Главная страница Случайная страница Разделы сайта АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
II- кезең: Қонақ күте білеміз бе?
Сұ рақ тары: 1. Малдың басы қ андай қ онақ қ а ұ сынылады? (Сыйлы қ онақ қ а) 2. Қ андай жілік қ ыз балағ а берілмейді? (Кә рі жілік) 3. Тө с кімге тартылады? (Кү йеу балағ а) 4. Шешең нің ә кесі сағ ан кім? (Нағ ашы ата) 5. «Абысын тату болса, ас кө п» деген сө з бар. Сондағ ы абысын кім? (Ағ айынды адамдардың ә йелдері) 6. «Жең ге қ ойғ ан астың ішінде желке жү реді» дегенде «жең ге» кім? (Ағ аның, жасы ү лкен туыстардың ә йелі) 7. «Жиен ел болмайды, желке ас болмайды» дегендегі «жиен» кім? (Кү йеуге шық қ ан қ ыздан туғ ан бала) 8. «Тө рт аяқ тыда бота тату, Екі аяқ тыда бө ле тату» деген сө здегі «бө ле» кім? (Бірге туғ ан апалы-сің лілі кісілердің балалары) 9. Қ азақ тарда ү й иесінің атауы? (Отағ асы) 10. Баланың тә рбиесін қ адағ алайтын мейірімді жан? (Ана) 11. Бір рудан немесе бір атадан тарағ ан туыс. (Ә улет).
Кітапханашы: Ата - дә стү р абырой кө тергенге, О, бұ л сө здер сү йектен ө тер демде! Тоқ таламыз енді біз, ал халайық, Қ анатты сө з мақ ал мен мә телдерге. III- кезең: Қ азақ та «Сө здің кө ркі - мақ ал» деген ұ ғ ым бар. Мақ ал-мә тел, ақ ыл-нақ ыл аталы сө здердің пайда болу тарихын, қ ай кезде тұ ң ғ ыш рет кім айтқ анын білу қ иын. Дегенмен кейбір мақ ал-мә телдердің шығ у тарихы туралы аң ыздар аз емес. Демек мақ ал-мә тел, ақ ыл-нақ ыл, аталы сө здердің адам баласы ө міріне араласпайтын саласы жоқ дегеніміз дұ рыс-ау. Олай болса, оқ ырмандармен сергіту сә тін ұ йымдастырып, сайысымызды мақ ал-мә тел айту тү рінде жалғ астырамыз. Мақ алды мен бастайын, сендер жалғ астырып айтың дар. 1. Тойдың болғ анынан... (боладысы қ ызық) 2. Таз таранғ анша... (той тарқ айды) 3. Ә ншейінде ауыз жаппас... (той дегенде ө лең таппас) 4. Жү зігің алтын болғ анша... (жү зің жарқ ын болсын) 5. Бала жетіге келгенше... (жерден таяқ жейді) 6. Ұ яғ а отыз ү йден тию... (қ ызғ а қ ырық ү йден тыйым) 7. Қ ыз жоқ жерде... (қ ызық жоқ) 8. Ә кенің жақ сылығ ы... (жездедей-ақ) 9. Астың дә мін тұ з келтірер... (ауылдың сә нін қ ыз келтірер) 10. Атаң ның баласы болма... (адамның баласы бол) 11. Білекті бірді жығ ар.... (білімді мың ды жығ ар) 12. Шешен сө з бастар... (батыр қ ол бастар) 13. Ә ке кө рген оқ жонар... (шеше кө рген тон пішер) 14. Жақ сы байқ ап сө йлейді... (жаман шайқ ап сө йлейді) 15. Ә депті бала – арлы бала... (ә депсіз бала – сорлы бала) 16. Жақ сыдан ү йрен... (жаманнан жирен) 17. Баланың ұ яты ә кеге... (қ ыздың ұ яты шешеге) 18. Балапан ұ яда не кө рсе,.. (ұ шқ анда соны алады) 19. Қ ына тасқ а бітеді,.. (ақ ыл басқ а бітеді) 20. Ата – бә йтерек,.. (бала – жапырақ)
Ал тағ ы да сергіту сә тінде сө зжұ мбақ ты шешуге қ алайсың дар, қ ол кө теріп, дұ рыс жауабын беруге тырысың дар. Ендеше алғ а:
Сө з жұ мбақ «Асыл жандар»
1. Хабар корпорациясының директоры. 2. Қ азақ ә йелінің киімі. 3. Мұ сылман елдерінің тойлайтын мерекелерінің бірі. 4. Зергерлік бұ йым. 5. Абайдың анасы. 6. Белгілі ә нші «Аппақ гү лдер» ә нінің орындаушысы. 7. Қ азақ халқ ының батыр қ ызы? 8. Ұ лттық музыкалық аспап. 9. Айтыскер Тастанбекқ ызы 10. «Ө рнек» ө нерінің авторы
Жауаптары: 1. Дариғ а 2. Сә укеле 3. Наурыз 4. Алқ а 5. Ұ лжан 6. Ақ бота 7. Мә ншү к 8. Домбыра 9. Сара 10. Фариза
Кітапханашы: Бә рекелді, керемет, сайысымызды одан ә рі жалғ астырсақ. Ал, кімнің ө нері бар қ аншалық ты, Би билеп, ал біреуі ә н салыпты. Бү гінгі сайыста бә йге алуғ а, Азамат пен арулар, аянбай-ақ жан салыпты.
IV – кезең: Ө нер сайысы Ө лең айтып, би билейді.
Кітапханашы: Қ алқ ам, мен Лермонтов та, Пушкин емен, Есенинмін демедім ешкімге мен. Қ азақ тың қ ара ө лең і – қ ұ діретім, Онда бір сұ мдық сыр бар естілмеген, - деп Мұ қ ағ али Мақ атаев ағ амыз жырлап еді. Қ азақ халқ ы ү шін бұ л ақ ынның орны ерекше. Орыс халқ ы Лермонтов, Пушкин, Есенин деп мақ танса, біз ұ лы Абайды, Мұ қ ағ алиды айтып мақ тана аламыз.
V- кезең: Ендеше келесі сайыс «Поэзия минуттары» деп аталады. Ал, кә неки, кім қ андай ақ ындардың ө лең дерін оқ ып, таң қ алдырар екен! (Бә рі де керемет ө лең дер оқ иды). Бә рекелді, қ андай кө п білесің дер, сендер ү шін мен қ уаныштымын.
VI – кезең: Кітапханашы: Енді мен сендермен «Білгенге маржан...» сұ рақ -жауап ойынын бастайын. Қ айсыларың тез, нақ ты жауап бересің дер екен.
Қ азақ тың тү рлі-тү рлі дә стү рі бар, Оның сырын ашқ анғ а жұ рт қ ызығ ар. Жауаптарын таба ма екен оқ ырмандар, Сол себептен қ оятын сұ рақ тар бар.
Сұ рақ: 1. Қ арабай Сарыбаймен аң ғ а шық ты деп басталатын жырдың кейіпкерлері кімдер? (Қ озы Кө рпеш – Баян сұ лу) 2. Руы оның жағ албайлы, Жылқ ысын кө птігінен бағ а алмайды. Оның ө лгені рас болса, Қ ұ дайым, Қ ыз-Жібекті неге алмайды, - деп кімнің ө лімін жоқ тап отыр? (Қ ыз Жібектің Тө легенді жоқ тауы). 3. Бірін-бірі сү йгені ү шін қ уғ ынғ а ұ шырағ ан Ең лік-Кебекке арналғ ан ескерткіш қ ай жерде? (Семей жеріндегі Ералы ө зенінің бойында) 4. Махаббаты аң ызғ а айналғ ан қ азақ сазгері Естайдың сү йіктісіне арналғ ан ә ні? (Қ орлан) 5. Халық есінде ғ ашық тар мұ нарасы, махаббат белгісі ретінде жатталып қ алғ ан «Қ озы Кө рпеш – Баян сұ лу» кесенесі Қ азақ станның қ ай жерінде? (Шығ ыс Қ азақ стан облысы, Аякө з жерінде, Таң сық станциясының оң тү стік сілемінде, станциядан 10 шақ ырым жердегі Тарлаулы ауылынан ө тетін Аякө з ө зенінің оң жағ асындағ ы биік дө ң басында). 6. Шығ ыста ө ткен жеті ғ ашық. Олар кімдер? (Лә йлі-Мә жнү н, Фархад-Шырын, Жү сіп-Зылиқ а, Бахрам-Кү лә нда, Сейпілмә лік-Жамал, Бозжігіт-Қ арашаш, Зизді-Қ орлығ айын). 7. Айша – Бибі, Бабаджа, Қ арахан мавзолейлері қ ай жерде? (Таразда)
Кітапханашы: Ө нерлінің ө нерін, Тағ ыда байқ ап кө рейік. Жү йрік аттай желейік, Ә зілге кезек берейік.
Егер мен болсам... не істер едім? деген сұ рақ қ а жауап іздеп кө рейік.
Ержү рек азаматтарғ а: Егер мен Президент болсам... Осы ауданның ә кімі болсам... Прокурор болсам... Банкир болсам...
Парасатты аруларғ а: Мен егер министр болсам... Мұ ғ алім болсам... Осы кітапханада директор болсам.... Президенттің қ ызы болсам... Ә ркім ө з ойларын айтып, қ ызу тартыс жалғ асты. Біздің «Парасатты арулар мен ержү рек азаматтар» атты сайысымыз аяқ талуғ а жақ ын. Қ азылар алқ асы осы барлық сайыстың бағ асын есептегенше кезекті музыкалық ү зіліске берсек. Ә ндер орындалады.
Кітапханашы: Жең істер мен жең ілістен тұ ратын, Ө мір кү рес, жеткізе ме мұ ратын. Жең бедім, жең ілдім деп ренжімегін, Қ атысу да бір жең іс, жан болсаң сен ұ ғ атын. Ортағ а ә діл қ азылар алқ асын шақ ырайық! «Қ ош» демейміз, ә лі талай сайыстар бар, Ө нерлерің шың дала берсін, қ алыспаң дар. Оқ ырманым кө бейсін кү ннен – кү нге, Келе берсін қ онақ тар ғ арыштан да. Тіршілік – арман, бә рімізге де орын бар, Қ уаныш та бар, ө кініш те бар жолдарда Оқ ырмандарым менің, достарым менің Бә рің де аман болың дар! Ә ділқ азылар алқ асы жарыс қ орытындысын айтып, «Ең парасатты», «Ең епті», «Ең ақ ылды», «Ең білімді» деген мақ тау қ ағ аздарымен марапаттайды. Осымен сайыс байқ ауымыз аяқ талды! Алдар кө се мен бү гінгі сайысқ а қ атысушыларғ а кө п – кө п рахмет айтамын. Сау болың дар!
|