Главная страница Случайная страница Разделы сайта АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Томсон формуласы деп аталады. 4 страница
Егер S нү ктелік жарық кө зінің орыны, яғ ни а кесіндісі белгілі болса, (4) формула бойынша S' нү ктенің орынын, яғ ни а' кесіндісін табуғ а болады. Бұ л формулағ а сә уленің кө лбеулігін сипаттайтын h шамасы енбейді. Яғ ни, S нү ктесінен шық кан параксиаль сә улелер Σ сфералық бетте сынғ ан соң бас оптикалық остің бір S' нү ктесінде қ иылысады. Сондық тан осы S' нү ктесі S - тің кескіні болады. Осы (4) формулағ а қ арағ анда егер жарық кө зі S' нү ктесінде тұ рғ ан болса, оның кескіні S нү ктеде болар еді. Олай болса, S жә не S' нү ктелері тү йсік нү ктелер болып табылады. Параллель сә улелердің параксиаль шоғ ы да сфералық беттен сынып бас оптикалық остің бір нү ктесінде қ иылысады. Ондай нү ктелер бас фокустар деп онымен сфералық бет тө бесінің аралығ ы бас фокус қ ашық тық тары деп аталады. Бас фокус орынын (4) формула бойынша табуғ а болады. Егер болса:
Сонда пен жарық сындырушы беттің бас фокус қ ашық тық тары болады. Ә детте — алдың ғ ы, f — артқ ы ұ лы фокус қ ашық тық тары деп аталады. Оғ ан сә йкес Ғ жә не Ғ ' нү ктелері алдың ғ ы жә не артқ ы бас фокустар деп аталады. Сонда (5) жә не (6) ө рнектерге қ арағ анда бас фокус қ ашық тығ ы сындырушы беттің қ исық тық радиусы мен сол бет бө ліп тұ рғ ан I жә не II ортаның сыну кө рсеткіштеріне тә уелді. Сыну кө рсеткіштері бірдей болмағ андық тан (п п'), сфералық беттің бас фокус қ ашық тық тары ө зара тең емес. Ал (4) формуланы жарық сфералық беттен шағ ылғ ан жағ дайда да қ олдануғ а болады. Ол ү шін екінші ортаның сыну кө рсеткішінің орнына бірінші ортаның сыну кө рсеткіші кері таң бамен алынуы тиіс, яғ ни п'= —п деп санау керек. Бұ л жағ дайда (4) формула мына тү рде жазылады: (7) Бұ л тең дік — сфералық айнаның формуласы. Бұ л айнаның бас фокус қ ашық тығ ын (5) формула бойынша табуғ а болады. Сонда п'=—п болғ андық тан: (8) Енді (7) формула мына тү рде жазылады: (7a) Осы формулаларды ә рі ойыс айнағ а, ә рі дө ң ес айнағ а қ олдануғ а болады. Сонда ойыс айнағ а қ олданылғ анда a, a', f, r шамалары оң таң балы болады. Кескін шын себебі ойыс айнадан шағ ылғ ан сә улелер бағ ыты он бағ ыт деп саналады. Бірақ a < f болса, a'< 0 болады да кескін айнаның сыртында, яғ ни жорамал болады. Сонда бұ л шарт бойынша дө ң ес айнаның радиусы мен фокус арақ ашық тығ ы теріс таң балы болады. Сонда а ә рқ ашан оң таң балы болғ андық тан а' барлық жағ дайда теріс таң балы болады да дө ң ес айнадағ ы кескін жорамал кескін болады. Сфералық айнадағ ы нә рсенің кескінін сызу ү шін нә рсенің ә рбір нү ктесінен, шағ ылғ аннан соң ғ ы бағ ыты белгілі, кем дегенде екі сә уле жү ргізіледі. Сфералық айналар бірқ атар оптикалық қ ұ ралдарда кескін алу ү шін пайдаланылады. Жарық ағ ынымен оны ө лшейтін шамалармен приборларды қ арастыратын оптиканың бір бө лімі фотометрия деп аталады. Жарық ағ ыны - кө ру диапазонында бірлік ауданнан бірлік уақ ыт ішінде сә уле шығ ару кө зінен шық қ ан энергия ағ ынын айтады. Ф0=4π I. Жарық кү ші – егер нү ктелік жарық кө зінен шық қ ан кө рінетін жарық барлық жақ қ а бірқ алыпты таралып, толық денелік бұ рышты қ амтитын барлық жарық ағ ыны болса, онда 1 страдианғ а тең болатын денелік бұ рышқ а келетін жарық ағ ыны жарық кү ші деп аталады. I= Фv/4π Жарық талыну – жарық тү сетін беттің ауданына сә цкес келетін жарық ағ ынын айтамыз. Ev=Ф/S Ev = . Билет Идеал газ моделін нақ ты газдарды зерттегенде қ олдануғ а болады, себебі қ алыпты жағ дайда (мысалы, оттегі мен гелий) тө мен қ ысымда жә не жоғ ары температурада нақ ты газдардың қ асиеттері идеал газғ а жақ ын болады. Идеал газ теориясына молекуланың меншікті кө лемін жә не молекулалық кү штерді ескеретін тү зетулер енгізе отырып, нақ ты газдар теориясына кө шуге болады. Газ моліне арналғ ан (1.8) тең деуінен массасы m газ ү шін жазылғ ан Клапейрон-Менделеев тең деуіне кө шуге болады. Егер берілген қ ысым мен температурада газдың бір молінің алатын кө лемі болса, онда сол жағ дайдағ ы массасы m газдың алатын кө лемі, мұ ндағ ы m- молярлық масса (заттың бір молінің массасы). Молярлық массаның ө лшем бірлігі - килограммның мольге қ атынасына (кг/моль) тең. Массасы m газ ү шін Клапейрон-Менделеев тең деуінің ө рнектелуі: мұ ндағ ы - молекулалардың концентрациясы (бірлік кө лемдегі молекулалар саны), -Больцман тұ рақ тысы. Сонымен, мұ ндағ ы -молекуланың массасы, - молекуланың жылдамдығ ы. ∆ t уақ ытта ∆ S аудаң ғ а тек қ ана биіктігі ∆ t жә не табаны ∆ S-ке тең цилиндрдің кө лемінің ішіндегі молекулалар ғ ана жетеді (сурет 5). Бұ л молекулалардың саны мынағ ан тең: n ∆ S υ ∆ t (n-молекулалардың концентрациясы). Бірақ, нақ ты жағ дайда молекулалар ∆ S аудаң ғ а ә ртү рлі бұ рыш жасап қ озғ алады жә не жылдамдық тары ә ртү рлі болады. Есептеуге оң ай болу ү шін молекулалардың хаосты, тә ртіпсіз қ озғ алысын ү ш ө зара перпендикуляр бағ ытпен ауыстырамыз. Кез-келген уақ ыт мезетінде ә р бағ ытпен молекулалардың бө лігі қ озғ алады, олардың жартысы бө лігі берілген бағ ытпен бір жақ қ а, қ алғ ан жартысы қ арсы бағ ытта қ озғ алады. Берілген бағ ытта қ озғ алып, ∆ S аудаң ғ а соқ тығ ысатын молекулалардың саны -ғ а тең болады. Молекулалардың соқ тығ ыс кезінде ауданғ а беретін импульсін:, Бір моль газ ү шін, сондық тан Мұ ндағ ы - молярлық кө лем. 1.2 Зерттеудің статистикалық жә не термодинамикалық ә дістері ЖАРЫҚ ТЫҢ ЗАТТА ТАРАЛУЫ Жарық дисперсиясы дегеніміз ортадағ ы фазалық жыл-дам-дығ ының жиілікке тә уелділігі. тең болғ андық тан, (с-вакумдағ ы жарық жылдамдығ ы, -ортаның сыну кө рсеткіші) ортаның сыну кө рсеткіші жиілікке (толқ ын ұ зындық қ а ) тә уелді болады. Бұ л тә уелділік жарық шоғ ы мө лдір призмадан ө ткенде байқ алынады. Призмадан кейін орналасқ ан экранда қ ызылдан кү лгінге дейін спектр байқ алады. Сондық тан, призма спектрлік қ ондырғ ы ролін атқ арады.
Сурет 5.1 суретте мө лдір заттар ү шін мен -ның аралығ ындағ ы сапалық тә уелділік кө рсетілген. кемігенде n – сыну кө рсеткіші ө седі. Осы тә уелділікті қ алыпты дисперсия деп атайды. Қ алыпты дисперсияғ а сай (немесе ). болса (), онда жарық дисперсиясын қ алыпсыз дисперсия деп атайды. Бұ л қ ұ былыс заттың жұ тылу спектрінің маң айында кө рінеді.Жарық дисперсиясының сандық сипаттамасы ретінде ( ) сыну кө рсеткішінің дисперсиясы деп аталатын физикалық шама болып табылады. Призма жә не дифракциялық тор кө мегімен алынатын спектрлер ө згеше болады. 1) Дифракциялық тор жарық ты толқ ын ұ зындығ ы бойынша, ал призма сыну кө рсеткіші бойынша жіктейді. 2) Призмалық спектрде кү лгін сә улелер қ ызылғ а қ арағ анда кө бірек ауытқ иды, себебі кү лгін сә уленің сыну кө рсеткіші қ ызыл сә уленің сыну кө рсеткішінен артық. Ал дифракциялық спектрде қ ызыл сә улелер кү лгін сә улелерге қ арағ анда кө бірек ауытқ иды, себебі ауытқ у бұ рышы сә уленің толқ ын ұ зындығ ына пропорционал. ,
Сурет Сызық тық Гармоникалық осциллятор. 3.5.1.молекуласының ядролардың мерзімді жылжуы молекулалық деп аталатын белгілі бір тепе-тең дік ұ станымын қ атысты дірілдің. Белгілі бір жең ілдіктерді бойынша внутримолекулярной қ озғ алыс бұ л тү рі а орнату odnonomernyh қ озғ алыстардың, оның ә рбір тү рінде ұ сынылуы мү мкін бостандығ ы, оның тербеліс градусқ а сә йкес келеді. NBSP; 3.5.2. орталығ ының кең істіктік жылжуы бостандығ ы молекуласы жауапты 3 аударма дә режелі массасы. Оның қ озғ алысы ретінде бостандығ ы бү кіл матч айналу градус массасының орталығ ы. Олардың саны жазық кезекпен ең тө менгі қ ажетті санын анық тайды, кез келген кең істіктік бағ дар аударым молекуласының ү шін қ ажетті белгіленген массасы орталығ ында шығ атын, координаттар жү йесін қ атысты. Молекуласы кезекпен 3 жә не кө птеген ядролық ө зегін сызық тық емес тепе-тең дік геометрия Сонымен айналмалы еркіндік дә режелері жә не сызық тық геометрия молекулалар - тек екі айналу мен бостандық тарын екі вахталық дә режесін қ ажет. Жалпы, сыртқ ы механикалық градус трансляциялық жә не айналмалы, молекулалардың немесе 6 қ амтиды бостандығ ы, 5. молекуласы толық механикалық ү шін N атомдары бар болса ядролық қ озғ алыс сипаттамасы бостандығ ы мен ү лесін 3N градус талап діріл жолында сызық тық молекулалардың жә не 3 N -5 ү шін 3N-6 болып табылады. NBSP; 3.5.3. Бір ө лшемді молекулалық тербеліс Қ арапайым, ө те тиімді моделі гармоникалық тербелісі сипаттайды, вибраторсызық ты деп аталады немесе желісі осциллятор. Қ арапайымдылық ү шін, сипаттамасы барлық жерде болады сондай-ақ арнайы қ оспағ анда, генератор оғ ан жай ғ ана қ оң ырау жағ дайды қ арастырады. Билет.
|