Кедендік бақылаудың объектілері, міндеттері мен мақсаттары

Кедендік бақ ылау – орындалуын бақ ылау Қ азақ стан Республикасының кедендік органдарына жү ктелген Қ азақ стан Республикасының кедендік іс жә не халық аралық шарттар жө ніндегі заң дарының орындалуын қ амтамасыз ету мақ сатында Қ азақ стан Республикасының кедендік органдарының жү зеге асыратын іс-шараларының жиынтығ ы.

Кедендік бақ ылау кедендік істі тә жірибеде іске асырудың басты қ ұ ралы ретінде, сондай-ақ мемлекеттік кедендік саясатын жү зеге асыру қ ұ ралы ретінде қ арастырылады.

Кедендік бақ ылаудың негізгі мақ саты – тү рлі тексерулер кө мегімен ө ткізілген операциялар мен ә рекеттердің кедендік заң дарғ а сай болуын, кедендік қ ызметке қ атысушы жеке жә не заң ды тұ лғ алардың белгіленген кедендік ережелер мен процедураларды орындауын анық тау.

Кедендік бақ ылауғ а кедендік режимге сә йкес, Қ азақ стан Республикасының кедендік шекарасы арқ ылы ө ткізілген барлық тауарлар мен кө лік қ ұ ралдары жатқ ызылады.

Кедендік бақ ылау ә келуде – тауармен (кө лік қ ұ ралымен) Қ азақ стан Республикасының шекарасынан ө ту сә тінен; ә кетуде – кедендік декларацияны қ абылдау сә тінен басталады. Кедендік бақ ылау ә келуде – тауарлар мен кө лік қ ұ ралдарын шығ ару сә тінде; ә кетуде – Қ азақ стан Республикасының кедендік шекарасынан ө ту сә тінде аяқ талады.

Кедендік органдардың кө лік қ ұ ралдарын мә жбү рлі тү рде тоқ татуғ а, шетелдік кемелер мен басқ а мемлекеттер аумағ ында орналасқ ан кемелерден басқ а, кедендік органдардың рұ қ сатынсыз Қ азақ стан Республикасының кедендік аумағ ынан ө ткен тең із, ө зен жә не ә уе кемелерін қ айтаруғ а қ ұ қ ығ ы бар.

Кедендік бақ ылауды Қ азақ стан Республикасының кедендік органдарының лауазымдық тұ лғ алары жү ргізеді жә не былайша жіктеледі: тауарларды (импорттық, экспорттық, транзиттік) кедендік бақ ылау; кө лік қ ұ ралдарын (тең із, ө зен жә не ә уе кемелерін, темір жол қ ұ рамдарын, автокө лік қ ұ ралдарын) кедендік бақ ылау.

Тауарлар мен кө лік қ ұ ралдарын Қ азақ стан Республикасының кедендік шекарасынан ө ткізетін тұ лғ алар кедендік органдарғ а кедендік бақ ылауғ а қ ажетті қ ұ жаттар мен мә ліметтер беруі қ ажет, ал кедендік органның лауазымдық тұ лғ асы ө ткізілетін тауарлар мен кө лік қ ұ ралдары туралы қ осымша мә ліметтерді талап етуге қ ұ қ ылы.

Тауарлар мен кө лік қ ұ ралдары қ ұ жаттарын тексеру олардың қ олданыстағ ы кедендік іс ережелеріне сай болуында жә не олардың толығ ымен қ алыптасуын белгілеуде болып отыр. Кедендік мақ саттарғ а арналғ ан қ ұ жаттар ө здерінің тағ айындалуына байланысты келесі топтарғ а: кө лік, сауда, кедендік жә не т.б.топтарғ а енгізілуі мү мкін.

Кө лік қ ұ жаттарына тауарларды темір жол, автомобиль, су, ә уе кө ліктері арқ ылы кедендік шекарадан ө ткізетін жө нелтпе қ ұ жаттары, коносаменттер, вагон парақ тары, жү к тү бертектері, тапсыру тізімдемелері жә не басқ алар жатады.

Сауда қ ұ жаттарына: тауар жабдық таушыларының жасағ ан келісім-шарттары, шот-фактуралары, спецификациялары, инвойстары, буып-тү ю қ ұ жаттары жә не басқ алар жатады.

Кедендік қ ұ жаттарды кедендік органдардың лауазымды тұ лғ алары береді жә не куә ландырады – бұ лар кедендік декларациялар, жеткізуді бақ ылау қ ұ жаттары, кедендік мө рі мен поломбасы басылғ ан тауарларды тасымалдау ү шін кө лік қ ұ ралдарын (контейнерлерді) жіберу туралы куә ліктер, ә р тү рлі лицензиялар жә не біліктілік аттестаттары жә не басқ алар.

Кедендік бақ ылауғ а қ ажетті басқ а қ ұ жаттар: сапа сертификаттары, тауардың шығ у тегі, ә скери рұ қ саттамалар, сыртқ ы экономикалық қ ызметтпен айналысуғ а қ ұ қ ық беретін қ ұ рылтайшы қ ұ жаттар жә не басқ алар.

Кедендік бақ ылау кедендік органдар орналасқ ан жерлерде қ ұ рылғ ан кедендік бақ ылау аймақ тарында жү зеге асырылады. Тауарлар мен кө лік қ ұ ралдарына кедендік бақ ылау кү ндіз жә не тү нгі уақ ытта, Қ азақ стан Республикасы аумағ ындағ ы сү рлеу жә не айналым жолдарына тірелген шекаралық кедендік постылар мен рұ қ саттама пунктілерінің дисклокация межесі бойынша кедендік шекараны бойлай жү ргізіледі.

Егер орындалуын бақ ылау Қ азақ стан Республикасының кекдендік органдарғ а жү ктелген заң дар бұ зылатын болса, онда тауарлар мен кө лік қ ұ ралдарының шығ арылуына байланысты оларғ а кедендік бақ ылау кез келген уақ ытта жү ргізіледі.

Кедендік бақ ылау – бұ л тә жірибеде қ олдануда бір-бірімен ө зара байланысты жә не ұ қ ыпты зерделеуді қ ажет ететін белгіленген ережелер, ә дістер мен формалар бойынша жү зеге асырылатын процедура.

Темір жол тасымалдарын кедендік бақ ылау.

Халық аралық теміржол жү гі хабарламасы туралы келісімінің 11 бабына сә йкес, тауарларды кедендік бақ ылауғ а алып, теміржол кө лігімен тасымалдауда темір жол жө нелтпе қ ұ жатына жү ктің жол бойғ ы кедендік ережелердің орындалуына қ ажетті ілеспе қ ұ жаттары қ осымша берілуі тиіс. Кедендік жө нелту органдары кедендік бақ ылау мақ сатындағ ы тасымалданатын тауарларды идентификациялауғ а мү мкіндік беретін кө ліктік жә не тауарғ а ілеспе қ ұ жаттарды міндетті тү рде талап етеді.

Қ ажетті қ ұ жаттарды ұ сынбағ ан жағ дайда кедендік жө нелту органдары жекелеген жағ дайларда шекаралық теміржол станцияларында тасымалдаушы қ ұ ралдарды кідіртуге немесе оларды Қ Р кедендік шекара шегіне қ айтаруғ а қ ұ қ ылы.