Жанасуды тап.

А) жұ п-жұ қ а бө ліну В)ғ алымдардың пікірі С) бірте-бірте ашылды.

Д) алма алдырыпты Е) ешкімге соқ тық пау

7. Байланысу тү рлеріне қ атысты талдаудың қ айсысы дұ рыс емес?

А) Тоғ ыз адам—қ абысу В) Оқ уғ а лайық —мең геру С) кең бө лме—жанасу

Д) Біздің Жамбыл—матасу Е) Хат жазу—мең геру

8.Бастауыш пен баяндауыштың байланысу тү рі қ алай аталады?

А) қ иысу В) мең геру С) матасу Д) қ абысу Е) жанасу

9. Сө здердің жалғ ау арқ ылы байланысын тап.

А) Ерекше мінез В) Ол сұ расын С) Ә зер жетті

Д) Ә лді адам Е) Отан ү шін аянба.

10. Интонация арқ ылы байланысты тап.

А) Ө нер қ уу В) Ақ қ айың С) Ө мірді сү ю Д) Сенімді ақ та Е) Бұ л—жігіт

«Сө з тіркесі» тақ ырыбы бойынша

1. Қ ай қ атарда тұ рақ ты тіркес бағ ының қ ы сың арда тұ р?

А) Айтқ аның есімнен шығ ып кетті. В) Дұ шпанның салы суғ а кетті.

С) Науқ астың беті бері қ арады. Д) Кө зіне кө к шыбын ү ймелейтінін айтып салды. Е) Бізге тісін қ айрап жү р.

2. Сө з тіркесінің белгісі қ айсы?

А) Зат, қ ұ былыстың атауы болу керек.

В) Толық мағ ыналы ең кемі 2 сө з болуы керек.

С) Зат есімнің қ осарлы сыны ретінде жұ мсалады.

Д) Сө з мағ ынасын басқ а сө збен дә леледеп тү сіндіреді.

Е) Синтаксистік қ ызметі бірдей сө здерден қ ұ ралады.

3. Бірың ғ ай есімді сө з тіркесін тап.

А) Ү лкен ү й, ү йді кө ру В) Жолдасын шақ ыру, менің ү йім

С) Сабақ қ а дайындалу, жаттап алу Д) Сыйлық алу, ү здік оқ ушы

Е) Мө лдір су, оқ уғ а ынталы

4. Анық тауыштық қ атынастағ ы сө з тіркесін тап.

А) Бұ лардың жағ дайлары В) Балуанмен кү ресті

С) Ғ алымды кө рсең із Д) Ғ алымнан басқ а Е) Асығ ып сө йледі.

5. Басың қ ы сың ары етістіктен болғ ан сө з тіркесін тап.

А) Суық қ а шыдамады В) Белгілі кісі С) жақ сы оқ иды

Д) тү рлі бұ йымдар Е) қ иын есеп

6. Етістікті тіркесті тап.

А) Ө нерлінің ырысы В) Іске шебер С) Асқ арда бесеу

Д) Елді қ орғ ау Е) Ізгі сө з

7. Тө менде берілген сө здер қ алай аталады.

Айтарым—осы

А) Есімді сө з тіркесі В) етістікті сө з тіркесі

С) тұ рақ ты тіркес Д) еркін тіркес Е) сө йлем

8. Сө з тіркесін тап.

А) ө гіз аяң В) бара жатыр С) жү з он бес Д) бірінші ү й

Е) қ ара торы

9. Қ ай тіркестің бағ ының қ ы сың ары «қ алай?» сұ рағ ына жауап береді?

А) бұ л жерде В) жасыл қ ала С) бес бала

Д) тез кел Е) айтып болды.

10. «Кітабың ызды оқ ығ ым келеді» тіркесіндегі басың қ ыны қ ай қ атарғ а жатқ ызымыз?

А) ырық сыз етіс В) Есімше С) Тұ йық етістік

Д) Қ алау райлы етістік Е) Кө семше

«Сө йлемнің айтылу мақ сатына қ арай тү рлері» тақ ырыбы бойынша

1. Хабарлы сө йлемді тап.

А) Ал сосын В) Ойсыздарғ а қ осылма С) Неге бұ ғ асың

Д) Қ айдағ ы жау Е) Жел де жоқ

2. Сұ рау есімдігі арқ ылы жаслғ ан сұ раулы сө йлемді тап.

А) Қ ар жауса ше? В) Балам, аманбысың? С) Бұ л сен бе?

Д) Жағ дай қ алай? Е) Мынау сен шығ арсың?

3. Бұ йрық ты сө йлемді тап.

А) Егіс кө лемін ұ лғ айт. В) Тіл қ андай С) Сен енді бала емессің

Д) Ал Жамал ше Е) Бұ л—тарихи жер

4. Адамның тү рлі кө ң іл-кү йін білдіретін сө йлем қ алай аталады?

А) лепті В) сұ раулы С) хабарлы Д) бұ йрық ты Е) атаулы

5. Сұ раулы сө йлемді тап.

А) Қ арағ ым, тоқ тай тұ ршы В) Пай-пай, шабысының қ аттысын-ай

С) Сен жазып келген шығ арсың. Д) Дала айдай жарық

Е) Мектептің кең залы.

6. Одағ ай сө йлем қ атысқ ан лепті сө йлемді тап.

А) Ойпырым-ай, балаң ның мінезі қ андай жаман еді.

В) Кө рсетпе кө з жасың ды. С) Жү р, жарысайық

Д) Балам, жө нің ді айтшы Е) Амал нешік, пешенеме жазғ аны осы болды.

7. Сұ раулық шылау арқ ылы жасалғ ан сұ раулы сө йлемді тап.

А) Ол кісі қ айда тұ рады. В) Неге ү ндемейсіз, ә же, барамыз ба?

С) Ол жерге неге отырасың. Д) Ойбай, сен былай тұ р Е) Мен кү ні бойы жұ мыста болдым ғ ой.

8. Бұ йрық ты сө йлемді тап.

А) Сен менен аулақ жү р В) Біреу кө п ү шін, кө п біреу ү шін.

С) Жеріміз біздің неткен бай. Д) Сү йіндік жігіттері он шақ ты кү нде Омбығ а келіп қ алды. Е) Қ азір қ ай жерде тұ расыз.

9. Тыныс белгісі дұ рыс қ ойылғ ан сө йлемді тап.

А) Жарайсың, қ алқ ам?! В) Енді мені ұ райын деп пе едің?!

С) –Ешкімге сенуші болма, --деп айқ айлады.

Д) –Рас па! –деп бажырая қ арады. Е) Тә йт. Тыныш отыр

10. Дауыс ырғ ағ ы арқ ылы жасалғ ан лепті сө йлемді тап.

А) –Жасасын, Қ азақ стан! В) –Жолдастар, тынышталың ыздар!

С) –Мынау дегенің ә демі ғ ой! Д) –Шіркін, орманның таза ауасын-ай!

Е) –Бә рекелді! Бә рекелді! Жарадың, қ алқ ам!

«Жай сө йлемнің тү рлері» тақ ырыбы бойынша

1. Қ айсысыжақ сыз сө йлемнің жасалу жолына жатпайды?

А) –ғ ы, -гі, -қ ы, -кі тұ лғ алы қ алау райлы етістік

В) Қ ұ рамында бастауыш тұ лғ алы сө зі бар идиомалар

С) Атау немесе барыс септігіндегі тұ йық етістіктен соң «керек», «мү мкін» сө здерінің тіркесуі Д) Баяндауышы зат есімнен басталады.

Е) Барыс септігіндегі тұ йық етістіктен соң «бол», «жара», «тура», «кел» кө мекші етістіктерінің тіркесіп келуі.

2Жақ сыз сө йлемді тап.

А) Бү гін емтиханғ а дайындалу керек.

В) Жартастың басынан қ арауытқ ан бір нә рселер кө рінеді.

С) Ойнап сө йлесең де, ойлап сө йле. Д) Ауыл маң ы тып-тыныш

Е) Оқ у—білім бұ лағ ы

3. Жақ ты сө йлемді тап.

А) Сенің балмұ здақ жегің келе ме? В) Оның айтқ андарын тү сініп болмайды

С) Бұ л оқ иғ аны енді айтпасқ а болмайды Д) Оның ү рейден тө бе шашы тік тұ рды.

Е) Ертең сабақ қ а келесің бе?

4. Жалаң сө йлем дегеніміз не?

А) Бастауыш пен баяндауыштан ғ ана қ ұ ралғ ан сө йлем.

В) Тұ рлаулы мү шелерімен қ атар, тұ рлаусыз мү шелері де бар сө йлем

С) Мазмұ ны толық берілген сө йлем. Д) Бастауышы жоқ сө йлем

Е) Бастауышы ә рдайым жасырын тұ ратын сө йлем

5. Жайылма сө йлемді тап.

А) Мен барамын. В) Айдала С) Ол—сері жігіт

Д) Ү й жап-жарық Е) Сендер қ араң дар

6. Қ ай сө йлем тү рі екеуара сө йлескенде жиі қ олданылады?

А) Толымсыз сө йлем В) жақ сыз сө йлем С) жалаң сө йлем

Д) атаулы сө йлем Е) жайылма сө йлем

7. «Кең зал.Қ ұ жынағ ан халық.» -қ андай сө йлем?

А) Жақ ты сө йлем В) жақ сыз сө йлем С) жайылма сө йлем

Д) атаулы сө йлем Е) Толымды сө йлем

8. Бастауышы жасырын тұ рғ ан сө йлем қ алай аталады?

А) жалаң В) жайылма С) жақ ты Д) жақ сыз Е) толымды

9. Тұ рлаусыз мү шелердің болу-болмауына қ арай жай сө йлемдер қ алай бө лінеді?

А) жақ ты, жақ сыз В) атаулы С) толымды, толымсыз

Д) жалаң, жайылма Е) жай, қ ұ рмалас

10.Жалаң сө йлемге жетпей тұ рғ ан сө зді кө п нү ктенің орнына қ ойың ыз. «........оқ ып шық сын».

А) тез В) ол С) оғ ан Д) сенімен Е) қ айратпен

«Сө йлем мү шелері-1» тақ ырыбы бойынша

А. 1.Сілтеу есімдігінен жасалғ ан баяндауышты тап.

Б. А) Біз ү шеуміз мә селені дұ рыс шештік деп ойлаймыз

В. В) Ақ бесті қ ара қ асқ адан сытылып шық ты.

Г. С) Мен ө зім де сізден осыны сұ рағ алы отыр едім.

Д. Д) Ауылдың маң ы—терең сай Е) Сұ рап отырғ аны—осы

Е.

Ж. 2. Бірың ғ ай толық тауыш қ атысқ ан сө йлемді тап.

З. А) Оның бос сө зді сү ймейтін, жақ тырмайтын мінезі бар.

И. В) Шә кенді, Баймағ амбетті, Ерболды бұ л сө з кү лдірді

К. С) Жиренше Абаймен кө п сө йлесті, ұ зақ ақ ылдасты.

Л. Д) Кө п сө з—кө мір, аз сө з—алтын. Е) Еріншектің ертең і бітпес.

М.

3. Кү рделі сан есімнен жасалғ ан баяндауышты тап.

А) Осы арағ а жиналғ анымыз жетеу В)Жиналысқ а келгендері—он-ақ адам

С) Жеті жердегі жеті—қ ырық тоғ ыз Д) Оның жасы жирмада

Е) Оның қ асиетті саны –бес

4. Себеп пысық тауышты тап.

А) Батпағ ан ай батыстан қ арап тұ рды.

В) Кешеден бері сақ тағ ан нанды жеп отырмын. С) Бала кітап алғ алы келіпті

Д) Сен мұ нда ойнауғ а келген жоқ сың, білім алуғ а келдің.

Е) Ол табанда ақ шасын ө ндіріп алды.

5. Қ ашанғ ы? қ айдағ ы? -қ ай сө йлем мү шесінің сұ рақ тары?

А) пысық тауыш В) анық тауыш С) бастауыш

Д) толық тауыш Е) баяндауыш

6. Сө йлем қ ұ рауғ а негіз болатын сө йлем мү шесін тап.

А) баяндауыш В) анық тауыш С) пысық тауыш

Д) толық тауыш Е) айқ ындауыш

7. Бірың ғ ай анық тауышты тап.

А) Далада қ ызыл-сары гү лдер жайқ алып тұ р.

В) Шаршағ ан кішкентай боталар артта қ алып қ ойды.

С) Біз таудың ең биік шың ына шық тық.

Д) Оның ә кесі—кең жауырынды, ұ зын бойлы кісі.

Е) Мария Бә кенді де, оның ағ асын да ү йіне алып жү рді

8. Мезгіл пысық тауышты тап.

А) Ер жолдасы—тә уекел. В) Олар Абаймен біресе жарысады, біресе қ алжың дасады

С) Олар екі кү ннен кейін келіп қ алар.

Д) Жұ рт Дә меткеннің қ ылығ ына ә рі сү йсінді, ә рі аяды.

Е) Ауыл жастары бұ ндай нә рселерге қ ызық пайды.

9. Асты сызылғ ан сө здердің қ айсысы ө згелерінен басқ а қ ызметте жұ мсалып тұ р?

А) Жақ сы сө з-жарым ырыс В) Ол қ азақ ша жақ сы сө йлейді.

С) Оның жақ сы іске жаны жолдас

Д) Ол кө ршілерімен жақ сы қ арым-қ атынас орнатқ ан.

Е) Ол жақ сы киімдерді таң дап алды.

10. Қ ай сө йлемде іс-қ имылдың мезгілін білдіретін сө з бар.?

А) Марат бұ л жерге екі рет келді. В) Ат баспаймын деген жерін екі басады

С) Олар бұ л жерге екіде келді. Д) Олар сыныпқ а екі-екіден кірді.

Е) Ол алманың екеуін алды.

«Сө йлем мү шелері-2» тақ ырыбы бойынша

1. Сө йлем мү шесіне талданатын сө зді тап.

А) сондық тан В) менің ше С) ә рине Д) керісінше Е) балам

2. Бірың ғ ай мү шелерді байланыстыратын ың ғ айластық жалғ аулық шылаулар қ айсы?

А) та, не, немесе В) жә не, мен, ә рі С) бен, я, яки Д) мен, бірақ, алайда

Е) ма, ме, ше

3. Бірың ғ ай мү шелерді байланыстыру ү шін қ андай жалғ аулық шылау қ олдану керек?

Ол....биік,....аласа,....қ атал,.....жұ мсақ мінезді еді.

А) бірақ В) жә не С) немесе Д) да Е) бірде

4. Тыныс белгісі дұ рыс қ ойылғ ан сө йлемді тап.

А) Бұ л не деген ү лкен қ ала. В) Ауа райы қ андай тамаша?

С) Тың да, дала, Жамбылды. Д) Бұ л ө ң ірде, ә сіресе Алатау маң ында тарихи

ескерткіш кө п.

Е) Бә рекелді, балам, осы бетің нен тайынба!

5.Берілген сө йлемдерден оң ашаланғ ан айқ ындауышты тап.

А) Ауыр жол ерді сынайды. В) Менің жең гем—Қ алиса

С) Адам баласына адам баласының бә рі—дос.

Д) Бала кезімізде Абайдың кө п ө лең ін жатқ а білетінбіз.

Е) Жазда, демалыс кезінде, балық аулауғ а барамыз.

6. Қ ай сө йлемде барлық сө здер сө йлем мү шесіне талданады?

А) Менің ше, осы істегеніміз дұ рыс емес. В) Жасеке, жоғ ары шығ ың ыз!

С) Бә рекелді, қ арағ ым, ө ркенің ө ссін! Д) Дала суық, қ араң ғ ы.

Е) Е, бә се, сенің бү йтпейтінің ді біліп едім.

7. Айқ ындауыш мү ше қ атысып тұ рғ ан сө йлемді тап.

А) Біз, жастар, ең бекте, оқ уда алда болуымыз керек.

В) Содан бері бір қ ыс, екі жаз ө тті. С) Айқ ыз ірілеу бір тасқ а келіп, отыра кетті.

Д) Мү йізінен ұ стады да, сол қ алпы қ атты да қ алды.

Е) Ұ жым тамаша табыстарғ а жетіп келді.

8. Қ ыстырма сө з қ олданылғ ан жай сө йлемдерді тап.

А) Ойбай, Жақ а, ол Жоламанның дү мпуі ғ ой.

В) Шынында да, халіміз онша мә з емес. С) Жігіттер, ойын арзан, кү лкі қ ымбат.

Д) Толғ ауы тоқ сан қ ызыл тіл, сайраймын десең, ө зің біл.

Е) Қ арағ ым, дұ ғ агө йім, қ амқ ор анам!

9. Жалпылауыш сө здердің анық тамасы қ айсы?

А) Бірың ғ ай мү шелерден бө лініп айтылады, жеке сө йлем мү шесі болады.

В) Бірың ғ ай мү шелердің мағ ынасын нақ тылап тұ рады.

С) Сө йлем мү шесіне талданбайтын сө йлем.

Д) Бірың ғ ай мү шелерден тыс жү ретін сө здер

Е) Бірың ғ ай мү шелермен қ ызметтес болып, оғ ан жинақ тау мағ ынасын қ осатын сө здер.

10. Кею мағ ынасында қ олданылғ ан одағ айды тап.

А) Па, жігіт-ақ екен! В) Ә й, кө зің е қ ара! С) А, мен кешіккен екенмін ғ ой.

Д) Япырай, -деп ойлады ақ ырында. Е) Қ ұ р-қ ұ р...-десті қ ора ішінен екі дауыс.

«Тө л сө з.Автор сө зі.Тө леу сө з» тақ ырыптары бойынша.

1. Тө л сө зді сө йлемді тап.

А) Сен дегенде сө з барма? В) Ә й дер ә же, қ ой дер қ ожа жоқ.

С) Балалардың соң ғ ы ермегі—«Ақ сү йек», «Соқ ыртеке».

Д) «Осы кү ні сол ара жайнағ ан қ ызыл гү л», -дейді.

Е) Саутты болу дегеніміз-дұ рыс жазып, дұ рыс сө йлеу.

2. Тө л сө зді сө йлемді тап.

А) Туғ ан жер—алтын бесік.

В) –Білмеске сө зің қ ор боп кетер, -деген М.Дулатұ лы.

С) Бала жігіт бұ йрық ты екі етпейді Д) Бұ л-ойланатын нерсе. Е) Ә ркім-ә уелі ө з аулының баласы.

3. Тө леу сө зді тап.

А) Бү гін жылқ ышыларғ а да бірдеме болғ ан сияқ ты. В) Жұ ман отыратын жерге бір ә улие келіпті.

С) Ү йге кіре бере қ ара саба жарылып кетті. Д) «Білмегенді біле бер», -дейді Шә кә рім.

Е) Ә жем ү йге кіріп, малдың ө рістен қ айтқ анын айтты.

4.Айжан: «Менің ү йім алыс еді, ертерек қ айтайын», -деді.Қ ай жауап толымды жә не дұ рыс?

А) Айжан ө зінің ү йінің алыс екенін айтты.

В) Айжан ө зінің ү йінің алыс екенін жә не ертерек қ айту керекекенін айтты.

С) Айжан ертерек қ айту керектігін айтты. Д) Ү йіне қ айту керектігін Айжан айтты.

Е) Айжан айтты ү йге қ айтамын деп.

5.Тыныс белгілері дұ рыс қ ойылғ ан тө л сө зді тап.

А) Ол: «Арман қ алың ыз қ алай»? -деді. В) Ол, «Арман, қ алың ыз қ алай? -деді.

С) Ол: «Арман, қ алың ыз қ алай?»-деді. Д) Ол: «Арман қ алың ыз қ алай?»-деді.

Е) Ол: «--Арман, қ алың ыз, қ алай?»-деді.

6. Сұ рау есімдігі қ атысқ ан тө л сө з тө леу сө зде қ андай ө згіріске тү седі?

А) Тө леу сө зде сұ рау есімдігі тү сіп қ алады.

В) Сө йлем мазмұ нына қ арай басқ а сө з табына ауысады.

С) –ма, -ме шылауғ а айналады. Д) сұ раулық шылауғ а айналады.

Е) Сұ рау есімдігі сол кү йінде сақ талады.

7. Тө л сө здің тыныс белгілері қ ай қ атарда дұ рыс қ ойылмағ ан?

А) –Неге қ орқ ады? —дейсіз ғ ой. В) –Кө кпардан қ алайша болады? —дейсіз ғ ой.

С) –Жұ рт қ алай таратады екен, --деді. Д) –Соғ ымның сирағ ы кесіле ме? -деді, анау екеуі.

Е) –Қ ап, ә ттеген-ай! -деді анау екеуінің біреуі.

8.Тө леу сө здің баяндауышы етістің бұ йрық райынанболса, тө леу сө зде қ андай ө згеріске ұ шырайды?

А) тұ йық етістікке айналып, оғ ан барыс, табыс септік жалғ ауы, немесе туралы жө нінде, жайында шылыулары мен «керек» сө зінің бірі қ осылып айтылады.

В) Ө згеріске тү спейді. С) Есім сө здерге айналады. Д) Есімше жұ рнағ ы жалғ анады.

Е) жедел ө ткен шақ жұ рнағ ы жалғ анады.

9.Тө л сө здің баяндауышы етістіктің ашық райынан болғ ан жағ дайда тө леу сө зде бұ л сө з қ алай ө згереді?

А) Тұ йық етістікке айналады В) сол қ алпында қ ала береді.

С) сол қ алпында қ алып, одан кейін туралы шылауы жазылады.

Д) Есімшеге айналып, оғ ан –дық, -дік жұ рнағ ы тә уелдік жалғ ауы жә не табыс септігі жалғ анады да, толық тауыш болады.

Е) «екенін» деген кө мекші етістік жалғ асады.

10. Тө л сө зде «мен» деп берілген сө з тө леу сө зде қ андай ө згеріске тү седі?

А) мағ ан В) мені С) ө зінің Д) оның Е) оғ ан.