Турбуленттік және гидродинамикалық тұрақсыздық.

Сұ йық мұ ндай қ озғ алысы кезінде кү рт ө згеріп отырады. Жылдамдық қ ысым,

сұ йық тар ү шін тығ ыздығ ы мен температурасы бірдей болады. Мұ ндай ағ ыс кезінде ағ ын сызық тары кү рделі болады жә не сұ йық қ абаттары бір-бірімен интенсивті араласады.Мысалы, екі коаксиалды цилиндрдің арасында сұ йық қ озғ алып жатсын, оның бір элементінің жылдамдығ ы

-центрге тартқ ыш кү ш.

- кү шпен импульстің байланысы

Сол элементке сыртан кү ш ә сер етіп оны қ озғ алтсын.Осы кезде оның радиусы r болады. Бұ л кезде

a) r‹r₀ бастапқ ығ а қ арағ анда қ озғ алғ андағ ы радиус артық болады.

Ғ (r)‹F(r₀), L(r)‹L(r₀)

б) r›r₀ , бастапқ ығ а қ арағ анда қ озғ алтқ андағ ы кем болады.

Ғ (r)›F(r₀), L(r)›L(r₀)

Тұ рақ ты немесе тұ рақ сыз болуының негізгі шарты

›0, › 0

Егер кейінгі айналғ ан r бұ рынғ ыдан кіші болғ ан жағ дайда кө рсетілген дифференциал монотонды ө спейді.Бұ л жағ дайда кө рсетілген функция екі цилиндрдің ортасындағ ы белгілі бір нү ктеге дейін ө седі. Сұ йық тың қ озғ алысы тұ рақ сыз болады.Екіншінде монотонды ө седі.Сондық тан ол тұ рақ талғ ан болады.

Сұ йық тың тұ тқ ырлығ ын анық тау ү шін екі коакциалдық цилиндрді ортасына сұ йық қ ұ йып айналдырады.Егер ішкісін айналдырып, сыртқ ысын қ озғ амасақ жә не екеуін қ арама-қ арсы айналдырғ ан жағ дайда тұ рақ сыздық болғ андық тан сұ йық тың тұ тқ ырлығ ын анық тау ү шін тек қ ана сыртқ ы цилиндрді айналдыру арқ ылы анық таймыз.

Пуазейль қ озғ алысын турбуленттік ағ ысқ а пайдалану ү шін тағ ыда ө лшемдік заң дылық тарды пайдаланылады. Бұ л жағ дайда сұ йық тың шығ ынымен оның тығ ыздығ ы бір-бірімен байланыспайтын шама

Ламинарлық ағ ыс кезінде шығ ынмен сұ йық тың тығ ыздығ ы байланысты деп қ арастырылғ ан.Осы бес бір-біріне қ атысы жоқ шамалардан мынандай ө лшемсіз комбинациялар алуғ а болады.

Бұ л екі ө лшемсіуз шама турбулентті жағ дайда бір-біріне функционалды байланыста болады.Жә не де бұ л формулалардан Пуазейль формуласын алуғ а болады.

Q=C(Re) турбуленттік ағ ыс ү шін

Мұ ндағ ы тұ рақ ты S коэффициенті тә жірибе жү зінде анық талады.

Пуазейль формуласы мына тү рде жазуғ а болады.

мұ ндағ ы - трубаның кедергі коэффициенті

1)Ламинарлық ағ ыс ү шін ~ Рейнольдс саны кері пропорционал

2)Турбуленттік ағ ыс ү шін - тура пропорционал болады, бұ л тә жірибе жү зінде анық талады.

Трубаның кедергі коэффициентінің шамасы

Мұ ндағ ы с- ә р труба ү шін ә р тү рлі болады.