Тақырыбы. Топырақтың гигиеналық маңызы. Топырақтың санитарлық жағдайын бағалау және зерттеу әдістері.

2. Мақ саты: Топырақ қ а ө неркә сіптерден, автотранспорттан, ағ ынды сулардан тү сетін химиялық жә не органикалық заттар мен эндемиялық аурулардың пайда болуына себебін тигізуші факторларды зерттеу жә не топырақ ты санитарлық -гигиеналық бағ алау бойынша жә не елді мекендерді сұ йық жә не қ атты қ алдық тардан тазартудың гигиеналық негіздері бойынша білімдерін қ алыптастыру.

3. Оқ ыту мақ саты:

1. Топырақ тың санитарлық жағ дайының кө рсеткіштері туралы қ ұ қ ық тық қ ұ зіреттілікті дамыту

2. Топырақ тың ө здігінен тазаруы жә не тастандыларды зарарсыздандырудағ ы маң ызы бойынша білімдерін қ алыптастыру.

3. Биогеохимиялық провинциялар, эндемиялар туралы білімдерін қ алыптастыру;

4. Қ ұ қ ық тық қ ұ зіреттілікті қ алыптастыру топырақ тың санитарлық жағ дайының кө рсеткіштерімен таныстыру.

5. Елді мекендерді сұ йық жә не қ атты қ алдық тардан тазартудың гигиеналық негіздері бойынша білімдерін қ алыптастыру.

6. Елді мекендерді сұ йық жә не қ атты қ алдық тардан тазарту бойынша нә тижелі шаралар дайындау туралы студенттердің аналитикалық қ абілеттілігін жетілдіру жә не қ алыптастыру.

7. Елді мекендерді сұ йық жә не қ атты қ алдық тардан тазарту бойынша тә жрибелік дағ дыларын қ алыптастыру.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Топырақ тың гигиеналық маң ызы.

2. Топырақ тың санитарлық жағ дайының кө рсеткіштері.

3. Топырақ тың табиғ и химиялық қ ұ рамымен, химиялық жә не биологиялық ластануымен байланысты болатын аурулардың алдын алу бойынша шаралар.

4. Топырақ тың қ ұ рамы мен қ асиеттерінің гигиеналық маң ызы.

5. Жұ қ палы жә не жұ қ палы емес аурулардың дамуындағ ы топырақ тың рө лі..

6. Топырақ тың санитарлық жағ дайының кө рсеткіштері;

7. Елді мекендерді тазарту ә дістері

5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: презентация, шағ ын топтармен жұ мыс, жағ дайлық есептер

6. Ә дебиет:

1. Аликеева Г.М., Рузуддинова Г.Т. Оқ у қ ұ ралы «Су гигиенасы» Алматы, 2006 ж. 74 б.

2. Амрин М.К. Ауалық ортаны гигиеналық бағ алау. – Алматы 2004, ж. – 65 б.

3. Кенесариев У.И., Жакашов Н.Ж. Учебник для медицинских вузов и колледжей «Экология жә не халық денсаулығ ы». Алматы: «Ғ ылым», 2002. – 216 с.

4. Тамақ тану: Жалпы гигиена бойынша медициналық жоғ ары оқ у орындарының студенттеріне арналғ ан оқ у қ ұ ралы. І-бө лім. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. / Алматы, 2006.-160 бет.

5. Радиациялық гигиена. Оқ у қ ұ ралы. Кенесариев У.И., Бекмагамбетова Ж.Д., Жоламанов М.Е., Рузуддинова Г.Т. - Алматы, 2004, 169 б.

6. Кенесариев У., Балмахаева Р.М.., Бекмагамбетова Ж.Д., Жакашов Н.Ж., Тогузбаева К.К. Гигиена: Учебник для вузов/Под.ред.У.И.Кенесариева У.И. - Алматы: 2009. С-688. 4-34

7. Бақ ылау:

1.Ауызша сұ рақ тар (білім қ ұ зіреттілігі):

1. Топырақ тың санитарлық -гигиеналық, токсикологиялық кө рсеткіштерін бағ алау;

2. Топырақ тың қ ауіптілік дә режесінің кезең дерін атаң ыз.

3. Топырақ тың санитарлық жағ дайына «Хлебниковтың санитарлық саны» арқ ылы сипаттама берің із.

4. Елді мекендерді сұ йық қ алдық тардан тазарту.

5. Елді мекендерді қ атты қ алдық тардан тазарту.

2. Студенттердің ө зіндік жұ мыстарды орындауы бойынша (қ ұ қ ық тық + тә жрибелік дағ ды қ ұ зіреттілігі):

Тапсырма. №1 Есепте берілген мә ліметтер бойынша топырақ тың қ ауіптілігі, тұ рмыстық -шаруашылық мақ саттарда қ олданылуы туралы қ ортынды беріп, мына сұ рақ тарғ а жауап бере отырып, сапасын жақ сарту жө нінде ұ сыныстар берің із:

1. ШРЕК –тен асуының есесін анық таң ыз.

2. Топырақ тың ластану дә режесін анық таң ыз.

3. Қ алдық тардан тазарту жү йесін кө рсетің із.

Есеп№1. Қ орғ асын-цинк комбинаты орналасқ ан ауданның топырағ ының антропогендік ластануының кө рсеткіштері мынадай: