І.Ұйымдастыру кезеңі.

Сабақ тың мақ сатын хабарлау.

- Сабақ қ а дайындық ты тексереміз. Сабақ тағ ы қ ожайын -оқ улық, оның кө мекшілері - дә птер, қ алам, сызғ ыш, қ арындаш жә не белгі карточкалары.

2. Тірек білім, білік жә не дағ дыларын белсендіру.

1) Есептеуді орындаң дар, сонда сендер сабақ тың тақ ырыбын білесің дер.

Шешуі: шамалар.

2) Келесі сұ рақ тар бойынша ауызша сауалнама жү ргізген пайдалы:

· Қ андай шамаларды білесің дер?

· Ең кішісінен бастап, ұ зындық тық ө лшем бірліктерін ата.

· Ең ү лкенінен бастап, массаның ө лшем бірліктерін ата.

· Ғ асырдан бастап, уақ ыттың ө лшем бірліктерін ата.

3) Терме диктант. Соң ынан ө здерін ө здері тексереді.

- Қ атар бойынша жазың дар: 1-қ атар - масса бірліктері,

2-қ атар - уақ ыт бірліктері, 3-қ атар - ұ зындық бірліктері. Олардың арасындағ ы байланысты қ ой. Кесте қ ұ растырып, оны тақ тағ а ілің дер.

Миллиметр, сағ ат, килограмм, тонна, секунд, сантиметр, километр, тә улік, дециметр, центнер, метр, литр, грамм, минут.

3. Сабақ тың тақ ырыбы бойынша жұ мыс.

№1 тапсырманы ауызша орындау.

№2. Атаулы сандарды салыстыру кезінде ә ртү рлі ө лшем бірліктерін бірдей бірліктерге ө рнектеу маң ызды: «1 тә улік 15 сағ ат пен 47 сағ атты салыстыру ү шін 1 тә улік 15 сағ атты сағ атқ а айналдыру керек. 1 тә улікте 24 сағ ат бар + 15 сағ = 39 сағ. 39 сағ ат 47 сағ аттан кем. Яғ ни, 1 тә улік 15 сағ < 47 сағ. Осылайша, т.с.с.

№5. Кө рсетілген ө лшем бірліктеріне ө рнектейді. Оқ ушылар қ ұ растырғ ан шамалардың ө лшем бірліктерінің кестесі қ олданылады.

№6. Кесінділердің ұ зындығ ын ө лшеп, жазады. Мү мкін жерлерде ә ртү рлі ө лшем бірліктеріне ө рнектеу. Балаларғ а ө з беттерінше орындауғ а ұ сынуғ а болады.

4. Ө тілген материалмен жұ мыс.

№3 тапсырманың кестесі бойынша балалар дә птерлеріне атаулы шамалармен жай есептер жә не оғ ан кері есептер қ ұ растырып, шығ арады (ауызша).

1) 14 • 7 = 98 (г) - печеньенің жалпы массасы

2) 25 • 6 = 150 (г) - ақ ірімшіктің жалпы массасы

№4 есептің берілуін жазуды кесте тү рінде жазуғ а болады:

Есепті дұ рыс шығ ару ү шін сағ атты минутқ а айналдыру керек екенін міндетті тү рде балалардың естеріне салу керек.

1) 12 - 9 = 3 (сағ) - қ абылдау жү рді.

2) 60 • 3 = 180 (мин)

3) 180: 20 = 9 (бала) - балалар дә рігері қ абылдайды.

№7-ні орындау алдында ө рнектердегі амалдардың орындалу тә ртібін оқ ушылардың естеріне салу керек:

- Санды ө рнек деп нені атайды?

- Санды ө рнекті бірнеше амалмен шығ аруғ а бола ма?

- Ө рнектің мә нін табу деген не?

- Ө рнектердегі амалдар қ андай ретпен орындалады?

№ 8 тапсырма балаларды есептеудің тиімді тә сілдерін қ олдана білуге ү йретеді. Тақ та алдына екі баладан шығ арып, есептеулер ұ сынуғ а болады: бір оқ ушы ретімен шығ арады, ал екіншісі тиімді тә сіл іздейді. Сосын тақ ырыпты қ алай жә не неге оң ай орындауғ а болатынын тү сіндіреді.

Сыныпта оқ ушылар бір бағ анды тақ таның алдында тү сіндіре отырып орындауларына болады.

5. Ө здік жұ мысы

№2, №5 тапсырмаларды орындайды, соң ынан тексеріледі.

6. Ү й тапсырмасы: №7 (2-бағ ан). Шығ армашылық дең гей:
«Ұ зындық ты ө лшеудің алғ ашқ ы бірліктері» тақ ырыбына зерттеу жү ргізу.

7. Рефлексия.

4-сабақ. Тең дік, тең сіздік, ө рнек, тең деу.

Сабақ тың мақ саты: тең деу, тең дік, тең сіздік, ө рнек туралы білімдерін жетілдіру; алғ ан білімдерін таныс жә не жаң а оқ у жағ дайларында пайдалана білу; математика бойынша білім-білік жү йелерін игеру дең гейлерін тексеру; логикалық ойлауларын дамыту.

Сабақ тың барысы.

1. Ұ йымдастыру кезең і.

2. Тірек білім, білік, дағ дыларын белсендіру.

1) Кестеден математикалық терминдерді тауып оқ иды. Сө здерді кө лденең інен де жә не тігінен де оқ уғ а болады. (Тең дік, тең сіздік, тең деу, ө рнек). Сабақ тың тақ ырыбын қ ұ растырады.

2) Математикалық диктант.

- 7 саны 91-ден неше есе кем?

- 68 шығ у ү шін 17-ні неше есе арттыру керек?

- 8 шығ у ү шін 56-ны нешеге бө лу керек?

- Бір кітапта 40 бет, ал екіншісінде 10 бет бар. Бірінші кітапта екінші кітапқ а қ арағ анда неше бет артық?

- Тіктө ртбұ рыш пішінді журналдың ені 10 см, ал ұ зындығ ы 20 см. Осы тіктө ртбұ рыштың периметрі нешеге тең?

- Азайғ ыш - 1000, азайтқ ыш - 450. Айырманың мә нін тап.

- Бө лінгіш - 320. Бө лінді - 4. Бө лгіш нешеге тең?

- Санның тө рттен бір белігі 60-қ а тең. Сан нешеге тең?

- 190 жә не 60 сандарының айырмасын 2 есе арттырдың. Нә тижесін жаз.

- 720 санын 2 есе кеміт.
№1 ауызша есептеуге арналғ ан.
3. Ө тілген материалмен жұ мыс.
Алдымен №6 тең деуді шешіп, жай жә не кү рделірек тең деулерді шешу алгоритмін еске тү сіреді. Содан соң есепті арифметикалық жә не тең деу қ ұ ру арқ ылы шешу тә сілдері туралы білімдері жү йеленеді. Ол ү шін №3 тапсырмадары есепті шығ арудың ә ртү рлі тә сілдері қ арастырылады.

ә), б) бө лімдерін талдап, ары қ арай ө з беттерінше жазуды ұ сынуғ а немесе ү йге беруге болады.

ә)

Содан соң ә ртү рлі қ ұ рылымдағ ы тең дік, тең сіздік туралы білімдері қ орытындыланады.

№5 тапсырманың кө п нұ сқ алы шешімі бар. Оқ ушыларғ а ең жең ілі - осы кесте бойынша тең діктер қ ұ растырады, соң ынан ө рнектердің мә ніне сү йене отырып, тең сіздіктер де қ ұ растырады. Бұ л тапсырманы топтар арасындағ ы жарыс тү рінде ұ йымдастыруғ а болады: кесте бойынша тең діктерді жә не тең сіздіктерді кім кө п қ ұ растырады?

Ә ріпті ө рнек туралы тү сініктерін қ айталау ү шін тө мендегідей (№7) кесте ұ сының ыз:

Ө тілген материалмен жұ мыс

Егер сынып дең гейі жоғ ары болса, блиц-турнирді мұ ғ алімнің кө мегінсіз орындатуғ а болады. Ал орташа немесе тө мен болса, №4 есепті жан-жақ ты талдаудан бастағ ан тиімді, тек содан соң ғ ана орындатуғ а болады.

1) Есеп не туралы? Нені білу керек? 3-сө реде қ анша кітап болғ анын бірден білуге бола ма? Бұ л ү шін нені білу керек? (1-ші жә не 2-сө реде барлығ ы неше кітап болды?). Мұ ны бірден білуге бола ма? (Жоқ, себебі 2-сө реде неше кітап болғ аны белгісіз). 2-сө редегі кітаптар санын білуге бола ма? Қ андай амалмен? (кө бейтумен). Неге кө бейтумен? (Себебі екінші сө реде кітап 2 есе артық болды). 2-сө реде неше кітап болғ анын анық тай отырып, нені білеміз? (1-ші жә не 2-сө релерде барлығ ы неше кітап бар?) Қ андай амалмен? Есептеуді орындай отырып, нені біле аламыз?

Жан-жақ ты талдаудан кейін ө рнек қ ұ растырылады:

145 - (45 + 45 • 2) = 10 (кітап).

Есепті шығ арғ аннан кейін ө рнекті талдау тиімді:

- Шешуіндегі 145 саны нені белгілейді? 45 пен 45 • 2 ө рнегінің қ осындысы ше?

Ө рнекті қ ұ растыруғ а қ иналатын оқ ушылар алдымен есепті амалдар бойынша шығ арып, сосын ө рнек қ ұ растыруына болады.

ә) жә не б) есептер ө з беттерінше шығ ару ү шін ұ сынылады.

259 + (259 + 108) = 626 - лагерьлерде демалды.

457 + 16 • 9 = 601 (сағ) - туристік база қ абылдай алады.

№9 логикалық тапсырма кімнің қ андай ү йірмеге қ атысатындығ ы туралы ә ң гімеден басталады.

Былай талдауғ а болады. Сыныпта 28 оқ ушы: 4 бала (тек хорда ә н айтады); 8 бала (тек спортпен айналысады); 6 бала (хорда да ә н айтады, спорт ү йірмесіне де барады) = 8 бала.

Балаларғ а сұ рақ тар қ ойғ ан дұ рыс: Спортпен неше бала шұ ғ ылданады? (6 + 8). 14 саны нені білдіреді? (Неше бала спортпен айналысады) Хорда неше бала ә н айтады? (6 + 4). 10 саны нені білдіреді? (Неше бала хорда ә н айтады)

Ө здік жұ мыс

Сурет бойынша тең деу қ ұ растыр жә не оларды шығ ар.

№8 тапсырма орындалады, соң ынан тексеріледі.

№2 тапсырманы орындағ аннан кейін, ө зін-ө зі тексереді.

Ү й тапсырмасы: №4 тапсырма.

5-сабақ. Геометриялық фигуралар.

Периметр. Аудан

Сабақ тың мақ саты: оқ ушылардың геометриялық фигуралар туралы білімін, геометриялық фигуралардың периметрін жә не ауданын есептеу тә сілдерін жетілдіру.

Сабақ тың барысы.

1. Ұ йымдастыру кезең і

2. Тірек білім, білік жә не дағ дыларын белсендіру

Біз бү гінгі сабақ та геометриялық экспедицияғ а аттанамыз. Осы экспедицияғ а қ атысу ү шін бірнеше сынақ тан ө ту керек. Бірінші сынақ.

Сө зжұ мбақ ты шешің дер:

1. «Геометрия» деген сө знені білдіреді? (Жер ө лшеу.)

2. Қ ағ азбен жазу қ ұ ралының тү йісетін ізі қ алай аталады? (Нү кте.)

3. Екі жағ ынан нү ктемен шектелген тү зу сызық тың бө лігі. (Кесінді.)

4. Жазық бейнесі дө ң гелек болып табылатын кө лемді фигура. (Шар.)

5. Тү зу сызық жү ргізуге арналғ ан қ арапайым қ ұ рал? (Сызғ ыш.)

6. Барлық нү ктесі ортасынан бірдей қ ашық тық та болатын тұ йық сызық қ алай аталады? (Шең бер.)

7. Басы белгілі нү ктеден басталатын тү зу сызық бө лігі. (Сә уле.)
Екінші сынақ. Перфокарта бойынша жұ мыс.

1. Сө йлемнің қ айсысы дұ рыс?

а) Тіктө ртбұ рыштың ауданы - бұ л оның қ абырғ аларының ұ зындығ ының қ осындысы.

ә) Тіктө ртбұ рыштың периметрі - бұ л оның ө зіне сыйғ ызатын аудандар бірлігінің саны.

б) Шаршының периметрін табу ү шін оның қ абырғ асын 4 есе арттыру керек.

2. «Артық» ө лшем бірлікті кө рсет.
1) 1см²; 2) 1 км; 3) 1 м².

3. Тіктө ртбұ рыш пішінді бақ шаның ауданы 24 м². Бақ шаның ені 3 м. Ұ зындығ ы нешеге тең?

а) 8м; ә) 6 м; б) 19 м.

4. Жер телімінің ені 8 м, бұ л оның ұ зындығ ынан 4 есе кем. Жер телімінің ауданы нешеге тең?

а) 16 м²; ә) 256 м²; б) 32 м².

5. Ұ зындығ ы 32 см сымның кесіндісінен қ абырғ алары 8 см-лік шаршы жасауғ а бола ма?

а) иә; ә) жоқ.

6. Шаршының ауданы 40 см. Оның қ абырғ аларының ұ зындығ ы нешеге тең?

а) 16 дм; ә) 8 дм; б) 4 дм.

7. Шаршының периметрі 40 см. Оның қ абырғ аларының ұ зындығ ы нешеге тең?

а) 9 см; ә) 6 см; б) 10 см.

Ү шінші сынақ. №1 тапсырманы ауызша есептеу. Оқ ушылар есептерді орындайды да, қ амал салынғ ан фигураларды атайды.