Тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заң да пайдаланылатын негiзгi ұ ғ ымдар

Осы Заң да мынадай негізгі ұ ғ ымдар пайдаланылады:

1) аккредиттеу – нә тижесінде ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызмет субъектілері ө з қ ызметінің Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген талаптар мен стандарттарғ а сә йкестігін ресми тануды иеленетін рә сім;

2) ғ алым – ғ ылыми зерттеулерді жү зеге асыратын ә рі ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызмет нә тижелеріне қ ол жеткізетін жеке адам;

3) ғ ылым – функциясы табиғ и байлық тарды ұ тымды пайдалану жә не қ оғ амды тиімді басқ ару мақ сатында табиғ ат, қ оғ ам жә не ойлау заң дарын зерделеу, болмыс туралы объективті білімді тұ жырымдау жә не теориялық жағ ынан жү йелеу болып табылатын адам қ ызметінің саласы;

4) ғ ылым жө ніндегі ұ лттық баяндама – ә лемдік жә не ұ лттық ғ ылымның жай-кү йі мен даму ү рдістерін талдауды, Қ азақ стан Республикасының ғ ылыми-техникалық ә леуетін жетілдіру жө ніндегі ұ сыныстарды, ғ ылымды дамытудың басым бағ ыттарын негіздеуді қ амтитын жыл сайынғ ы есеп;

5) ғ ылыми-білім беру консорциумы – ғ ылыми ұ йымдар, жоғ ары оқ у орындары жә не басқ а да заң ды тұ лғ алар, оның ішінде ө ндіріс саласында жұ мыс істейтін басқ а да заң ды тұ лғ алар іргелі, қ олданбалы ғ ылыми зерттеулерді жү ргізу, технологиялық инновацияларды ә зірлеу жә не жоғ ары білікті мамандарды даярлау ү шін зияткерлік, қ аржылық жә не ө зге де ресурстарды біріктіретін бірлескен шаруашылық жә не ғ ылыми қ ызмет туралы шарт негізіндегі ерікті тең қ ұ қ ық ты уақ ытша бірлестік;

6) ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық бағ дарлама бойынша бас ұ йым –нысаналы ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық бағ дарламаны іске асыруғ а арналғ ан конкурстың қ орытындылары бойынша мемлекеттік уә кілетті орган айқ ындайтын ә рі іргелі жә не қ олданбалы зерттеулердің ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық бағ дарламасын іске асыруды сү йемелдеуді жә не орындалатын бағ дарламаның шең берінде орындаушы ұ йымдардың қ ызметін ү йлестіруді жү зеге асыратын заң ды тұ лғ а;

7) ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық жоба мен бағ дарлама – болжанғ ан ғ ылыми-техникалық жұ мыс мазмұ нын қ амтитын, жоспарланғ ан жұ мыстарды жү ргізудің мақ саттары мен міндеттері, ө зектілігі, жаң алығ ы, ғ ылыми-практикалық маң ыздылығ ы мен орындылығ ы негізделген ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық, тә жірибелік-конструкторлық, маркетингтік зерттеулерді білдіретін қ ұ жат;

8) ғ ылым жә не ғ ылыми-техникалық қ ызмет саласындағ ы мемлекеттік саясат – мемлекеттің ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызметке қ атынасын білдіретін, ғ ылым мен техника саласындағ ы ә ртү рлі ұ йымдар қ ызметінің, ғ ылыми-техникалық жетістіктерді іске асырудың, жаң а технологиялар жасаудың, оның ішінде ұ лттық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз ету мақ сатындағ ы негізгі басымдық тарын, мақ саттарын, бағ ыттарын, қ ағ идаттарын, нысандары мен ә дістерін айқ ындайтын ә леуметтік-экономикалық саясаттың қ ұ рамдас бө лігі;

9) ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызмет есебі – ғ ылыми-техникалық жұ мыстың іске асырылуы туралы ақ паратты, ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық, тә жірибелік-конструкторлық, маркетингтік зерттеулерді, сондай-ақ жоспарланғ ан жұ мыстардың ә рі қ арай жү ргізілуінің орындылығ ы туралы не аяқ талғ ан ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық жоба мен бағ дарлама нә тижесі туралы ақ паратты қ амтитын қ ұ жат;

10) ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызметтің нә тижесі – ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызметті орындау барысында алынғ ан жә не кез келген ақ парат жеткізгіште тіркелген жаң а білім немесе шешімдер, ғ ылыми ә зірлемелер мен технологияларды ө ндіріске енгізу, сондай-ақ жаң а бұ йымдардың, материалдар мен заттардың модельдері, макеттері, ү лгілері;

11) ғ ылыми-зерттеу жұ мысы – бар білімді кең ейту жә не жаң а білім алу, ғ ылыми гипотезаларды тексеру, табиғ ат пен қ оғ ам дамуының заң дылық тарын анық тау, жобаларды ғ ылыми жинақ тау, ғ ылыми негіздеу мақ сатында ғ ылыми ізденіспен, зерттеулер, эксперименттер жү ргізумен байланысты жұ мыс;

12) ғ ылыми зерттеулер – ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызмет нә тижелеріне қ ол жеткізу мақ сатында ғ ылыми-зерттеу, тә жірибелік-конструкторлық жә не технологиялық жұ мыстар шең берінде ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызмет субъектілері тиісті ғ ылыми ә дістермен жә не қ ұ ралдармен жү зеге асыратын қ олданбалы, іргелі, стратегиялық ғ ылыми зерттеулер;

13) ғ ылыми инфрақ ұ рылым – ғ ылыми ұ йымның балансындағ ы ғ ылыми зертханалық жә не инженерлік жабдық, тә жірибелік-ө неркә сіптік ө ндіріс, бірегей объектілер, сондай-ақ ө зге де жылжымалы жә не жылжымайтын мү лік;

14) ғ ылым кандидаты, ғ ылым докторы – ізденушілердің диссертациялар қ орғ ауы негізінде берілген ғ ылыми дә режелер;

15) ғ ылыми қ ызмет – зерделенетін объектiлерге, қ ұ былыстарғ а (процестерге) тә н қ асиеттерді, ерекшелiктер мен заң дылық тарды анық тау мақ сатында қ оршағ ан болмысты зерделеуге жә не алынғ ан білімдi практикада пайдалануғ а бағ ытталғ ан қ ызмет;

16) ғ ылыми қ ызметкер – ғ ылыми ұ йымда, жоғ ары оқ у орнында немесе ұ йымның ғ ылыми бө лімшесінде жұ мыс істейтін, жоғ ары білімі бар, ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызмет нә тижесіне қ ол жеткізетін жә не оны іске асыратын жеке адам;

17) ғ ылыми-техникалық ақ парат – ғ ылыми, ғ ылыми-техникалық, инновациялық жә не ө ндірістік қ ызмет барысында алынатын, ғ ылымның, техниканың, технологиялардың ұ лттық жә не шетелдік жетістіктері туралы мә ліметтерді қ амтитын ақ парат;

18) ғ ылыми-техникалық қ ызмет – технологиялық, конструкторлық, экономикалық пен ә леуметтік-саяси жә не ө зге де міндеттерді шешу ү шін ғ ылымның, техника мен ө ндірістің барлық саласында жаң а білім алуғ а жә не оны қ олдануғ а, осы зерттеулерді жү ргізу ү шін қ ажетті нормативтік-техникалық қ ұ жаттама ә зірлеуді қ оса алғ анда, ғ ылымның, технологияның жә не ө ндірістің біртұ тас жү йе ретінде жұ мыс істеуін қ амтамасыз етуге бағ ытталғ ан қ ызмет;

19) ғ ылым саласындағ ы уә кілетті орган (бұ дан ә рі – уә кілетті орган) – ғ ылым жә не ғ ылыми-техникалық қ ызмет саласында салааралық ү йлестіруді жә не басшылық ты жү зеге асыратын мемлекеттік орган;

20) зияткерлік меншік – азаматтың немесе заң ды тұ лғ аның ғ ылыми-зерттеу, тә жірибелік-конструкторлық жә не технологиялық жұ мыстардың нә тижесінде алынғ ан зияткерлік шығ армашылық қ ызмет нә тижелеріне жә не азаматтық айналымғ а қ атысушыларды, тауарларды, жұ мыстарды немесе кө рсетілетін қ ызметтерді дараландыру қ ұ ралдарына айрық ша қ ұ қ ығ ы;

21) инженерлік-техникалық қ ызметкер – ғ ылыми ұ йымда немесе жоғ ары оқ у орнында жұ мыс істейтін, кә сіптік орта немесе жоғ ары білімі бар, ғ ылыми жә не (немесе) ғ ылыми-техникалық қ ызмет нә тижесіне қ ол жеткізуге жә не оны іске асыруғ а жә рдемдесетін жеке адам;

22) қ ауымдастырылғ ан профессор (доцент), профессор – ғ ылыми ұ йымның немесе жоғ ары оқ у орнының қ олдаухаты бойынша уә кілетті орган беретін ғ ылыми атақ тар;

23) қ олданбалы зерттеу – практикалық мақ саттарғ а қ ол жеткізу жә не нақ ты міндеттерді шешу ү шін жаң а білім алуғ а жә не оны қ олдануғ а бағ ытталғ ан қ ызмет;

24) салалық уә кілетті орган – ғ ылым жә не ғ ылыми-техникалық қ ызмет саласындағ ы мемлекеттік саясатты іске асыруды жә не тиісті салада ғ ылыми зерттеулер жү ргізу жө ніндегі жұ мыстарды ү йлестіруді жү зеге асыратын мемлекеттік орган;

25) стратегиялық зерттеулер – стратегиялық міндеттерді шешуге бағ ытталғ ан іргелі не қ олданбалы зерттеулер;

26) тә жірибелік-конструкторлық жұ мыстар – ө німді жасау немесе жаң ғ ырту кезінде орындалатын жұ мыстар кешені, тә жірибелік ү лгілерге арналғ ан конструкторлық жә не технологиялық қ ұ жаттаманы ә зірлеу, тә жірибелік ү лгілер мен пайдалы модельдерді дайындау жә не сынау;

27) тә жірибелік ө ндіріс – негізгі қ ызметі тә жірибелік ү лгілер мен пайдалы модельдерді, жаң а ө німдер мен технологиялық процестерді дайындау жә не байқ аудан ө ткізу болып табылатын ғ ылыми ұ йымдардың, жоғ ары оқ у орындарының қ ұ рылымдық бө лімшесі немесе заң ды тұ лғ а;

28) философия докторы (Рһ D), бейіні бойынша доктор – тиісті мамандық тар бойынша докторантураның кә сіптік білім беру бағ дарламаларын мең герген жә не диссертация қ орғ ағ ан адамдарғ а берілетін ғ ылыми дә реже;

29) іргелі зерттеу – табиғ ат, қ оғ ам, адам дамуының негізгі заң дылық тары мен олардың ө зара байланысы туралы жаң а ғ ылыми білім алуғ а бағ ытталғ ан теориялық жә не (немесе) эксперименттік зерттеу.

2-бап. Қ азақ стан Республикасының ғ ылым туралы заң намасы

1. Қ азақ стан Республикасының ғ ылым туралы заң намасы Қ азақ стан Республикасының Конституциясына негiзделеді, осы Заң нан, Қ азақ стан Республикасының ө зге де нормативтiк қ ұ қ ық тық актілерінен тұ рады.

2. Гранттық, бағ дарламалық -нысаналы қ аржыландыру қ аражатынан жү зеге асырылатын ғ ылыми зерттеулерді жү ргізу бө лігінде осы Заң мен реттелген қ ұ қ ық қ атынастарғ а сатып алуды, оның ішінде мемлекеттік сатып алуды жү зеге асыру тә ртібіне қ ойылатын талаптарды белгілейтін Қ азақ стан Республикасы заң намасының кү ші қ олданылмайды.

3. Егер Қ азақ стан Республикасы ратификациялағ ан халық аралық шартта осы Заң дағ ыдан ө згеше қ ағ идалар белгiленсе, онда халық аралық шарттың қ ағ идалары қ олданылады.