Орытынды

Жү згіндер – бұ л дисперстеуші ортасы сұ йық тық, дисперстік фазасы қ атты болатын микрогетерогендік жү йелер.

Жү згіндер дисперстік фазасының концентрациясына қ арай сұ йылтылғ ан жә не қ ойыртпақ тар деп аталатын концентрлі болып, екіге бө лінеді.

Жү згіндер – дербес дисперстік жү йелер. Сондық тан олардың кө п қ асиеттері лиофобтық кірнелердікіне ұ қ сас. Лиофобтық кірнелер сияқ ты оларды диспергациялық жә не конденсациялық ә дістермен алады. Ә детте жү згін бө лшектерінің бетінде Қ ЭҚ пайда болады, ол агрегаттық тұ рақ тылық ты қ амтамасыз етеді. Жү згіндердегі дзета (ξ)- потенциялының шамасы типтік кірнелердегі дзета-потенциялынын мә німен шамалас.

Электролиттерді қ осқ ан кезде жү згіндер лиокірнелер сияқ ты ірі агрегаттар тү зіп, коагуляцияланады. Сыртқ ы электрлік ө рістің ә серінен, кірнелерге қ арағ анда аз мө лшерде электростатикалық қ ұ былыстар пайда болады.

Дисперстік фазаның жү згіндердегі бө лшектері кірнелердің бө лшектеріне (10^-7-10^-5 см) қ арағ анда ә лдеқ айда ү лкен кө лемге ие (10^-5 см астам). Олардың кірнелерден айырмашылық тарын осы арқ ылы тү сіндіруге болады:

Ø Жү згіндер кинетикалық тұ рақ сыз жә не тез седиментацияланады;

Ø молекулалық -кинетикалық қ асиеттері – броундық қ озғ алыс, диффузия, осмос ә лсіз кө рінеді немесе мү лде байқ алмайды;

Ø жү згіндер мү лдем дерлік жарық ты шашыратпайды, оны тікелей шағ ылыстырады немесе жұ тады, дисперстік фазаның бө лшектері кә дімгі микроскоппен кө рінеді;

Ø дисперстік фазаның бө лшектерінің меншікті беті аз болғ андық тан беттік қ ұ былыстардың байқ алуы нашар болады.

Концентрленген жү згіндер - байланысқ ан жү йелер болып табылатын қ ойыртпақ тар. Бұ л жү йелерде дисперстік фаза бө лшектері ө зара ә рекеттесіп кең істік қ ұ рылымдар тү зеді.

Бұ л жү йелердің тұ тқ ырлық, серпімділік, пластикалық жә не т.б. параметрлермен сипатталатын қ ұ рылымдық -механикалық қ асиеттері басты анық таушылары болып табылады.

Жү згіндегі дисперстік фаза бө лшектерінің ө лшемдерін анық тау ү шін дисперсиялық талдау ә дістері қ олданылады.

Қ айталау жә не ө зін-ө зі бақ ылауғ а арналғ ан сұ рақ тар:

1) Жү згіндер деп қ андай жү йелерді айтады? Олардың лиофобтық кірнелерден (зольдерден) принциптік ө згешелігі неде?

2) Жү згіндер қ андай кө рсеткіштер бойынша классификацияланады?

3) Жү згіндердің стабилизаторлары ретінде заттардың қ андай кластары пайдаланылады? Бұ л кезде тұ рақ тылық тың қ андай факторлары жү зеге асады?

4) Сенсибилизация дегеніміз не?

5) Сұ йылтылғ ан жү згіндерді бұ зу ә дістерін айтың дар.

6) Жү згіндерде қ ұ рылым тү зілу мү мкіндігі немен анық талады? Қ ұ рылым тү зуге қ андай факторлар ә сер етеді?

7) Қ ойыртпақ тардың ө здеріне тә н қ андай қ асиеттері болады? Қ ойыртпақ тардың механикалық қ асиеттерін айтың дар.

8) Тиксотропия дегеніміз не? Ол сандық тү рде немен сипатталады?

9) Синерезис қ ұ былысы қ ойыртпақ тарғ а тә н бе?

10) Бө лшектердің интегралдық таралу қ исығ ы деп қ андай графикті айтады? Ол қ исық тан қ андай мә ліметтер алуғ а болады?

11) Таралудың дифференциалдық қ исығ ын қ алай қ ұ руғ а болады? Осы қ исық ты талдағ анда қ андай ақ параттар алуғ а болады?

1-тараудың мазмұ нын зерделегенде сендер мыналарды:

· сұ йылтылғ ан жү згіндер мен лиофобтық кірнелердің ұ қ састық тары мен айырмашылық тарын;

· жү згіндерді алу жә не бө лу ә дістерін;

· қ ойыртпақ тардың қ асиеттерін;

· дисперсиялық талдау мә ні мен ә дістерін білуге тиістісің дер.