Аккумуляторлық батареялардың техникалық қызмет көрсетуі

Аккумуляторлық батареялар тұ рақ ты заряд астындағ ы режимде жұ мыс істейді, яғ ни батарея ү немі кез келген жағ дайда зарядтық қ ондырғ ығ а қ осулы болады. Бұ л қ ышқ ылдық аккумуляторлық батарея «заряд-разряд» ә дісі бойынша жұ мыс істеуімен тү сіндіріледі (зарядталғ ан аккумуляторлық батареялардың разрядтан кейінгі келесі зарядымен жү ктемесінің қ оректенуі), аккумуляторлардың пайдалы пластиналарының тозуы тұ рақ ты заряд астындағ ы режим кезіндегіден жылдам тозады, демек, пластиналардың тозуы пайдалы пластина ө зінің кө лемдік бө лігін жоғ алтқ ан кезде ә р заряд соң ында бақ ыланады.

Аккумуляторлық батареяның тұ рақ ты заряд астындағ ы режиміндегі жұ мысы оперативті тізбекті сенімді қ оректендірумен қ амтамасыз етеді, демек, батарея ә рқ ашан зарядталғ ан кү йде болады; бұ л кезде пластинаның сульфатациясы жә не олардың активті массасының ыдыс тү біне тү суі мерзімді терең разрядтардың ү лкен токта болмауы салдары батареяның қ ызмет ету мерзімін ұ зартады.

Тұ рақ ты заряд астындағ ы ә діс бойынша жұ мыс істейтін қ ышқ ылды батареяны пайдалану дайындық сыз разрядтар мен тең естіруші зарядпен жү зеге асады. Батареяны элементте зарядтау барлық элементтерде электролит тығ ыздығ ының қ абылданғ ан 1, 2-1, 21 г/см³ мә ніне жеткенше 2, 3В кернеумен 3 айда 1 рет жү ргізіледі.

Осмотр Аккумуляторлық батареяны тексеру қ ызмет кө рсететін қ осалқ ы станцияда кезекші жұ мысшы кү н сайын, ал қ ызмет кө рсетпетіндері – жө ндеуші жұ мысшы электр шаруашылық ү шін жауапты бекіткен график бойынша жү ргізеді. Не реже двух раз в месяц РҚ Ж немесе зертхана электромеханик-аккумуляторшысы айына кемінде екі рет, ал электр шаруашылық қ а жауапты – айына кемінде 1 рет инспекторлық тексеру жү ргізеді.

Бақ ылау кезінде тө мендегілерді тексереді:

- аккумуляторлық ғ имараттағ ы вентиляцияның дұ рыстығ ын;

- электролит дең гейі, ыдыстың тазалығ ы мен тұ тастығ ы, ә йнекпен қ оршалғ ан стеллажда дұ рыс орналасуы;

- тү сіне, жасы мен қ арсы пластинадағ ы қ аспақ тар жә не пайдалы пластинадағ ы қ исаюғ а аса назар аударылғ ан пластина кү йі. Ә йнек ыдыста шө гінді дең гейін, тү сін жә не оны бө лу сипаттамасын шолып анық тайды.

Қ анық қ оң ыр немесе шоколадты тү сті шө гіндінің кішкене қ абаты шө гінді пайдалы пластинаның белсенді салмағ ының бө лшегінің табиғ и тү су есебінен шө гінді тү зілгенде батареяның қ алыпты жұ мысын куә ландырады. Басқ а тү стің қ атпарларынсыз қ ысқ а уақ ыт аралығ ында тү зілетін қ оң ыр тү сті шө гіндінің ү лкен кө лемі батареяның заряд астындағ ы кернеуде табылатындығ ын куә ландырады. Ақ немесе ашық сұ р тү сті шө гінді батареяның жү йелі тү рде толық зарядталмайды жә не сульфатталғ ан немесе электролит хлор қ ұ рамды қ оспамен ластанғ анын кө рсетеді. Хлор қ ұ рамында жә не кү рделі (қ оң ыр жә не ашық сұ р қ абаттар) шө гіндіні кө рсетеді. Ылғ алды бет (шө гінді) пен пайдалы пластинаның тө менгі шегі арасындағ ы арақ ашық тық 10мм-ден аз болмауы керек.

Бұ дан басқ а, ә йнек ыдыстардағ ы пластина сульфатациясын, олардың Қ Т-ның болмауын; сепараторлардың жә не ағ аш таяқ шаның тү суін жә не қ ирауын шолып тексереді; бақ ылау элементінде электролит температурасы мен тығ ыздығ ын (ареометр жә не сынапты термометрмен); кернеуді (вольтметр сынамасымен) ө лшейді. +25 С температура кезінде зарядталғ ан батареяның электролитінің тығ ыздығ ы мынадай болу керек:

СК типті аккумуляторлар ү шін.. 1, 205±0, 005 г/см ,

СН типті аккумуляторлар ү шін... 1, 24±0, 005 г/см³.

Бұ л кезде қ ысқ а тұ йық талғ ан пластинаны анық тау ү шін пластмасса корпустағ ы пластина қ ұ лақ шасының ү стіне кезектесіп қ ондырылатын компас қ олданылады. Бір тү зетілген пластина қ ұ лақ шасынан басқ а тү зетілген қ ұ лақ шағ а ө ту кезінде нұ сқ ағ ыштың маң ызды ауытқ уы болмайды, бірақ, егер қ ысқ а тұ йық талудың бірінде ауытқ ымайтын болса, онда компас нұ сқ ағ ышы басқ а жақ қ а жылдам ауытқ иды. Банканың басқ а жағ ынан (басқ а полярлық тың пластиналары) пластина қ ұ лақ шасы бойынша ө тіп, Қ Т орнын анық тайды.

Аккумуляторлы батарея ғ имаратының температурасын қ ұ ралдар немесе сынама қ осудың кө рсетуімен қ ысқ ы уақ ыттағ ы жылыту жү йесінің, заряд астындағ ы ток шамасын, зарядтық агрегаттың бос жү рісіндегі сынама қ осудың дұ рыстығ ын тексерумен бір уақ ытта белгілейді. Элементтік коммутатор мен щеткадағ ы шунттаушы кедергінің дұ рыстығ ын шолып анық тайды. Ғ имараттың, стеллаж бен оқ шауламалардың тазалығ ын, қ ышқ ылғ а тө зімді бояудың қ абыршақ тануы мен коррозияның болмауын тексереді.

Тексеру нә тижелері аккумулятор батареясының журналына мұ қ ият енгізіледі. Тексеру нә тижелерін бағ алап, қ ателіктер туралы қ осалқ ы станция бастығ ына немесе ағ а электромеханикке баяндайды, қ ателіктерді жою ә дісін жә не уақ ытын таң дайды. Жылдам жоюды талап ететін зақ ымдануды (ыдыстан ағ у, Қ Т пластинасының ә серінен шамадан тыс кү ю) табу кезінде пайдалануғ а жауапты тұ лғ а аккумуляторшыны белгілеуге қ ояды.

Электромеханик-аккумуляторшы бақ ылау кезінде: кернеуді, ә р элементтегі электролиттің температурасы мен тығ ыздығ ын тексереді. Ө лшенген тығ ыздық К +25 °С нормативті температурасына мына формула бойынша келтіріледі:

г/см , (2.19)

мұ ндағ ы р_н – электролиттің нормативті тығ ыздығ ы, г/см , t – электролит тығ ыздығ ын ө лшеу жү ргізілетін температура, °С.

Электролит тығ ыздығ ының температурағ а тә уелділігі 2.12-кестеде келтірілген.

2.12-кесте

Температура, °С	+5	+10	+15	+20	+25	+30	+35
Электролит тығ ыздығ ы, г/см	1, 212 1, 217 1, 220	1, 209 1, 214 1, 217	1, 206 1, 210 1, 214	1, 203 1, 208 1, 213	1, 200 1, 205 1, 210	1, 137 1, 202 1, 207	1, 197 1, 999 1, 204