Elçi dedi: “Ey Rəbb! Xalqım bu Quranı tərk etmişdir”.

Ey Rə bbim! Sə n mə ni gö ndə rdin ki, bə ş ə riyyə tə xilas yolunu gö stə ­rim və insanlara Allahı n və hyini ç atdı rı m. Sə nin cahil qulları n ondan ü z ç evirirlə r, hal­buki onlar onu yerinə yetirmə li, onun nə sihə tlə rinə qulaq asmalı və onun gö stə ­riş lə rini ə ldə rə hbə r tutmalı ydı lar.

ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ

Belə cə, Biz hə r bir peyğ ə mbə rə gü nahkarlardan dü ş ­mə nlə r ya­ratdı q. Lakin sə nə Rə bbinin dü z yola yö nə ltmə si və kö mə yi bə s edə r”.

Allah Ö z Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) tə sə lli verə rə k bil­dirir ki, elə ə vvə llə r də kafirlə r və mü ş riklə r belə davranardı lar. Hə r peyğ ə mbə rin gü nahkarlar arası ndan dü ş mə nlə ri var idi və onlar xeyirxahlı q etmə yə və ö z nə fs­lə rini nə ciblə ş dirmə yə qabil deyildilə r. Onlar Allahı n elç ilə rinə mü qavimə t gö s­tə rir, onları n tə limini rə dd edir və ö zlə ri­nin yalanç ı iddiaları ilə haqqı inkar et­mə yə cə hd gö stə rirdilə r. Hə tta bunun ö zü ­nü n belə mü sbə t tə rə fi vardı r. Birincisi, haqq yalanı sarsı tmaq və ö zü ­nü n mü tlə q ü stü nlü yü nü sü but etmə k imkanı ə ldə edir. Yalan istə nilə n formada gerç ə yə oxş adı lsa da, o, heç vaxt haqqı n xeyrinə ş ə hadə t verə n inandı rı cı də lillə rə və aydı n ayə lə rə qarş ı mü qavimə t gö stə rmə yə duruş gə tirə bilmə z. İ kincisi, Fö vqə luca Allahı n haqq tə rə f­darları ü ç ü n necə ş ə rə fli və ş an-ş ö hrə tli sonluq hazı rladı ğ ı na və yalan mü dafiə ç i­lə rini hansı cə zanı n gö zlə ­diyinə Allahı n mə xluqları ə min olmaq imkanı qazanı rlar.

Ey Muhə mmə d! Bunları yadda saxla və onları n ö z-ö zlə rini bö ­yü k ə zab-ə ziyyə tə mə hkum etmə sinə kə də rlə nmə. Rə bbinin sə ni doğ ru yolla aparması kifa­yə tdir ki, sə n ə n mü qə ddə s olana – arzu etdiyinə nail ola, imanı nı mö hkə mlə də və ö z dü nya hə yatı nı ə sil sə adə tlə doldura bilə sə n. Rə bbinin sə nin dü ş mə nlə rin və rə qiblə rin ü zə rində qə lə bə ç almağ ı na kö ­mə k etmə si, imanı na və dü nyə vi hə yatı na zə rə r vura bilə n hə r cü r pislik­lə rdə n və xoş a gə lmə yə n ş eylə rdə n sə ni qoruması kifayə tdir! Sə n ancaq Fö vqə luca Rə bbi­nin kö mə yi ilə kifayə tlə n və tə kcə Ona tə və kkü l et!

ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ

Kafirlə r dedilə r: “Niyə Quran ona bir də fə liyə bü tö v nazil edil­mə miş dir? ” Biz belə etdik ki, onunla sə nin ü rə yini mö hkə m­lə də k və onu ə n gö ­zə l surə tdə izah edə k”.

Niyə Quran ona birdə fə liyə bü tü nlü klə nazil edilmə miş dir? Ə gə r bu belə olsaydı, onun peyğ ə mbə rliyi ş ü bhə doğ urmazdı. Belə fikirlə r mü ş ­riklə rin ü rə yinə gə lirdi. Mə gə r Quranı n hissə -hissə gö ndə rilmə si Allahı n və hyinin ç atı ş mayan cə ­hə ­tidirmi? Ə lbə ttə ki, yox! Mə hz buna gö rə Fö vqə luca Allah buyurur ki, O (Mü qə ddə s və Pak Olan) Quranı hissə -hissə nazil etmiş dir ki, Peyğ ə mbə rinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ü rə yində iman tə dricə n kö k atsı n. Hə r də fə Muhə mmə d Peyğ ə mbə r (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) nö vbə ti və hyi alanda, onun qə lbi rahatlı q və sabitlik tapı rdı, xü susi ilə, bu və hylə r, onun ü rə yi hə ­yə can və narahat­ç ı lı qlarla hə ddə n artı q dolu olduğ u anlarda, nazil edilirdi. Baş verə n hadisə lə rlə ə laqə dar nazil edilə n Quran ayə lə ri Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) və mö minlə rə, onları n birdə fə liyə gö ndə rilmə sinə nisbə ­tə n, daha ç ox tə sir gö stə rirdi. Bu hadisə lə r tarixi faktlara ç evrilə ndə, onlar nazil edil­miş ayə lə ri oxuyur və Fö vqə luca Rə bbin mə rhə mə tini yada salı rdı lar.

Ey Muhə mmə d! Biz sə nə tə kcə Mü qə ddə s Kitab nazil etmə miş ik, onu Biz hə m də ə n gö zə l tə rzdə izah etmiş ik [78]. Biz Və hyin bir hissə sini sə nə nazil edirik ki, sə ni onun nö vbə ti hissə sinə hazı rlayaq. Biz sə ni ö yrə dir və Haqqa tə dricə n ya­xı nlaş dı rı rı q. Biz sə ni himayə edir və Kitabı mı zı n qayğ ı ­sı na qalı rı q və buna gö rə sə nin onlara ehtiyacı n olduqda və dininin yer ü zü ndə bə rqə rar olması zə ruriyyə ti yarandı qda, Quran ayə lə rini nazil edirik.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ

Onlar sə nə elə bir mə sə l ç ə kmə zlə r ki, Biz onun gerç ə ­yini və gö zə l tə fsirini sə nə izah etmə yə k”.

Onlar sə nin sö zlə rini və peyğ ə mbə rliyini inkar etmə yə cə hd gö stə ­rirlə r. Amma, mü tlə q hə qiqə ti ö zü ndə ə ks etdirə n Quran sə nə nazil edildiyi halda onlar bunu necə edə bilə rlə r? Quran ayə lə ri anlaş ı qlı və aydı ndı r, onları n mə naları isə doğ ru və mö tə bə rdir. Bü tü n bunlar o qə də r aydı ndı r ki, heç kim sə nə nazil edilə n Kitabı n Allahdan gə ldiyinə ş ü bhə edə bilmə z. O, insanları n gö zlə ri qarş ı sı nda ə ş yaları n ə sil mahiyyə tini aç ı r, ə n aydı n ifadə tə rzi ilə fə rqlə nir və ə n mü kə mmə l ş ə rh ilə tamamlanı r.

Bu ayə hə r bir mü sə lman vaizini, ilahiyyatç ı sı nı və alimini Allahı n hö km­lə rini rə hbə r tutmağ a, Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və sala­mı olsun!) di­nə də və t ü sulundan ö rnə k gö tü rmə yə ç ağ ı rı r. Mü sə lman dinə də və t edə rkə n ə t­rafdakı ları n davranı ş ı na və və ziyyə tinə diqqə t yetirmə li və ə lveriş li ş ə raitdə n sə riş tə ilə istifadə edə rə k, insanlara mü vafiq mö vzulu moizə ylə mü ­raciə t etmə li, onlara Quranı n mü drik ayə lə rini və Muhə mmə d Peyğ ə mbə rin (ona Allahı n sala­vatı və salamı olsun!) sə hih hə dislə rini ç at­dı r­malı dı r.

Bu ayə, cə hmiyyə ç ilə rin və tə rə fdarları Quran mə tnlə rinin (guya mə sə lə ­də n agah olmayan mü sə lmanları n anladı qları ndan fə rqli olan) gizli mə nalar kə sb etdiyini iddia edə n digə r yolunu azmı ş tə riqə tlə rin bidə tç i baxı ş ları nı da qə tiyyə tlə rə dd edir. Bununla da o bidə tç ilə r Quranı n bü tü n digə r Kitablardan ə n gö zə l tə fsir ilə fə rqlə ndiyini ya sadə cə inkar edirlə r, ya da elə hesab edirlə r ki, tə hrif edilmiş ş ə rh daha yaxş ı dı r[79].

ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ

Cə hə nnə mdə ü zü qoylu toplananlara ə n ş ə rli yer hazı r­lan­­mı ş dı r və onlar yolları ndan daha ç ox azanlardı r”.

Fö vqə luca Allah Muhə mmə d Peyğ ə mbə ri (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) yalanç ı sayan mü ş riklə rin acı nacaqlı qismə tində n xə bə r verir. Onlar ö zlə ri ü ç ü n ə n mü xtə lif iş gə ncə lə r və ə n də hş ə tli cə za ç eş idlə ri hazı rlanmı ş Cə hə nnə mdə toplanacaqlar. Sə rt gö rkə mli mə lə klə r onları ü zü ­a­ş ağ ı sü rü yə -sü rü yə aparacaqlar. Bu mə nzə rə necə də də hş ə tli və ikrah­oya­dı cı dı r! Mü rtə dlə rin nail olacaqları yer necə də yamandı r! Bu sı ğ ı nacaq yer ü zü ndə yaş ayarkə n Allaha və Onun elç ilə rinə (onlara salam olsun!) iman gə tirə nlə rə nə sib olacaq mə skə nə necə də bə nzə mir! Baş qala­rı n­dan daha ç ox yolları ndan azmaqla mü rtə dlə rin layiq gö rü lə cə klə ri ə da­lə tli ə və z belə olacaqdı r! Ə gə r bu ayə nin qramatik baxı mı ndan tə hlilinə nə zə r salsaq, qeyd etmə k olar ki, sifə tlə rin mü qayisə li də rə cə si ü stü nlü k də rə cə sini nə zə rdə tutur və buna gö rə Cə hə nnə m ə zabkeş lə rinin olacağ ı yeri və onları n tö rə t­diklə ri cinayə tlə ri Cə nnə t sakinlə rinin mə skə ni və ə mə llə ri ilə mü qayisə etmə k mü mkü n deyil. Bununla ə laqə dar Fö vqə luca buyurur: “Hə min Gü n Cə nnə t sakinlə rinin mə skə ni daha yaxş ı mə skə n və daha gö zə l istirahə t yeri olacaqdı r” (Furqan, 25/24). Onlar ona, Cə nnə tin Sə adə t bağ ları na aparan doğ ru yol ilə get­mə lə ri sayə sində layiq gö rü lmü ş ­lə r.

ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ