Дәріс № 11. Мұнай өндіруді үдетуге арналған жабдықтар

Ұ ң ғ ыманы химиялық ө ң деуге арналғ ан жабдық

Қ абаттың забой маң ы аумағ ына химиялық ә сер ету ә дістеріне ұ ң ғ ыманы қ ышқ ылдық ө ң деу жатады. Ол ұ ң ғ ыманың ө німділігін арттыру процестерінде алдың ғ ы қ атарлы орындардың бірін алады.

Қ ышқ ылдық ерітінділерді транспорттау жә не оларды ұ ң ғ ымағ а айдау ү шін арнайы қ ышқ ылдық қ ондырғ ыларды қ олданады[2].

Қ ышқ ылдық қ ондырғ ыны жү к автомобилінде қ ұ райды. Қ ондырғ ының жабдық тар қ ұ рамына кіреді: ү шплунжерлі, горизонтальды бірбағ ытта ә серлі немесе ортадан тепкіш сорғ ы, немесе екеуі бірге. Бұ л сорғ ылардың жетегі ү шін қ уатты алу жү йесі – қ уатты сорғ ығ а алу ү шін аралық трансмиссия, цистерна жә не қ ұ бырлар.

Ү шплунжерлі сорғ ыны автомобиль кабинасының артында рамада орнатады. Қ уатты алу қ орабы автомобильдің таратқ ыш қ орабына бекітіліп, онда тұ рақ ты іліністе болады.

Аралық трансмиссия ә детте карданды біліктен, беріліс қ орабынан жә не муфтадан (сипатта11.1) тұ рады. Карданды білік қ уатты алу қ орабының білігін беріліс қ орабының білігімен байланыстырады. Муфта беріліс қ орабының шығ а беріс білігін сорғ ының трансмиссионды білігімен жалғ астырады.

Сурет 11.1. УНЦ-160К қ ондырғ ысының кинематикалық схемасы:

1 — автомобилдің берiлiс қ орабы; 2 — қ уат таң дау қ орабы; 3 — сорап; 4 — редуктор; 5 — автомобилдің тарату қ орабы

Қ ондырғ ыны жобалағ анда сорапты таң дайды немесе игереді. Сораптың ерiксiз келтiруi ә детте жү рiс қ озғ аушысынан iске асады, сондық тан қ уаттың қ озғ аушыдан сорапқ а берiліс трансмиссияларын ө ндейдi. Сонымен қ атар қ ышқ ылдық цестерня мен олардың жабдық тарын ө ң дейді.

Беріліс пен қ ысымғ а байланысты сорап тү рін (типін) таң дайды. Ортадан тепкіш сораптарын таң дағ анда, химиялық ө неркә сіпке арналғ ан сораптарды таң дайды, консалдылары жақ сырақ. Сұ йық тық тағ ы ү лкен емес қ атты қ оспаның (0, 1 % кө п емес) кө лемдік концентрациясында– консалды сораптар Х(ХМ), ХО; қ атты қ оспаның 1, 5 % кө лемдік концентрациясында — АХ. Сонымен қ атар ХГ, ХГВ герметикалық сораптарын қ олдануғ а болады.

Сорапты таң дағ анда жә не қ олдану негізінде, ингибирленген қ ышқ ылдармен жұ мыс істегенде олардың агрессивтігі бірнеше есе тө мендейтіндігін ескеру қ ажет.

Қ ышқ ылдық агрегаттардың цистернялары мен қ ұ бырлары, гуммированиемен сақ талғ андығ ымен ерекшеленеді (Мысалы, ИРП1025, ИРП1258 резиналарымен). Кірістірілген жабдық тың бө лшектері (поплавкалар, рычактар жә не т.б.) коррозияғ а тө зімді материалдан жасалуы тиіс.

Трансмиссияның берілістік санын анық таймыз. Тапсырманы қ абылданғ ан трансмиссия схемасы бойынша (сурет 11.1) поршенді сораптағ ы трансмиссиондыдан иінді білік берілетін берілісімен шешеді.

Қ ондырғ ының жалпы беріліс қ атынасы i _общ автомобилдін тө рт жылдамдығ ы жә не трасмиссияның екі берілістік қ атынасы бойынша анық тайды (сурет 11.1):

(11.1)

Мұ ндағ ы i_авт — автомобильдің жылдамдық қ орабының беріліс қ атынасы, автомобильдің бірінші жұ мыссыз жылдамдығ ы кезінде қ алғ ан жылдамдық тардың берілістік қ атынастарының белгіленуі i _авт2, i _авт3 жә не т.б.; i _транс — қ ондырғ ы трансмиссиясының берілістік саны (екі жылдамдығ ы бар)

(11, 2)

(11, 3)

Сораптың тісті жұ бының беріліс саны

(11.4)

Барлық жылдамдық тағ ы берілістік қ атынас

(11.5)

Сораптың иінді білігінің айналу жиілігі, осы қ атынастан анық талады

(11.6)

где n_дв — қ озғ алтқ ыш білігінің айналу жиілігі; j — сораптың иінді білігінің айналу жиілігің индексі (1, 2,..., 8); (j+1) — барлық трансмиссияның беріліс санының индексі.

Сораптың иінді білігінің ең ү лкен айналу жиілігін n_max берілген максималды беріліс Q_max арқ ылы табады. Жоғ арыда келтірілген тә уелділіктер берілістерді таң дауғ а мү мкіндік береді; Q_min до Q_max.