Question RaceСұрақтарсайысы

Бұ л ойынның шарты:

Мұ ғ алім сол сабақ қ а қ атысты сұ рақ тар қ ойылады. Осы сұ рақ тар оқ ушыларғ а таратылып беріледі. Оқ ушылар сол сұ рақ тарғ а дұ рыс жауап беру керек. Мысалы жыл мезгілдерін ө ткен кезде суреттер арқ ылы да мынадай сұ рақ тар арқ ылы қ олдануғ а болады.

1.How many seasons are there in a year?

2.What are they?

3.How many months are there in a year?

4.What are they?

5.What season is it now?

6.What month is it now?

7.How many days are there in a week?

8.What are they?

Осы сұ рақ тар арқ ылы оқ ушылардың сө йлеу қ абілеттері артып, сө здік қ орлары молайып, сабақ қ а деген қ ызығ ушылығ ы арттырудың ө ту барысының жоспарын жасау.

Оқ ушының ойынғ а белсенді қ атысуына қ арай ең бегі бағ алануы қ ажет.

І. Алфавитті дұ рыс мең геру ү шін барлық ә ріпке карточкалар жасалады. Мысалы карточкалардағ ы сол ә діптен басталатын аң дардың суреттерін салуы. Бұ л ойында оқ ушылар ә ріптермен қ атар аң дарын аттарын қ оса жаттап, ә ріптерді ә ліпби тә ртібі, ретімен қ ойып ү йретеді.

ІІ. Орфографияны дұ рыс оқ ытуда алдың ғ ы сабақ тармен байланыс ретінде «Сө здіктен сө зді тап» сө зжұ мбақ тары шешіледі. Тақ тағ а шық қ ан оқ ушы қ ате жіберсе, қ алғ андары дұ рысғ керекті ә рң птерді айтады. Оқ ушылардың тіл дамыту жұ мысын осылай ауызша, жазбаша екі бағ ытта жү ргізу. Олардың тілін дамытуда кө рнекіліктің алатын орны ерекше.

ІІІ. Лексиканы мең гертуде тө менгі сыныптар ү шін ойынғ а қ ажетті материал: карточкада бірінші басталатын ә рпі жоқ сө здер жазылады. Ойынның мақ саты-сө здің бірінші ә рпін тауып жазу.

ІҮ. Дұ рыс оқ у дағ дысын қ алыптастыру. Қ азіргі мектептегі негізгі мә селелердің бірі-оқ ушыны ө з бетімен оқ уғ а ү йрету. Сондай-ақ бұ л мә селе ө здігінен білім алуғ а да ә серін тигізеді. Ынта қ ойып оқ уғ а жаттығ у арқ ылы оқ ушы кө п нә рселерді біліп, ө здерінің білімін толық тырып, ой-ө рістерін дамиды. Сонымен қ атар дұ рыс оқ уғ а дағ ды алғ ан оқ ушы мә тіннің ішінен ө зіне қ ажетті деректі материалдарды таң дап алуғ а мү мкіншіліктері болады. Мә тін оқ умен байланысты мақ саттар қ ойылады: мә тіннің негізгі идеясын анық тау, мә тін не жө нінде айтылғ ан, оқ иғ а қ ай жерде болғ ан, шығ армадағ ы басты бейнелер. Мә тіннің мазмұ нын айту ү шін оқ ылғ ан мә тінге жоспар қ ұ рылады, оны бө лімдерге бө леді, ат қ ояды, оны анық тау мақ сатында жоспар қ ұ рылады.

Ү. Сабақ та оқ ушылардың белсенділігін арттырудың тағ ы бір жолы-грамматикалық ойындарды жиі ұ йымдастыру. Ойын оқ ушылардың белсенділігін арттырып, ө тілген тақ ырыпты қ алай мең гергенін кө рсетеді. Екі команда оқ ушылары: а)сө йлем, ә)жіктеу, б)жаттығ у орындау, в)суреттеу, г)осы етістіктер арқ ылы 3-4 сө йлем кө лемінде ә ң гіме қ ұ ру арқ ылы жарысады. Мұ ндай жұ мыстар оқ ушылардың сабақ ү стінде шаршамай сергек отыруына жағ дай жасап, сабақ қ а ынтасын арттырады жә не пә нге кө зқ арасын қ алыптастырады.

Оқ ушылардың ө зін-ө зі басқ ару, ө здігінен іс-ә рекет жасау ү шін сыныптан тыс тә рбие жұ мыстары, апталық тар, кештер ұ йымдастырып отырады жә не оқ ушылар оғ ан белсене атсалысады. Шетел тілінде дұ рыс сө йлеу мә дениеті тек қ ана лексикамен, мә тінмен жұ мыс арқ ылы жү зеге аспайды, сонымен қ атар оқ ушыларды сергіту, қ ызығ уын арттыру мақ сатында жұ мыс ә нмен тү рлерін пайдалану. Ә ндер арқ ылы оқ ушылардың білімін ө мірмен байланыстырып, ү йреніп жатқ ан тілде сө йейтін елдердің ө нерімен, мә дениетімен танысады жә не ө нер жұ лдыздары туралы ө з білімдерін молайтады. Ә нмен жү ргізілетін жұ мыс тү рлеріне мыналарды жатқ ызуғ а болады: ә ндік диктант, ә н мазмұ ны бойынша ә ң гіме жазу, ә нді оқ и отырып таныс грамматикалық жү йелерге талдау жасау, т.б Ә нмен жұ мыс 3 кезең нен тұ рады: 1. тың дау алдындағ ы тапсырма, 2. тың дау кезіндегі тапсырма, 3. тың дағ аннан кейінгі тапсырма.

Мысалы, «Битлз» тобының танымал Уesterday ә ні бойынша мынадай жұ мыс тү рлері жү ргізіледі. Алғ ашқ ы жұ мыс тү рі бойынша бірінші «Битлз» тобының мү шелерін атау, екінші берілген топтамадағ ы сө здерден сө йлемдер қ ұ рап, олардан ө лең шумақ тарын қ ұ растыру. Келесі жұ мыстың тү рі бойынша ә нді тың дай отырып, ә н шумақ тарының кезегін белгілеу. Ү шінші кезең де сұ рақ тарғ а жауап беріледі, ауыспалы ө ткен шақ қ а байланысты тапсырмаларды орындайды жә не ә н мазмұ нына сай сө здермен диктантты толық тырып жазады.

Осылайша ө ткен материалдар арқ ылы оқ ушылардың тілдік қ арым-қ атынасын қ алыптастыру ү шін олардың тың дауғ а, сө йлеуге, оқ уғ а, жазуғ а деген шын ық ыласын қ амтамасыз етуіміз керек.

Қ орыта айтқ анда сө здік қ ор тілдесудің қ ай тү рінде болмасын сө з алмасу барысында ө те маң ызды жә рдемші. Ауызша сө йлеуге ү йретуде ә р тү рлі технологияларды пайдаланғ ан тиімді.

Мысалы, қ азіргі білім беру ү рдісінде еніп жатқ ан инновациялық технологияларды басшылық қ а ала отырып, практика жү зінде ауызша сө йлеуді іске асыруғ а болады. Яғ ни, біз дең гейлеп саралап оқ ыту технологиясында білім алушыларғ а дең гейлік тапсырма беру арқ ылы ә р баланы ауызша сө йлеуге ү йретеміз.

Балалар сө йлеу арқ ылы ө з ойындағ ысын жеткізеді. Ұ жымдық, топтық білім беру технологиясы тү рінде ауызша сө йлеуге ү йрету оқ ушылар мен мұ ғ алімдер, оқ ушы мен оқ ушы арасында іске асырылады. Біріншіден, олар бір бірімен ауызша тілдесу арқ ылы қ арым қ атынаста болса, екіншіден, ұ жым арасында ең бек етуге ү йренеді. Дегенмен, ә р ұ стаз қ андай технологияны таң дағ анына қ арамастан ең алдымен ө зі сол технологияны жете тү сініп, мең геруі тиіс.

Оқ ушыларды ағ ылшын тілінде сауатты сө йлеуге, жазуғ а, оқ уғ а ү йрету ү шін ә рбір мұ ғ алім ө з бетінше ізденеді. Осығ ан байланысты кейбір ә дістемелік кең естерді ұ сынуғ а болады. Мысалы:

1. Оқ ушы мұ ғ алімнің қ андай тапсырманы сұ рап тұ рғ андығ ын білу керек. Ә р сабақ соң ында мұ ғ алім оқ ушылармен осы сабақ та нені ү йрену керектігін талқ ылап отырғ аны дұ рыс.

2. Ана тілі мен ағ ылшын тілін араластырып сө йлемеу керек. Қ ажет болса грамматикалық ережелерді тү сіндіруде ана тілін қ олдануғ а болады.

3. Оқ ушы жауап беріп тұ рғ анда оның қ атесін бірден жө ндеп, оны сө зін бө лудің қ ажеті жоқ. Қ атені жө ндеудің ең дұ рыс тә сілі жауаптарды бағ алау кезінде тү сіндіру.

Оқ ушылар сабақ ты толық мең геру ү шін тө мендегі тапсырмаларды ұ йымдастыруы қ ажет:

1. Ү йге берілген тапсырманы ү немі орындау;

2. Кө рнекілік, техникалық қ ұ ралдарды қ олдана білу;

3. Сө йлеу, оқ у, жазу, тың дау ә рекеттеріне арналғ ан ө зіндік жұ мыстарғ а кө ң іл бө лу;

4. Белсенді талдау кезінде топтасып шулауды тоқ татпау;

Қ азаргі таң да біздің алғ а қ ойғ ан мақ сатымыз егеменді еліміздің болашағ ы ү шін, тә уелсіздігіміздің баянды болуына, қ азақ халқ ын, яғ ни мемлекетіміздің дамушы мемлекеттер қ атарына қ осу ү шін аянбай ең бек ету.

«Тарбие басы бесіктен» демекші, егер біз мектептегі тә рбие мен білім беру ү рдісін дұ рыс жә не тиімді, ұ тымды ұ йымдастырсақ, тә уелсіз, егемен іліміздің болашағ ының жарқ ын ә рі жарық болғ аны.