуі, қ оғ амдағ ы жастарды тӛ мендету процесі аймағ ындағ ы қ ақ тығ ыстардың кө зі болды жә не гипертрофильдік сипатты қ абылдады.

Ұ сынылатын ә дебиеттер тізімі:

Негізгі ә дебиеттер: [ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 11, 12, 13]

Қ осымша ә дебиеттер: [2, 5, 12, 13, 18, 19, 22, 23, 26]

Дә ріс 11. Қ арым-қ атынас жасаудың техникалық қ ұ ралдары

Жоспар:

1. Телефонмен қ арым-қ атынас жасау ережесі.

2. Диктофон жә не бейне аппараттарды қ олдану.

3. Компьютер арқ ылы қ арым-қ атынас.

4. Радио жә не теледидар арқ ылы қ арым-қ атынас жасау ерекшеліктері.

Дә ріс тезистері:






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.