Спорттық жүзудің маңызы.

Жү зумен шұ ғ ылдану - спорттың жетістікті ү детуде ө те маң ызы зор ә діс. Мысалы: суғ а секіру, су шаң ғ ы спорты, есу, желкен спорты жә не т.б. Оқ удағ ы спорт тү рлері — спорттың нә тижелерге қ ол жеткізуге пайдасы тимеседе жү зіп, сү ң гіп білуді ө те қ ажет етеді. Спорттың жоғ арыдағ ы айтылғ ан тү рлерімен айналысуда алдымен жү зіп ү йрену ө те қ ажет. Ал су добы, су асты спорты жә не кө ркем жү зу спорты негіздері жү зу мен сү ң гу. Жү зу мен сү ң гу спорттарын мең герген спортшы жоғ арыда айтылғ ан су спорты тү рлерімен айналысқ анда нә тижеге жетуі ә бден мү мкін. Бірақ спортшының жү зу шеберлігіне қ ойылатын талап ә р тү рлі. Мысалы: су добы спорты ү шін керегі доппен жә не допсыз жү згендегі жылдамдық пен ептілік; су асты спорты ү шін қ ажет сайманмен тез жү зіп сү ң ги білу.

Спорттық жузу негізінде кө пшілік шұ ғ ылданатын спорт тү рлерінің бірі.

Суда жү зудің мынадай спорттық ә діс-тә сілдері бар. Кроль - еркін жү зу етпеттеп жә не шалқ алап жү зу, брасс жә не баттерфляй, немесе кейде дельфин деп те аталады шапшаң дығ ына байланысты.

Спорттық жү зудің осы тү рлерімен шұ ғ ылданып жү рген адамдар ә р уақ ытта жү зудің ә дістерін тың ғ ылық ты орындауғ а дағ дыланады. Жү зген кезде қ имыл-қ озғ алыстың ә серінен дененің барлық бұ лшық еттері жұ мыс істейді, ол адамның денсаулығ ына жә не тұ лғ асының сымбатты болуына кө п кө мек береді. Ал жү зу қ ашық тығ ын ұ зартқ анда, оның жылдамдығ ын шапшаң датқ анда денеге тү сірілетін кү ш біртіндеп байқ алады. Ол тә сіл адамның дене қ ұ рылысының тө зімділігін ұ лғ айтады жә не икемділігін нығ айтады.

Спорттық жү зу ә дістерінің ө зіндік ерекше айырмашылық тары бар. Ол ә дістерінін негізгілері: аяқ -қ олдың қ имылдары, тыныс алу, дем шығ ару, бастау сә ттері, бұ рылу жә не т.б. Мысалы, кроль ә дісі мен етпеттеп жә не шалқ алап жү згенде аяқ пен қ олдың қ имылдары кезектесіп орындалады, ал брасс жә не баттерфляй ә дістерін қ олданғ анда қ ол мен аяқ тар қ атар, бір уақ ытта бірдей қ имылдайды.

Дененің кү шпен қ уатын аз пайдаланып, ү лкен табысқ а тез жету ү шін спорттық жү зу ә дістерімен қ имылдарын ү немді, дұ рыс пайдалану керек.

Жү зуден бағ дарламағ а сә йкес ә діспен мынадай кашық тық тарда жарыстар ө ткізіледі: 50, 100, 200, 400, 800, 1600 метрлерге жаттығ ушының қ алағ ан ә дісімен ә детте ең жең іл шапшаң ә діс болып саналатын етпеттеп кеудемен жү зу; 100 жә не 200 метр брасспен;

100, 200м баттерфляймен ә детте бұ ның шапшандық тү рі дельфин ә дісімен орындалады; 100 жә не 200м шалқ алап кроль ә дісімен жү зу; 200 метр немесе 400м қ ашық тық ты жү зуші қ ұ рама тізбекпен орындайды; 50 метрден немесе 100 метрден ұ зындық ты тө ртке тең бө ліп - баттерфляймен, шалқ алап, брасспен, еркін ә діспен аяқ тайды; эстафета алмасу: 4x100м. қ ұ растырылғ ан бірін-бірі ауыстырып тө рт жү зуші орындайды. Жарысты шалқ алап жү зу ә дісінен бастайды, содан кейін брасс, баттерфляй жене еркін ә діспен аяқ тайды; 4x100м еркін ә діс ә йелдер жә не 4x200м еркін ә діс ер адамдар.

Қ олданбалы жү зудің маң ызы.

Қ олданбалы жү зудің маң ызы ең бек ө німділігін арттыру жә не ең бекшілердің денсаулығ ын сақ тау мақ саттарын шешеді. Ал жү зу мен сү ң гу белгілі типке жататын қ олданбалы дағ дылар. Бұ л ө те қ олайлы тә сіл, колдану мү мкің дігі ө те кең болғ ан соң оқ шауырақ, бө лек тарау болып есептеледі.

Жазғ ы қ апырық ыссы кү ндерде адамдар жү здеп, мың дап жағ ажайларды жә не ө зен-кө лдердің, тоғ ан, тең іздердің жағ аларына беттейді.

Судың жағ асындағ ы таза, салқ ын ауа, кү ннің сә улесі, табиғ и кө гілдір ө сімдіктер демалысқ а ө те қ олайлы. Ә рине бұ л жағ дайларда жү зуді жақ сы ү йренген адам ерекше сү йсініп рахаттанады. Сондық тан қ ай жастағ ы адам болмасын жү зіп ү йренуі ө мірге қ ажет дағ дының бірі.

Жү зудің қ олданбалы тә сілдерін ө зен-кө лшіктерді, тоғ андарды, каналдарды жү зіп ө ткенде, судын астынан бір зат іздегенде суғ а кетіп бара жатқ ан адамғ а кө мекке келгенде, кең інен пайдалаң уғ а болады. Бұ л тә сілдің негізі - жү зудің спорттық ә дістеріне тікелей байланысты. Себебі адам ө зін суда жақ сы, еркін ұ стай алмай тұ рып, жү зудің қ олданбалы тә сілдерін мең гере алмайтыны.

Жү зудің спорттық ә дістерін мең гергеннен кейін ә рбір адам жақ сы сү ң ги білуге, жолдағ ы кедергілерді, жү зіп ө туге, суғ а кетіп бара жатқ ан адамғ а кө мек кө рсетудің жолдарын білуге тиіс. Жақ сы жү зе білетін адамның небір қ иын жағ дайда таң ғ ажайып ерліктер кө рсете алатындығ ы да белгілі. Ал жү зе білмейтін, немесе жаң адан ү йреніп жү рген адам терең жерге шығ ып кетсе, немесе қ атты ағ ынды суғ а тү сіп кетсе ол ө зін-ө зі ұ стай алмай сасқ алақ тап су жутып, суғ а кетіп қ алуы мү мкін. Қ олданбалы жү зудің маң ызды тү рі суғ а кеткен, апатқ а ұ шырағ ан адамды қ ұ тқ ару. Ә рбір жү зе білетін адам қ олданбалы тү рді пайдалана білуі керек. Бұ л тү р тең ізшілерге, балық шыларғ а, су қ ұ рылысшыларына, сал ағ ызатын жұ мысшыларғ а ғ арышкелерге жә не дене тә рбиелеуші мұ ғ алімдерге қ ажет.